Grotta Gigante
Grotta Gigante (słoweń. Briška jama, chorw. Velika jama) – jaskinia położona w Sgonico w prowincji Triest w regionie Friuli-Wenecja Julijska niedaleko Borgo Grotta Gigante. Jaskinia znajduje się we włoskiej części płaskowyżu Kras, kilka kilometrów od przejścia granicznego ze Słowenią w Monrupino. W 1995 została wpisana do księgi rekordów Guinnessa jako największa jaskinia turystyczna na świecie.
 Grotta Gigante | |
| Państwo | |
|---|---|
| Właściciel |
Società Alpina delle Giulie |
| Głębokość |
115 m |
| Deniwelacja |
252 m[1] |
| Data odkrycia |
1840 |
| Odkrywca |
Antonio Federico Lindner |
| Ochrona i dostępność |
od 1908 |
Położenie na mapie Włoch  | |
 45°42′33″N 13°45′50″E/45,709217 13,763831
| |
| Strona internetowa | |
Opis edytuj
Jaskinia składa się z dużej komory o rozmiarach 167,6 m długości, 98,5 m wysokości oraz 76,3 m szerokości o objętości 365 000 m³[2]. W 1995 roku została wpisana do księgi rekordów Guinnessa jako największa jaskinia turystyczna na świecie, rekord ten ostatecznie został pobity w 2010 przez jaskinie La Verna we Francji (objętość 3,6 mln m³, 245 m szerokości i 195 m długości)[3].
Spąg oraz strop jaskini pokryte są stalaktytami i stalagmitami o różnych wielkościach, ze stalagmitów warto wymienić najbardziej imponujący Colonna Ruggero, który ma 12 m wysokości i 4 m średnicy u podstawy[2][4]. W jaskini przez cały rok panuje temperatura około 11 °C[5].
Historia edytuj
Grotta Gigante została częściowo zbadana w 1840 przez Antonia Federica Lindnera, który poszukiwał podziemnych źródeł wody rzeki Timavo. Niemniej z uwagi na ogrom jaskini przeszukanie jej w całości przy dostępnych wtedy technikach stało się niemożliwe. Pierwsza, prawdziwa eksploracja była prowadzona w 1890 przez grupę speleologów z Trieste Tourist Club, wtedy to odkryto dwa inne wejścia do jaskini, z których dzisiaj korzystają turyści[2].
Jaskinia została otwarta dla publiczności w 1908; wcześniej w 1904 wejście do jaskini zostało powiększone, a jej wnętrze zostało przygotowane na przyjęcie turystów[2]. Grotta Gigante od 1922 jest własnością Società Alpina delle Giulie[6]. W 1957 zamontowano pierwsze oświetlenie zasilane energią elektryczną. Przez pierwsze 10 lat od udostępnienia jaskinię odwiedziło 23 248 osób, obecnie liczba odwiedzających wynosi od 70 000 do 80 000 rocznie z kilkoma okresami po ponad 100 000 odwiedzających[7].
Powstanie edytuj
Jaskinia powstawała przez kilka milionów lat w wyniku wielu procesów krasowych. Wody deszczowe przenikające do jaskini rozpuszczały węglan wapnia, rozpoczynając tym samym proces tworzenia całej gamy nacieków jaskiniowych. Szacuje się, że przyrost osadów wynosił około 1 mm na 15-20 lat[6].
Przypisy edytuj
- ↑ atasto Regionale Delle Grotte Del Friuli Venezia Giulia. catastogrotte.fvg.it. [dostęp 2015-07-16].
- ↑ a b c d Morfologia della grotta. www.grottagigante.it. [dostęp 2015-07-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-07-21)].
- ↑ Le scannage de la Salle de la Verna. [dostęp 2015-07-17]. (fr.).
- ↑ Grotta Gigante. www.viviparchi.eu. [dostęp 2015-07-16].
- ↑ Percorso di visita alla Grotta Gigante. www.grottagigante.it. [dostęp 2015-07-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-07-21)].
- ↑ a b Storia della società. www.caisag.ts.it. [dostęp 2015-07-16].
- ↑ Alessio Fabbricatore: Technical report of new lighting system in Grotta Gigante. grottagigante.it. [dostęp 2015-07-16]. (ang.).