Gustaw Wilhelm Geyer

łódzki fabrykant

Gustaw Wilhelm Geyer, także Gustaw Geyer junior (ur. 26 stycznia 1887 w Łodzi[1], zm. 27 października 1968[2] w Gliwicach) – łódzki fabrykant, działacz gospodarczy. Syn Gustawa Geyera.

Gustaw Wilhelm Geyer
Data i miejsce urodzenia

26 stycznia 1887
Łódź, Królestwo Polskie

Data i miejsce śmierci

27 października 1968
Gliwice, PRL

Miejsce spoczynku

Grobowiec Gustawa Geyera, Stary Cmentarz w Łodzi

Zawód, zajęcie

przedsiębiorca

Narodowość

polska

Alma Mater

Uniwersytet Techniczny w Dreźnie

Partia

Stronnictwo Prawicy Narodowej

Rodzice

Gustaw Geyer, Helena Anna z d. Weil

Małżeństwo

Stanisława Zyta z d. Czekalska

Krewni i powinowaci

Robert Geyer, Ludwik Geyer, Karol Geyer

Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski

Życiorys

edytuj

Ukończył studia na Uniwersytecie Technicznym w Dreźnie. W rodzinnym przedsiębiorstwie założonym przez Ludwika Geyera w Łodzi był dyrektorem do spraw technicznych. W 1914 był członkiem Głównego Komitetu Obywatelskiego w Łodzi[3], który w trakcie pierwszej wojny światowej zajmował się administracją miejską po ewakuacji Rosjan, do czasu pojawienia się administracji niemieckiej. Geyer należał do zarządu spółki akcyjnej „Dalba”, mającej wyłączność na import rosyjskiej bawełny[3][4]. W 1939 był współzałożycielem, wraz z bratem Robertem, Komitetu Pomocy Polskim Więźniom Radogoszcza. Komitet zajmował się zaopatrywaniem więźniów w żywność, leki oraz odzież. 12 grudnia 1939 został aresztowany kuzyn Gustawa, Karol Geyer. W związku z zaistniałą sytuacją u komendanta wojskowego Łodzi interweniował Robert Geyer. W konsekwencji został on aresztowany przez Gestapo i zastrzelony. Przyczyniło się to do dalszych represji wobec rodziny Geyerów – Gustaw Geyer otrzymał zakaz wstępu na teren rodzinnej fabryki. Sytuacji nie zmieniło podpisanie przez niego volkslisty kategorii III. Fabryka Geyera została przejęta przez Treuhandstelle Ost i musiała ograniczyć produkcję w okresie II wojny światowej ze względu na deficyt surowców oraz węgla. Część maszyn została wówczas wywieziona, a w 1943 przeniesiono do niej szwalnię z Widzewskiej Manufaktury. Po zakończonej wojnie Gustaw próbował bezskutecznie odzyskać zakłady, które zostały znacjonalizowane[5]. Nie mógł znaleźć zatrudnienia. Finansowo wspierały go córki. W 1948 przeniósł się do Gliwic, gdzie zajmował się kolekcjonowaniem dzieł sztuki i gdzie zmarł w 1968[6].

Pozostała działalność

edytuj

Gustaw Geyer działał w komisji rejestrującej straty wojenne Komisji Szacunkowej Przemysłowej, Komitecie Giełdowym Łódzkim, pełnił funkcję wiceprezesa Zrzeszenia Producentów Przędzy Bawełnianej w Polsce, był przewodniczącym Komisji Kotonizacji Lnu[6], a także prezesem Towarzystwa Sztuk Pięknych w Łodzi[7]. Ponadto wspierał finansowo szpital w Kochanówce, szpital Anny Marii dla dzieci, Szkołę Rzemiosł, Towarzystwa Budowy Domków Robotniczych, organizował wczasy robotnicze, a także należał do grupy założycieli Stronnictwa Prawicy Narodowej, a od 1937 należał do Stronnictwa Zachowawczego[6]. W 1930 został honorowym prezesem klubu fabrycznego KS Geyer[8].

Za swoją działalność na polu społecznym i gospodarczym został odznaczony Krzyżem Orderu Odrodzenia Polski[6].

Życie prywatne

edytuj

Był mężem Stanisławy Zyty z d. Czekalskiej[9], a także synem Gustawa Geyera i Heleny Anny z domu Weil[7]. Gustaw Wilhelm i Stanisława mieli 2 córki[10].

Spoczywa na Starym Cmentarzu ewangelickim w Łodzi, w grobowcu rodzinnym[11].

Przypisy

edytuj
  1. Gustaw Wilhelm Ludwik Geyer, Jr. [online], geni_family_tree [dostęp 2021-11-17] (pol.).
  2. , Geyer Gustaw data śmierci 27.10.1968 » Zmarły « www.nekrologi-baza.pl [online] [dostęp 2021-11-17] (pol.).
  3. a b Przewodnicka kwesta wirtualna – grobowiec Gustawa Geyera – Zwiedzaj Łódź [online] [dostęp 2021-11-18] (pol.).
  4. Barbara Wachowska, STOSUNKI HANDLOWE POLSKO-RADZIECKIE WE WŁÓKIENNICTWIE W DWUDZIESTOLECIU MIĘDZYWOJENNYM, „ACTA UNIVERSITATIS LODZIENSIS FOLIA HISTORICA” (55), 1996.
  5. Monik@, baedeker łódzki: Park Reymonta i ... Ludwik Geyer [online], baedeker łódzki, 7 lipca 2017 [dostęp 2021-11-18].
  6. a b c d Piotr Jaworski, Najstarsza fabryka włókiennicza Łodzi. Zakłady Geyerów, „Kronika Miasta Łodz” (1 (49)), bc.wbp.lodz.pl, 2010 [dostęp 2021-11-18].
  7. a b Wacław Dobrowolski „Portret Heleny Geyerowej”. Poszukiwany, poszukiwana » Niezła sztuka [online], Niezła sztuka, 25 lutego 2019 [dostęp 2021-11-18] (pol.).
  8. Piotr Kędzia, Działalność wychowawcza i oświatowo-kulturalna polskich stowarzyszeń sportowych w Łodzi w okresie Drugiej Rzeczypospolitej, Łódź 2018.
  9. Archiwum Państwowe w Łodzi, Łódzcy fabrykanci, 1 lipca 2009.
  10. Dzieje rodziny Geyerów spinają historię Łodzi [online], Dziennik Łódzki, 21 grudnia 2014 [dostęp 2021-11-18] (pol.).
  11. Krzysztof Boczek, Stary Cmentarz w Łodzi. Spacer śladami rodziny Geyerów [online], lodz.wyborcza.pl, 4 października 2017 [dostęp 2021-11-18].