Język mówiony
Język mówiony, także język ustny[1] – reprezentacja języka naturalnego lub języka sztucznego wyrażona za pomocą mowy; jest środkiem komunikacji werbalnej.
Język mówiony, w przeciwieństwie do języka pisanego, ma charakter dialogowy i niejednokierunkowy. Cechuje go ulotność, ścisłe powiązanie z kontekstem sytuacyjnym, a także potoczność i emocjonalne nacechowanie wypowiedzi. Wykorzystuje elementy fatyczne, służące nawiązaniu i podtrzymaniu kontaktu, a także bezpośrednie zwroty do odbiorcy. Obfituje w środki parajęzykowe takie jak intonacja i tembr głosu; przekaz werbalny uzupełniany jest przez gestykulację i mimikę. W zakresie składni charakteryzuje się większą swobodą (niepełne zdania, potoczne spójniki itd.) niż język pisany, w którym dużą rolę odgrywa kompozycja tekstu. W języku ustnym występują powtórzenia i wtrącenia, pauzy, przerywniki; spójność osiągana jest tylko w ograniczonym zakresie[2].
Język mówiony jest pierwotną reprezentacją języka naturalnego; został wyodrębniony i nazwany na skutek pojawienia się wtórnej reprezentacji języka naturalnego, którą jest język pisany[3].
Przypisy
edytuj- ↑ Franciszek Nieckula, Język ustny a język pisany, [w:] Jerzy Bartmiński (red.), Encyklopedia kultury polskiej XX wieku, t. 2: Współczesny język polski, Wrocław: Wiedza o Kulturze, 1993, s. 101–114, ISBN 83-7044-062-2, OCLC 32664893.
- ↑ Joanna Dobkowska, W pigułce. Nauka o języku. Repetytorium. Liceum i technikum, Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 2019, s. 59, ISBN 978-83-02-18249-5, OCLC 1107607313.
- ↑ Kazimierz Polański (red.), Encyklopedia językoznawstwa ogólnego, wyd. 2, Wrocław: Ossolineum, 1999, s. 271, ISBN 83-04-04445-5, OCLC 835934897.