Instytut św. Stanisława w Lublanie

Instytut św. Stanisława (słoweń. Zavod svetega Stanislava) – słoweńska katolicka instytucja edukacyjna w Lublanie, w dzielnicy Šentvid. Jego początki sięgają końca XIX wieku, kiedy biskup Lublany Anton Bonaventura Jeglič przedstawił pomysł stworzenia pierwszej w pełni słoweńskojęzycznej szkoły średniej. Po wielu trudnościach związanych z brakiem zgody władz miasta na budowę w centrum, 16 lipca 1901 Jeglič pobłogosławił kamień węgielny instytutu. Budowa trwała cztery lata. Biskup pobłogosławił ukończony budynek 21 września 1905 roku[1]. Nazwa instytutu upamiętnia św. Stanisława Kostkę[2].

Instytut św. Stanisława
Ilustracja
Instytut Św. Stanisława
Państwo

 Słowenia

Miejscowość

Lublana

Adres

Štula 23, 1210 Lublana Šentvid, Słowenia

Architekt

Josip Vancaš

Kondygnacje

4

Rozpoczęcie budowy

1901

Ukończenie budowy

1905

Położenie na mapie Lublany
Mapa konturowa Lublany, blisko górnej krawiędzi po lewej znajduje się punkt z opisem „Instytut św. Stanisława”
Położenie na mapie Słowenii
Mapa konturowa Słowenii, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Instytut św. Stanisława”
Położenie na mapie gminy miejskiej Lublana
Mapa konturowa gminy miejskiej Lublana, po lewej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Instytut św. Stanisława”
Ziemia46°05′50″N 14°28′18″E/46,097222 14,471667
Strona internetowa

Szkoła średnia działa tu aż do 28 kwietnia 1941, kiedy władze niemieckie zarekwirowały budynek. Nauczyciele i studenci zostali zmuszeni do opuszczenia obiektu w ciągu zaledwie trzech godzin. W czasie wojny budynek Instytutu był używany przez Gestapo. Po wojnie teren ten był wykorzystywany jako miejsce przetrzymywania schwytanych żołnierzy Słoweńskiej Domobrany, którzy w większości zostali później zabici. Niektórzy zostali straceni w Šentvid i pochowano ich w zbiorowej mogile za cmentarzem Šentvid[3], niektórzy zostali przetransportowani do doliny Kucja i tam zabici, a niektórzy zginęli w lesie poza Kočevje.

Po wojnie budynek został przekazany do użytku wojskowego. Mieściły się tam koszary Jugosłowiańskiej Armii Ludowej, która, opuszczając budynek w 1991 roku, zostawiła go w złym stanie[1].

Po uzyskaniu niepodległości przez Słowenię w 1991 roku nieruchomość została zwrócona Kościołowi katolickiemu. Zajęcia w szkole średniej (Diecezjalne gimnazjum klasyczne – Škofijska klasična gimnazija) zaczęły się odbywać 1 września 1993.

Oprócz Diecezjalnego gimnazjum klasycznego, dziś w Instytucie mieści się także akademik dla studentów zagranicznych (Jegličev Dijaski dom), dom studencki Janeza Frančišeka Gnidoveca (Studentski dom Janeza Franciska Gnidovca), szkoła muzyczna, Centrum Słoweńskie (Slovenski dom) i szkoła podstawowa Alojzija Šuštara (Osnovna šola Alojzija Šuštarja).

17 maja 1996 roku papież Jan Paweł II odwiedził Instytut św. Stanisława w ramach swojej 71. podróży apostolskiej[1].

Dyrektorzy Instytutu (po ponownym otwarciu): Borut Kosíř 1993–2000, Anton Jamnik 2000–2006, Roman Globokara od 2006[4].

Przypisy

edytuj
  1. a b c Janez Polc: Saint Stanislav’s Institution. en.stanislav.si. [dostęp 2015-10-05].
  2. Feliks Koneczny: Polska w kulturze powszechnej. Kraków: 1918, s. 137.
  3. Geopedia – Uporabne informacije – Prikrita vojna grobišča. www.geopedia.si. [dostęp 2015-10-05].
  4. Janez Polc: Saint Stanislav’s Institution. en.stanislav.si. [dostęp 2015-10-05].