Henry Helm Clayton (ur. 12 marca 1861 w Murfreesboro, zm. 26 października 1946 w Canton) – amerykański meteorolog.

Henry Helm Clayton
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

12 marca 1861
Murfreesboro

Data i miejsce śmierci

26 października 1946
Canton

Zawód, zajęcie

meteorolog

Życiorys edytuj

Z powodu złego stanu zdrowia nie uczęszczał do szkoły, ale uczył się w domu. W 1878 roku zaczął badać lokalne burze. Ponieważ interesowała go meteorologia, przez dwa lata od 1884 roku uczył się w Obserwatorium Uniwersytetu Michigan. W tym czasie był współredaktorem American Meteorological Journal. Od 1885 roku pracował w Blue Hill Observatory w Milton w stanie Massachusetts[1]. Clayton zajmował się obserwacjami chmur i wiatru. Wyniki pozwoliły mu na sformułowanie prawa Egnell-Claytona[2], które mówi między innymi, że szybkość wiatru rośnie wraz z wysokością[3].

W 1894 roku Clayton zaprosił konstruktora latawców Williama Abnera Eddy’ego do Obserwatorium w Blue Hill. 4 sierpnia 1894 roku udało im się przy pomocy pięciu latawców wynieść termograf na wysokość 436 metrów[4]. Dzięki tym doświadczeniom i modernizacji latawców pogodowych w kolejnych latach Clayton opracował skuteczną metodę badania wyższych warstw atmosferycznych, która była stosowana w wielu obserwatoriach aerologicznych na całym świecie do lat 40. XX wieku. 28 lutego 1898 roku wypuszczony przez niego latawiec skrzynkowy Hargrava o powierzchni wynoszącej osiem metrów kwadratowych osiągnął wysokość 3801 metrów[5]. W 1905 roku kierował wyprawą Rotcha i Léona-Philippe Teisserenca de Borta, która miała przy pomocy latawców i balonów pogodowych zbadać warunki atmosferyczne w północnym Atlantyku[6].

Clayton próbował wykorzystać wyniki swoich badań meteorologicznych do poprawy prognoz pogody. W szczególności szukał sposobu na sporządzanie wiarygodnych prognoz długoterminowych w oparciu o okresowo powtarzające się warunki pogodowe. Już w 1886 roku wprowadził krótkoterminowe lokalne prognozy pogody, poprzez wykorzystanie do sygnalizacji flag, które były podnoszone w obserwatorium i dobrze widoczne w okolicy[7]. Clayton odpowiadał za przekształcenie Narodowej Służby Pogody, która należała wcześniej do Armii Amerykańskiej, w cywilną agencję[8]. Doprowadziło to do powstania w 1891 roku w departamencie Rolnictwa United States Weather Bureau. Potem wrócił do obserwatorium w Blue Hill, gdzie pracował do 1909 roku. W latach 1896–1897 publikował cotygodniowe prognozy pogody w Blue Hill Weather Bulletin. W latach 1913–1922 Clayton pracował w argentyńskiej służbie meteorologicznej[9]. W tym czasie zaczął interesować się wpływem aktywności Słońca na pogodę. Po powrocie założył prywatne biuro pogodowe Cleyton Weather Service w Canton w stanie Massachusetts i pracował jako konsultant dla prywatnych firm[10]. Ponadto kontynuował prace badawcze[11]. W ramach współpracy z Charlesem Greeleyem Abbotem, dyrektorem Smithsonian Astrophysical Observatory, próbował znaleźć korelacje między wahaniami stałej słonecznej, a pogodą[12]. Owocem współpracy Claytona ze Smithsonian było wydanie kompilacji światowych danych meteorologicznych World Weather Records[13].

Clayton był członkiem założycielem Amerykańskiego Towarzystwa Meteorologicznego, członkiem Amerykańskiej Akademii sztuk i Nauk (1893) i wieloletnim prezydentem Boston Scientific Society[14].

Clayton w 1892 roku ożenił się z Frances Fawn Comyn. Mieli troje dzieci: Henry Comyn, Lawrence Locke i Frances Lindley[15].

II Puchar Gordon Bennetta edytuj

W 1907 roku wziął udział w zawodach o Puchar Gordona Bennetta w Saint Louis na niemieckim balonie Pommern. Chociaż wcześniej nie latał balonem[16] poleciał z Oskarem Erbslöhem jako pilotem i udało im się wygrać zawody. Podczas 40-godzinnej podróży balon doleciał do Asbury Park w New Jersey przebywając trasę 1400 kilometrów[17]. Clayton podczas wyścigu wykorzystał swoją wiedzę meteorologiczną i dane przekazane przez balon-pilot i wybrał dla niemieckiego balonu zachodnie wiatry[1].

Wybór prac edytuj

  • Henry H. Clayton, Sterling P. Fergusson Measurements of cloud heights and velocities. John Wilson and Son, Cambridge 1892
  • Sterling P. Fergusson, Henry H. Clayton Exploration of the air by means of kites. John Wilson and Son, Cambridge 1897
  • Henry H. Clayton Variation in solar radiation and the weather[18]. Smithsonian Inst., Washington 1920
  • Henry H. Clayton World Weather. Macmillan, New York 1923
  • Henry H. Clayton The bearing of polar meteorology on world weather. W: W. L. G. Joerg (Hrsg.) Problems of polar research, New York 1928, s. 27–37
  • Henry H. Clayton The sunspot period. Smithsonian Inst., Washington 1939
  • Henry H. Clayton Solar relations to weather and life. The Clayton Weather Service, Canton, Massachusetts, 1943

Przypisy edytuj

  1. a b Historical Timeline: Blue Hill Observatory and Science Center – Climate and Weather Observation, Research and Education [online] [dostęp 2020-04-16] (ang.).
  2. True Tales: Full of Hot Air [online] [dostęp 2020-04-16] (ang.).
  3. Napier Shaw, Manual of Meteorology, Cambridge University Press, 12 lutego 2015, s. 308, ISBN 978-1-107-47549-6 [dostęp 2020-04-16] (ang.).
  4. John H. Conover, The Blue Hill Meteorological Observatory: The First 100 Years, 1885–1985, Springer, 27 kwietnia 2018, s. 66, ISBN 978-1-940033-82-2 [dostęp 2020-04-16] (ang.).
  5. Maxwell Eden, The Magnificent Book of Kites: Explorations in Design, Construction, Enjoyment & Flight, Sterling Publishing Company, Inc., sierpień 2002, s. 142, ISBN 978-1-4027-0094-1 [dostęp 2020-04-16] (ang.).
  6. Jamie L. Pietruska, Looking Forward..., s. 185.
  7. History: Blue Hill Observatory and Science Center – Climate and Weather Observation, Research and Education [online] [dostęp 2020-04-16] (ang.).
  8. Clayton, H. Helm. „A Plea for Civilian Control of the U. S. Weather-Bureau.” Science 9, no. 209 (1887): 113-14. [dostęp 2020-04-16].
  9. Science Up in the Air, „The New York Herald”, 3 grudnia 1922, s. 26, ISSN 2576-6953 [dostęp 2020-04-16].
  10. Jamie L. Pietruska, Looking Forward..., s. 191.
  11. Sunspots have little effect on weather, scientists belive, „Evening Star”, 11 kwietnia 1926, s. 15, ISSN 2331-9968 [dostęp 2020-04-16].
  12. David H. Devorkin, Charles Greeley Abbot 1872–1973 [online] [dostęp 2020-04-16].
  13. Henry Helm Clayton, Sir Gilbert Thomas Walker, World Weather Records, Collected from Official Sources, Smithsonian Institution, 1927 [dostęp 2020-04-16] (ang.).
  14. Jamie L. Pietruska, Looking Forward..., s. 183.
  15. Henry Helm Clayton (1861-1946) – Find A Grave... [online], www.findagrave.com [dostęp 2020-04-15] (ang.).
  16. Zum Gordon Bennett-Wettbewerb. In: Wiener Luftschiffer-Zeitung. Band 6, Nr. 12, 1907, S. 257–258.
  17. Henry H. Clayton, „The Fairmont West Virginian”, 8 października 1908, ISSN 2471-2183 [dostęp 2020-04-15].
  18. Variation in solar radiation and the weather [online], libraryonding.com [dostęp 2021-11-03] (ang.).

Bibliografia edytuj