Jadwiga Chrząszczewska
Jadwiga Chrząszczewska-Trzeciakowa (ur. 19 września 1853 w Kowalu, zm. 28 lutego 1935 w Warszawie) – polska pedagog, pisarka dla dzieci i młodzieży.
 Jadwiga Chrząszczewska – z lewej z wizytą u swej siostrzenicy Ireny z Gineyków Guttakowskiej w Zalesiu Dolnym – „Borówce” (ul. Graniczna 5) w 1925 roku[1] | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
28 lutego 1935 |
| Dziedzina sztuki | |
Jadwiga Antonina Chrząszczewska urodziła się 19 września 1853 roku Kowalu, w powiecie włocławskim, jako córka Teofila Chrząszczewskiego i Aleksandry z Baranowskich; ochrzczono ją 21 października. Jej ojciec był pisarzem Sądu Pokoju, umarł wcześnie, gdy Jadwiga miała 4 lata[2].
29 dnia grudnia 1904 wyszła za emerytowanego asesora sądowego, Wiktor Trzeciaka (akt ślubu podaje błędny wiek panny młodej). Para nie miała dzieci[2].
Jadwiga Chrząszczewska pracowała w oświacie i pisała; po 1918 roku, wraz z Janiną Porazińską tworzyła elementarze i podręczniki do nauki języka polskiego[2].
Twórczość
edytujWspółredaktorka „Przyjaciela Dzieci”. Właścicielka szkoły i freblówki (przedszkola prowadzonego według systemu Friedricha Fröbla) przy ul. Nowy Świat. Napisała wierszyk-piosenkę Deszczyk, który był drukowy w elementarzach i śpiewnikach (muzyka W. Siewierski).
Została pochowana w grobowcu rodzinnym na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera: Ł, rząd 3, grób 17/18)[3].
Inne teksty:
- Gwiazda spadająca. Utwór fantastyczny dla młodzieży., 1896[4]
- Dar. Powieść dla młodzieży., 1897 (opracowane według Alfonsa Daudeta)[5]
- Z biegiem Wisły. Obrazki o kraju., 1901 (z Jadwigą Wrank)[6]
- Ze swojskiej gleby., 1901 (z Jadwigą Wrank)[7][8][9]
- Moja pierwsza książeczka: wierszyki, powiastki i opowiadania różnej treści., 1903 (z Jadwigą Wrank)
- Znani i nieznani. Opowiadania przyrodnicze., 1910[10]
- Dzwonki. Marsze, gry, zabawy i piosenki, deklamacje chóralne, obrazki sceniczne., J. Chrząszczewska – pomysł, układ i objaśnienia; J. Porazińska – wiersze; W. Siewierski – muzyka, 1923
- Czary nie czary. Opowiadania., 1927[11] (ryciny Molly Bukowska)
- Cud bajeczki.
- Tajemnica starego dworu. Powieść dla młodego wieku[12] (z rys. J. Błeszyńskiej)
- Opowiadania przyrodnicze: I. Staw (z Wandą Haberkantówną)[13]
- Opowiadania przyrodnicze. II. Łąka. (z Wandą Haberkantówną)[14]
Przypisy
edytuj- ↑ Domek z ogrodem w Zalesiu Dolnym-Borówce, przy ul.Granicznej 5, Jadwiga Chrząszczewska kupiła dla swej siostrzenicy Ireny z Gineyków Guttakowskiej w 1924 roku. Na zdjęciu widoczne są następujące osoby od lewej: Jadwiga Chrząszczewska (stoi), Irena z Gineyków Guttakowska, siostrzenica Jadwigi, a zarazem siostra art.-malarza Romana Gineyki (zwana w rodzinie „Renia”) – siedzi za stolikiem, Olgierd Guttakowski (syn Ireny) – siedzi na stoliku, Aniela z Ponikowskich Masłowska, kuzynka Jadwigi – (żona Stanisława Masłowskiego) – stoi za stolikiem, Zofia Guttakowska (córka Ireny zwana „Nini”, od 1939 zamężna za dr med. Felicjanem Lothem) – stoi za stolikiem, Stanisław Masłowski skoligacony z Jadwigą przez swą żonę Anielę z Ponikowskich – siedzi na prawo od stolika. Zob. linki zewn.: https://www.zalesie-dolne.pl/drewniany-domek-przy-ul-granicznej-5/ i https://zalesie.b-cdn.net/wp-content/uploads/2019/11/Graniczna_5-zima-scaled.jpg [data dostępu: 2022-07-29].
- ↑ a b c Aleksandra Ewelina Mikinka. Jadwiga Chrząszczewska (1853–1935). Wybrane wątki życia i twórczości. „Wiek XIX”. XIII (LV), s. 131–146, 2020. DOI: 10.18318/wiekxix.2020.9.
- ↑ Cmentarz Stare Powązki: CHRZĄSZCZEWSCY I GINEYKOWIE, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2017-08-24].
- ↑ Jadwiga Chrząszczewska, Gwiazda spadająca. Utwór fantastyczny dla młodzieży [online], polona.pl [dostęp 2020-04-06].
- ↑ Dar. Powieści dla młodzieży, oprac. Jadwiga Chrząszczewska wg Alfonsa Daudeta., polona.pl, 1897.
- ↑ Z biegiem Wisły. Obrazki o kraju, Jadwiga Chrząszczewska, Jadwiga Warnkówna, polona.pl [dostęp 2020-04-06].
- ↑ Ze swojskiej gleby. 1, Wybór poezyi dla dzieci, Jadwiga Chrząszczewska, Jadwiga Warnkówna, polona.pl [dostęp 2020-04-06].
- ↑ Ze swojskiej gleby. 2, Wybór poezyi dla dzieci i młodzieży, Jadwiga Chrząszczewska, Jadwiga Warnkówna, polona.pl [dostęp 2020-04-06].
- ↑ Ze swojskiej gleby. 3, Wybór poezyi dla młodzieży, Jadwiga Chrząszczewska, Jadwiga Warnkówna., polona.pl [dostęp 2020-04-06].
- ↑ Jadwiga Chrząszczewska, Znani i nieznani. Opowiadania przyrodnicze [online], polona.pl [dostęp 2020-04-06].
- ↑ Jadwiga Chrząszczewska, Czary nie czary. Opowiadania [online], polona.pl [dostęp 2020-04-06].
- ↑ Tajemnica starego dworu. Powieść dla młodego wieku [online], oprac. Jadwiga Chrząszczewska., polona.pl [dostęp 2020-04-06].
- ↑ Opowiadania przyrodnicze. 1, Staw, wyd. 1907, Jadwiga Chrząszczewska, Wanda Haberkantówna, polona.pl [dostęp 2020-04-06].
- ↑ Opowiadania przyrodnicze. 2, Łąka, wyd. 1909, Jadwiga Chrząszczewska, Wanda Haberkantówna., polona.pl [dostęp 2020-04-06].
Linki zewnętrzne
edytuj- Dzieła Jadwigi Chrząszczewskiej w bibliotece Polona