Instytut Solidarności i Męstwa

Instytut Solidarności i Męstwa imienia Witolda Pileckiego (Instytut Pileckiego) – polska instytucja państwowa utworzona na podstawie ustawy z dnia 9 listopada 2017 r. o Instytucie Solidarności i Męstwa, której celem jest upamiętnienie i uhonorowanie osób zasłużonych dla Narodu Polskiego w dziele pielęgnowania pamięci lub niesienia pomocy osobom narodowości polskiej lub obywatelom polskim innych narodowości będącym ofiarami zbrodni przeciwko pokojowi, ludzkości lub zbrodni wojennych w latach 1917–1990. W obiegu dziennikarskim Instytut zyskał miano „polskiego Yad Vashem”.

Instytut Pileckiego
Państwo	Polska
Data założenia	2017
Dziedzina	upamiętnienie i uhonorowanie osób zasłużonych dla Narodu Polskiego
dyrektor	dr Wojciech Kozłowski
Adres	ul. Foksal 17, Warszawa
Położenie na mapie Warszawy Instytut Pileckiego
Położenie na mapie Polski Instytut Pileckiego
Położenie na mapie województwa mazowieckiego Instytut Pileckiego
52°14′00,8524″N 21°01′07,0716″E
Strona internetowa

Spis treści

Geneza

Inicjatywa utworzenia Instytutu powstała w kręgu partii Prawo i Sprawiedliwość. Początkowo miał on nosić nazwę Instytut Solidarności i Odwagi. Obecną nazwę ustalono w czasie prac parlamentarnych nad ustawą. Rzecznicy powołania Instytutu wskazywali, że będzie on „polskim Yad Vashem”.

Cele i zadania

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 9 listopada 2017 r. o Instytucie Solidarności i Męstwa celem jego działalności „jest inicjowanie, podejmowanie i wspieranie działań mających na celu upamiętnienie i uhonorowanie osób żyjących, zmarłych lub zamordowanych, zasłużonych dla Narodu Polskiego, zarówno w kraju, jak i za granicą, w dziele pielęgnowania pamięci lub niesienia pomocy osobom narodowości polskiej lub obywatelom polskim innych narodowości będącym ofiarami zbrodni sowieckich, nazistowskich zbrodni niemieckich, zbrodni z pobudek nacjonalistycznych lub innych przestępstw stanowiących zbrodnie przeciwko pokojowi, ludzkości lub zbrodni wojennych, w okresie od dnia 8 listopada 1917 r. do dnia 31 lipca 1990 r.”

Do ustawowych zadań Instytutu w szczególności należy prowadzenie, inicjowanie i wspieranie badań naukowych w zakresie wynikającym z celów Instytutu, prowadzenie oraz poszerzanie baz danych, księgozbiorów i archiwów służących celom Instytutu; popularyzowanie, dokumentowanie i poszerzanie wiedzy w zakresie objętym celami Instytutu, w tym gromadzenie, ewidencjonowanie, przechowywanie, digitalizacja, opracowywanie, tłumaczenie, udostępnianie i zabezpieczanie materiałów lub ich kopii, w tym poprzez współpracę z innymi podmiotami; działalność popularyzująca dokonania osób, będących przedmiotem zainteresowania Instytutu; występowanie z wnioskiem do Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej o nadanie tym osobom Medalu Virtus et Fraternitas oraz zgłaszanie ministrowi właściwemu do spraw zagranicznych inicjatywy nadania Krzyża Wschodniego lub Krzyża Zachodniego.

Organy

Organami Instytutu są: dyrektor i Rada Pamięci. Zadanie organizowania Instytutu minister kultury i dziedzictwa narodowego Piotr Gliński powierzył dr. Jerzemu Rohozińskiemu.

Dyrektorem jest Wojciech Kozłowski.

Budżet

W 2018 budżet Instytutu wynosi 75 milionów złotych (dla porównania: w tym okresie budżet IPN będzie posiadał budżet w wysokości 397 mln zł, a Polska Akademia Nauk niewiele ponad 80 mln zł).

Kontrowersje

W opinii krytyków powołania Instytutu, podmiot ten będzie dublować działalność Instytutu Pamięci Narodowej i Ośrodka Badań nad Totalitaryzmami im. Witolda Pileckiego.

Ustawa z dnia 20 lipca 2018 r. o zmianie ustawy o Instytucie Solidarności i Męstwa oraz niektórych innych ustaw wprowadziła połączenie Ośrodka Badań nad Totalitaryzmami im. Witolda Pileckiego z Instytutem Solidarności i Męstwa. Weszła ona w życie 29 sierpnia 2018 z wyjątkiem dwóch przepisów, które weszły w życie 15 sierpnia 2018.

Zobacz też

• Narodowy Instytut Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego