I Międzynarodowy Wyścig Tatrzański 1928

I Międzynarodowy Wyścig Tatrzański – samochodowy wyścig górski zorganizowany w Polsce 19 sierpnia 1928 roku jako drugi z serii Wyścigów Tatrzańskich, a pierwszy jako impreza międzynarodowa.

Jan Ripper w Bugatti na serpentynie Międzynarodowego Wyścigu Tatrzańskiego w 1928 roku

Organizacja i przebieg

edytuj
 
Josef Veřmiřovský na trasie w samochodzie sportowym Tatra.
 
Książę Liechtenstein w wyścigowym samochodzie Gräf & Stift
 
Jan Ripper w wyścigowym Bugatti ze zdobytymi nagrodami, w tym Wielką Nagrodą Tatr (waza)

Po pierwszym Wyścigu Tatrzańskim, który okazał się sukcesem organizacyjnym i frekwencyjnym, Krakowski Klub Automobilowy zorganizował w kolejnym roku następną edycję już jako wyłącznie samochodowy międzynarodowy wyścig otwarty[1]. Zawody rozgrywano na tym samym fragmencie szosy Zakopane – Morskie Oko (drogi Oswalda Balzera) o długości 7,5 km, ze startem na Łysej Polanie w okolicy mostu na Białce; samochody startowały ze startu zatrzymanego pojedynczo w ustalonej kolejności[1]. Przygotowania do wyścigu objęły m.in. wygładzenie nawierzchni, poszerzenie i wyprofilowanie zakrętów oraz budowę dwóch trybun, na mecie i tzw. Wancie[2]. Polskie Radio zamontowało w strefach widzów głośniki nadające informacje i muzykę z płyt[2]. Komandorem wyścigu był Wilhelm Ripper[2]. Po raz pierwszy nagrodą za najlepszy czas była przechodnia Wielka Nagroda Tatr[1].

Samochody były podzielone tym razem na dwie kategorie: samochodów sportowych (w miejsce turystycznych) i wyścigowych, dzielące się na klasy oraz grupy w zależności od pojemności silnika[a]. Samochody sportowe musiały odpowiadać przepisom międzynarodowym, osiągać odpowiednią wagę minimalną i być wyposażone m.in. w błotniki i zakrywany dach („budę”) oraz obsadzone przez odpowiednią dla klasy liczbę pasażerów, względnie zabierać balast po 60 kg[1]. Określono też czasy maksymalne przejazdu dla poszczególnych klas. W dniach 15–18 sierpnia można było odbywać treningi[1].

Zgłoszonych było 26 samochodów, wystartowały 22, w tym 5 wyścigowych[3]. Dwa samochody zderzyły się podczas treningu rano i nie wystartowały (m.in. Węgier Wolfner na samochodzie Steyr), wycofał się też kierowca Kirszen na Fiacie[2][b]. Zawody rozpoczęto 19 sierpnia 1928 roku o godzinie 14, przy dobrej pogodzie[2]. Jan Meyer dwukrotnie startował, prowadząc Fiata sportowego, a następnie wyścigowego[2]. Publiczność szacowano na ponad 6 tysięcy i prawie tysiąc samochodów, które parkowano między metą a Morskim Okiem oraz na Łysej Polanie[2]. Na zawody przybyli m.in. prezes Automobilklubu Polski Karol Raczyński, prezydent American Automobile Association Bishop, wojewoda krakowski Ludwik Darowski i wicewojewoda Kazimierz Duch[2].

Najlepszy czas uzyskał polski kierowca Jan Ripper na wyścigowym Bugatti (silnik 1500 cm³ z kompresorem) – 5 min 47,41 s. Drugi w klasyfikacji ogólnej był mistrz Polski Henryk Liefeldt na wyścigowym Austro-Daimlerze (3000 cm³) – 6 min 02,33 s, a trzeci Szwajcar Robert Vetterli na wyścigowym Bugatti (6 min 17,37 s). Najlepszy z samochodów sportowych uzyskał piąty czas: Szwarcsztajn na Bugatti (3000 cm³ z kompresorem) – 6 min 28,18 s[2]. Ripper otrzymał za zwycięstwo m.in. przechodnią Wielką Nagrodę Tatr (srebrną wazę), pierwszą nagrodę w ogólnej klasyfikacji, nagrodę w swojej kategorii i kilka innych nagród[2].


Wyniki zawodów:[2][3]
Klasa (grupa) M-ce Kierowca Samochód Czas Średnia prędkość Uwagi
Samochody sportowe:
750 cm³ (H/I)[c] 1. Jerzy Knapik Hanomag 10 min 21,16 s 43,467 km/h ustalony rekord
2. Bross Hanomag 11 min 42,36 s
1100 cm³ (G) 1. Jan Meyer Fiat 509 8 min 22,55 s 53,725 km/h rekord pobity
2. Adam Dygat Tatra 9 min 14,01 s
3. Salkowski[d] Imperia 11 min 42,53 s
1500 cm³ (F) 1. W. Bogucki Bugatti 9 min 20,30 s 48,188 km/h
2000 cm³ (E) 1. Josef Veřmiřovský (Czechosłowacja)[e] Tatra 7 min 14,82 s 62,860 km/h rekord pobity
2. Kuczewski Tatra 9 min 58,88 s
3000 cm³ (D) 1. Stanisław Szwarcsztajn Bugatti 6 min 28,18 s 69,555 km/h pobity rekord kategorii i samochodów sportowych
2. Edward Zawidowski Austro-Daimler 6 min 50,97 s
3. Adam Potocki Austro-Daimler 6 min 51,25 s
4. Maurycy Potocki Austro-Daimler 7 min 14,31 s
5. Ludomir Cieński Austro-Daimler 7 min 27,96 s
5000 cm³ (C) 1. Witold Kellerman Stutz 7 min 38,12 s 58,936 km/h rekord pobity
2. Judasz[f] Studebaker 7 min 56,97 s
3. S. Romer Chrysler 8 min 01,57 s
4. Malinowski[g] Dodge 8 min 18,04 s
- Paweł Bitschan Stutz 7 min 32,20 s poza konkursem
Samochody wyścigowe:
1100 cm³ (G) 1. Jan Meyer Fiat 8 min 25,41 s 53,421 km/h
1500 cm³ (F) 1. Jan Ripper Bugatti 5 min 47,41 s 77,717 km/h ustalony rekord kategorii, pobity rekord samochodów wyścigowych i trasy
2. Robert Vetterli (Szwajcaria) Bugatti 6 min 17,37 s
3000 cm³ (D) 1. Henryk Liefeldt Austro-Daimler 6 min 02,33 s 74,517 km/h rekord pobity
5000 cm³ (C) 1. ks. Ferdinand Andreas Liechtenstein (Austria) Gräf & Stift 6 min 26,68 s 69,825 km/h ustalony rekord
  1. Klasa I obejmowała grupy A (ponad 8000 cm³) i B (do 8000 cm³); klasa II: grupę C (do 5000 cm³); klasa III: grupę D (do 3000 cm³); klasa IV: grupę E (do 2000 cm³); klasa V: grupę F (do 1500 cm³); klasa VI: grupę G (do 1100 cm³); klasa VII: grupy H (do 750 cm³), I (do 500 cm³) i J (do 350 cm³).
  2. Według Marjan Krynicki: Międzynarodowy Wyścig Tatrzański s.415 wycofał się na skutek zderzenia z Wolfnerem także Żmigrod na samochodzie Dodge, jednakże z protokołu po wyścigu wynika, że Dodge zawodnika Żmigroda z kierowcą Malinowskim ukończył wyścig.
  3. Marjan Krynicki: Międzynarodowy Wyścig Tatrzański s.417 błędnie podaje, że samochody Hanomag należały do klasy „do 1100 cm³”, a kolejne do klasy „1100 cm³”, gdyż według regulaminu, klasa H/I, w której startowały Hanomagi, obejmowała samochody o pojemności skokowej silnika do 750 cm³, a kolejna klasa G – do 1100 cm³ i tak dalej.
  4. Jako zawodnik był wskazany Szawernowski, a Salkowski był kierowcą.
  5. Jako zawodnik była zgłoszona Fabryka Samochodów „Tatra”.
  6. Jako zawodnik był wskazany M. Dąbrowski, a Judasz był kierowcą.
  7. Jako zawodnik był wskazany Żmigród, a Malinowski był kierowcą.

Przypisy

edytuj
  1. a b c d e Regulamin Międzynarodowego Wyścigu Tatrzańskiego organizowanego przez Krakowski Klub Automobilowy dnia 19 sierpnia 1928 roku. „Auto”. Nr 7. VII, s. 4-6 wkładka, lipiec 1928. 
  2. a b c d e f g h i j k Marjan Krynicki. Międzynarodowy Wyścig Tatrzański. „Auto”. Nr 9. VII, s. 413-418, wrzesień 1928. 
  3. a b Protokół z posiedzenia Gremium Komisarzy Sportowych „Międzynarodowego Wyścigu Tatrzańskiego”. „Auto”. Nr 9. VII, s. 3-5 wkładka, wrzesień 1928. 

Bibliografia

edytuj