Izi
Izi, egip. Isi (XXIV wiek p.n.e.) – nomarcha starożytnego Egiptu, zarządzający drugim nomem w Górnym Egipcie w czasie rządów faraona Tetiego (początek VI dynastii).
Urodził się za panowania faraona Izezi[1], zmarł w okresie panowania Pepiego I[2]. Jako nomarcha drugiego nomu górnoegipskiego w czasie rządów faraona Tetiego, przebywał w Edfu – stolicy nomu, gdzie został pochowany. W epoce Średniego Państwa jego rodzinny grobowiec (prócz urzędnika pochowano tam również jego małżonkę i potomstwo), zbudowany w formie mastaby, stał się celem pielgrzymek, gdyż Izi został pośmiertnie ubóstwiony i oddawano mu cześć[3][1]. Niejasna jest kwestia pełnienia przez Iziego innych urzędów. W inskrypcji na jednym z bloków jego grobowej jest zapis, iż był wezyrem, jednak współcześni badacze kwestionują to, sądząc, że prawdopodobnie może to być późniejszy dopisek, podnoszący znaczenie zmarłego[1].
Grób Iziego odkryto w roku 1933, a w 1938 badała go polska ekspedycja archeologiczna Uniwersytetu Warszawskiego kierowana przez Kazimierza Michałowskiego. Dzięki umowom państwowym część kamiennych elementów mastaby Iziego przyznano Polsce i w tymże roku przewieziono do Warszawy, gdzie weszły w skład kolekcji Muzeum Narodowego[4]. Największym z pozyskanych elementów[1] są wykonane z piaskowca[5], ważące 2 tony, ślepe wrota (nr inw. 139944MNW[6]), z wyobrażeniem postaci Iziego i jego rodziny oraz z tekstem hieroglificznym prezentującym życiorys nomarchy[1]. O ile imiona i tytulatura zmarłego są standardem w ślepych wrotach, to wyjątkowe jest umieszczenie na nich inskrypcji z autobiografią zmarłego, która należy do najwcześniejszych znanych egiptologom[6].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e Egipskie zabytki w Warszawie ↓, s. 9.
- ↑ Brovarski 2006 ↓, s. 91.
- ↑ Dembska 1995 ↓.
- ↑ Egipskie zabytki w Warszawie ↓, s. 6, 9.
- ↑ Strona Muzeum Narodowego w Warszawie (opis w galerii zdjęć) [1]
- ↑ a b Galeria sztuki starożytnej: Egipt, Bliski Wschód. Przewodnik, Warszawa: Muzeum Narodowe w Warszawie, 2007, s. 84–87, OCLC 1150546580.
Bibliografia edytuj
- Egipskie zabytki w Warszawie. Wywiad D. Milewskiego i T. Bohuna z M. Korzeniowską, „Mówią Wieki”, 12/2022, s. 6–10.
- Albertyna Dembska: Kultura starożytnego Egiptu. Słownik. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1995, s. 80. ISBN 83-02-05922-6. OCLC 749432726.
- Edward Brovarski: False doors & history: the Sixth Dynasty. W: Miroslav Bárta (red.): The Old Kingdom Art and Archaeology. Proceedings of the Conference Held in Prague, May 31 – June 4, 2004. Prague: Czech Institute of Egyptology, 2006, s. 71–118. ISBN 80-200-1465-9. OCLC 150369033. (ang.).