Herb Portugalii jest wynikiem historycznej ewolucji. Niebieski krzyż na srebrnej tarczy był herbem pierwszego króla Alfonsa Zdobywcy (I poł. XII w.). Gdy został on królem Portugalii, w herbie zamieścił dodatkowo srebrne koła, które podkreślały jego prawo do bicia monet. Jego syn, król Sancho I, zamienił krzyż na pięć niebieskich tarcz ze srebrnymi kołami. Zgodnie z portugalską legendą oznaczają one pięć klęsk, jakie zadał jego ojciec Maurom. Inni dodają, że pięć srebrnych kół umieszczonych w każdej tarczy oznacza pięć ran Chrystusa, które dodał Alfons I po decydującej bitwie pod Ourique; jemu to przed bitwą miał ukazać się ukrzyżowany Chrystus, który mógł umocnić jego wiarę w zwycięstwo nad przeważającymi siłami wojsk islamskich[1]. Liczba kół zsumowanych w pionie i poziomie może także oznaczać 30 judaszowych srebrników. Wariant tej legendy opisuje Luís de Camões w swoim eposie, Luzjadach:

Herb Portugalii
Ilustracja
Typ herbu

państwowy

Dewiza

Esta é a ditosa Pátria minha amada (pol. To jest moja błoga, ukochana Ojczyzna)

Wprowadzony

30 czerwca 1911

Mały herb Portugalii
Wielki herb Portugalii z herbami kolonii wokół czyli (od prawej (heraldycznej) góry): Timor, Wyspy Świętego Tomasza i Książęca, Indie, Mozambik, Gwinea Bissau, Wyspy Zielonego Przylądka i Makau
Herb Królestwa Portugalii
Herb Portugalii z 1247

Wionął chłód ranny — weszła jutrznia chyża,
Gwiazdy powoli gasły na błękicie,
Gdy Syn Maryi przybity do krzyża
Błysł przed Alfonsem nowe budząc życie.
Alfons padł na twarz, w prochu się uniża
I płonąc wiarą tak woła w zachwycie:
— Niewiernym, Panie, cuda Twe przystoją,
Ja — i tak wierzę w istność i moc Twoją. —

Na wieść o cudzie zapał w wojsku rośnie,
Zapał ogarnia drużynę rycerzy,
Zasługi księcia wynoszą rozgłośnie
I serca swoje święcą mu najszczerzéj:
Wojsko go królem nazywa donośnie,
I coraz daléj te okrzyki szerzy,
I jedno hasło pod niebiosa bije:
„W bój za Alfonsa! Król Alfons niech żyje!“

(...)

Zwycięża Alfons — milkną gwarne szumy,
Wojsko trofea i łupy zdobywa:
Legły rozbite Maurytanów tłumy,
Trzy dni król wielki w polu wypoczywa.
I na swéj białéj tarczy, pełen dumy.
By pamięć chwały pozostała żywa,
Jak w liczbie pięciu polegli mocarze,
Niebieskich tarczy pięć malować każe.

Na tarczach znaczą srebrników trzydzieści,
Za które Zbawca świata był sprzedany:
Tak barwny pędzel wysila się k’cześci
Boga, co łaską swą wsparł Luzytany;
W krzyż ułożono tarcze — każda mieści
Po pięć srebrników; — cały zaś oddany
Będzie rachunek, gdy tarczę środkową
Raz przeliczywszy — przeliczysz na nowo.

Luís de Camões, Luzyady, Pieśń trzecia[2]

Około 1242 roku król Alfons III w herbie dodał zewnętrzne czerwone pole z siedmioma złotymi zamkami. W 1813 roku cały herb umieszczono na wizerunku sfery armilarnej, przyrządu astronomicznego, nawiązując do czasów wielkich podróży morskich Portugalczyków. Obecny herb został przyjęty w 1911 r.

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. Grzegorz Górny, Janusz Rosikoń, Tajemnice Fatimy, Rosikon Press, 2017, s. 55, ISBN 978-83-62981-33-5.
  2. Luís Vaz de Camões: Luzyady, Pieśń trzecia. Zofia Trzeszczkowska (tłum.). Warszawa: 1890, s. 78-79.