Herb Kurgana (ros: Герб Кургана) – jest oficjalnym symbolem miejskim Kurgana, przyjętym w obecnej formie 30 grudnia 2002 roku przez radę miasta

Herb Kurgana w formie wielkiej.

Opis i symbolika edytuj

Francuska tarcza herbowa o jednolitym zielonym polu. Na nim dwa kurhany (wzgórza) barwy srebrnej, pod nimi ziemia także barwy srebrnej, zajmująca jedną trzecią tarczy. Na czarno zaznaczono cechy ukształtowania terenu, zarówno dwóch kurhanów jak i połaci ziemi[1]. Tarczę wieńczy złota korona herbowa w formie baszty o pięciu trójzębnych blankach. Trzymacze heraldyczne to, znajdujący się po prawej stronie (heraldycznej, z punktu widzenia obserwatora jest to lewa strona) błękitny martes (kuna), o złotej piersi i złotym języku i złotym pysku, a jego pazury w barwie błękitnej. Drugi trzymacz to soból barwy czarnej, ze złotymi elementami na futrze, złotej koronie zawieszonej na szyi, srebrnych pazurach i czerwonym języku. Oba zwierzęta są wspięte, w złotym obramowaniu, o srebrnych oczach, srebrnych kłach i z ogonami ukierunkowanymi ku górze[2]. Błękitny martes trzyma w swych szponach trzyma sztandar z herbem miasta, pochodzącym z 1785 roku[2]. Czarny soból podtrzymuje sztandar z herbem miasta z roku z 1878[2]. Oba sztandary otoczone złotymi elementami dekoracyjnymi oraz trzema złotymi frędzlami opadającymi ku tarczy herbowej. Srebrne drzewce sztandarów oplata błękitna wstęga Orderu Czerwonego Sztandaru Pracy[2]. Tarcza i trzymacze oparte na zielonej podstawie, której nadano formę pochodzącą z drzew iglastych. Na jej przedzie srebrna wstęga z wypisaną czarnymi wielkimi literami w języku rosyjskim dewizą herbową: "Do życia" (В ЖИЗНЬ)[2].

Dwa wzgórza (kurhany) znajdujące się w herbie są nawiązaniem do przeszłości miasta, gdy jako drobna osada handlowa o charakterze obronnym, znajdująca się na rubieżach, najpierw Carstwa Rosyjskiego, a następnie Imperium Rosyjskiego, strzegła granic państwowych wokół dwóch ufortyfikowanych wzgórz[3]. Podobną symbolikę ma korona herbowa przedstawiona w formie baszty. Ma ona ukazywać, że tereny te były niejako tarczą obronną Rosji przeciwko ludom mieszkającym na wschodzie, a następnie stanowiły punkt wypadowy w marszu rosyjskich eksploratorów na wschód[3]. Tym sposobem Kurgan i jego mieszkańcy byli istotnym punktem w rozwoju terytorialnym państwa, a samo miasto miało stanowić bramę prowadzącą z Zachodu na Wschód[3]. Soból pojawiający się jako trzymacz jest starym wyobrażeniem, które od wieków widniało na herbach związanych z terytoriami[4]. Martes jest także popularnym wyobrażeniem heraldycznym, pojawia się m.in. w herbie miasta Ufa. Oba zwierzęta występują także w okolicach miasta. Umiejscowienie na sztandarach dawnych herbów Kurgana ma podkreślać ciągłość historyczną mimo upływającego czasu i zmieniających się pokoleń[5][6]. Elementy roślinności mają odzwierciedlać piękno przyrody tych okolic, a sama zieleń nie tylko ma to odzwierciedlać, ale jest także kolorem nadziei i zdrowia, a w połączeniu z barwą białą (srebrną) oddaje historyczne kolory Syberii[3]. Błękitna wstęga Orderu Czerwonego Sztandaru Pracy jest nawiązaniem do faktu, że w 1982 r. Kurgan został udekorowany tym sowieckim odznaczeniem[7]. Dewiza herbowa "Do życia" (В ЖИЗНЬ) została zaczerpnięta z Ewangelii św. Jana[3] (1 Jan. 3:14, cytat za Biblią Tysiąclecia): "My wiemy, że przeszliśmy ze śmierci do życia, bo miłujemy braci, kto zaś nie miłuje, trwa w śmierci"[8].

Historia edytuj

 
Herb Kurgana w formie prostej.

Wzgórza pojawiają się na tarczy herbowej osady, która w przyszłości miała przekształcić się w miasto Kurgan już w XVII wieku[3]. 17 marca 1785 r. decyzją cesarzowej Katarzyny II kurgańskiemu grodowi został nadany pierwszy oficjalny herb[1]. Była to zielona tarcza podzielona na dwa pola. W górnym znajdował się herb Tobolska, pod którego administracyjnie podlegało miasto. Było to wyobrażenie trofeów wojennych oraz halabard barwy złotej, a także sześciu czerwonych sztandarów na błękitnym tle[9]. W dolnym zielonym polu znajdowało się wyobrażenie dwóch srebrnych wzgórz barwy srebrnej, a u ich podnóża rozpościerała się ziemia, o zabarwieniu szmaragdowym[9]. Herb został zmieniony w 1865 r., za panowania imperatora Aleksandra II Romanowa[5]. Wyobrażenie wzgórz zostało zmodyfikowane i odpowiada obecnie używanej formie, zostało też rozciągnięte na cały obszar tarczy herbowej[5]. W prawym górnym rogu heraldycznym (lewym z punktu widzenia obserwatora) znów znalazły się wyobrażenia trofeów wojennych, związanych z Tobolskiem, które także ukazane zostały w nowej formie[5]. Tarczę wieńczyła srebrna korona herbowa w formie baszty o trzech blankach, za nią skrzyżowane dwa złote młoty, a całość oplatała wstęga Orderu św. Aleksandra Newskiego[5]. Pod tą postacią herb Kurgana miał przetrwać do roku 1917, gdy na fali przemian związanych z przewrotem bolszewickim i nową komunistyczną ideologią, wyszedł on z użytku. Przez większą część okresu sowieckiego używano symboliki komunistycznej[6].

1 października 1970 r. sowiecka rada miejska ustanowiła dla miasta nowy herb, zgodny z nową sytuacją polityczną i ideologiczną, ale nawiązujący do dawnych tradycji[10]. Była to francuska tarcza herbowa podzielona na trzy poziome pola. W górnym polu o barwie srebrnej (białej) znajdował się złoty napis z nazwą miasta "Kurgan"[10]. Pole środkowe o barwie czerwonej zawierało złote kłosy zboża przechodzące przez również złote koło zębate i skierowane w lewą stronę (prawą z punktu widzenia obserwatora)[10]. Użycie barwy czerwonej oraz elementów związanych z ideą robotniczo-chłopską miało podkreślać nową epokę w rozwoju miasta oraz sojusz klas pracujących[5]. Ostatnie, dolne pole podzielone było na dwa pionowe. W prawym heraldycznym (lewym) na zielonym tle znajdowały się dwa tradycyjne wzgórza barwy srebrnej, a w lewym polu (prawym) na błękitnym tle umieszczono tobolskie trofea wojenne[10]. Wraz z rozpadem Związku Radzieckiego i przekształceniami jakie dokonywały się w postsowieckiej Federacji Rosyjskiej pojawiło się zapotrzebowanie na nowy herb miasta. Został on przyjęty 18 lipca 2001 r. przez radę miejską. Jest to obecnie tzw. herb mały i to on został zapisany w Państwowym heraldycznym rejestrze Federacji Rosyjskiej pod numerem 699[1]. Rok później, najpierw 20 marca 2002 r., a następnie 30 grudnia 2002 r. rada miasta przyjęła tzw. herb wielki, który jednak nie został zapisany w rejestrze, mimo nadziei władz Kurgana i autora projektu[2]. Zdaniem władz miasto będące stolicą obwodu, powinno posiadać herb bardziej odpowiadający jego statusowi, jako przykłady podobnej postawy podawano tutaj np. herb Jekaterynburga[2].

Użycie herbu reguluje uchwała rady miejskiej. Na jej podstawie herb musi być umieszczany na fasadach budynków związanych z administracją miejską, zarówno ustawodawczą jak i prawodawczą, a także na salach posiedzeń i w biurach odpowiednich organów władz miasta[11]. Powinien się on także znajdować na listach gratulacyjnych, dyplomach oraz wszystkich ważnych dokumentach wytwarzanych przez miasto[11].

Historyczne herby Kurgana edytuj

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. a b c Geraldika.ru: Малый герб города Курган (2001 г.). [dostęp 2012-07-07]. (ros.).
  2. a b c d e f g Geraldika.ru: Большой герб города Курган (2002 г.). [dostęp 2012-07-07]. (ros.).
  3. a b c d e f Statesymbol.ru: Курганская область. Курган. [dostęp 2012-07-07]. (ros.).
  4. Abdn.ac.uk: Heraldry and Blazons of Siberia. [dostęp 2012-07-07]. (ang.).
  5. a b c d e f Hrono.ru: Герб Кургана. [dostęp 2012-07-07]. (ros.).
  6. a b Heraldry.hobby.ru: Гербы городов Курганской области. Куpгaн. [dostęp 2012-07-07]. (ros.).
  7. Kurgannews.me: Курган. [dostęp 2012-07-07]. (ros.).
  8. Biblia-internetowa.pl: 1 Jan. 3:14 - Nowy Testament. [dostęp 2012-07-07]. (pol.).
  9. a b Geraldika.ru: Герб города Курган (1785 г.). [dostęp 2012-07-07]. (ros.).
  10. a b c d Geraldika.ru: Герб города Курган (1970 г.). [dostęp 2012-07-07]. (ros.).
  11. a b Zakon-region2.ru: О гербе муниципального образования города Кургана. [dostęp 2012-07-07]. (ros.).