Jakość kształcenia
Jakość kształcenia – ciągły proces wartościowania (oceny, kontroli, zagwarantowania, prowadzenia i ulepszania) systemu kształcenia.
Jakość kształcenia jest zazwyczaj pojmowana jako:
- wyjątkowość lub doskonałość,
- perfekcja, zgodność - niewystępowanie usterek,
- sprawność w osiągnięciu celu,
- wartość finansowa,
- transformacja, umiejętność dostosowania się do zmieniających się wymagań i potrzeb[1],
- satysfakcja studenta[2].
Jakość kształcenia jest obok wysokości czesnego podstawowym czynnikiem przyciągającym kandydatów na studia. Jest również czynnikiem konkurencji, rozumianej jako rywalizacja między instytucjami edukacyjnymi o realizację własnych interesów na drodze przedstawiania oferty atrakcyjniejszej od ofert innych uczelni[3]. Postrzeganą jakość kształcenia można obliczyć, wykorzystując dwa wskaźniki: pozycjonowania cenowego oraz presji konkurencyjnej. Uzyska się wówczas jeden z czterech układów rankingu wskaźników:
- wysoki ranking pozycjonowania cenowego i wysoki presji konkurencyjnej. Oznacza to wysoką postrzeganą jakość studiów (studia są drogie a mimo to mają wielu studentów)
- wysoki ranking pozycjonowania i niski presji. Oznacza to kształcenie na kierunku niszowym (lub zbyt wysoko ustalone czesne)
- niski ranking pozycjonowania i wysoki presji konkurencyjnej. Oznacza to relatywnie tanie studia o silnej presji konkurencyjnej będącej zazwyczaj skutkiem niewłaściwego ustalenia cen w stosunku do konkurencji
- niski ranking pozycjonowania i niski presji, oznacza kształcenie tanie i masowe lub tanie o małej liczbie studentów. W obu przypadkach wskazywać to może na niską postrzeganą jakość studiów[4].
Systemy zapewnienia jakości kształcenia edytuj
Rozróżnia się wewnętrzne i zewnętrzne systemy zapewnienia jakości kształcenia.
- Wewnętrzne systemy zapewnienia jakości kształcenia dotyczą kontroli i podnoszenia jakości wewnątrz szkoły wyższej.
- Zewnętrzne systemy zapewnienia jakości kształcenia dotyczą zagwarantowania polepszania wyników działalności szkół wyższych lub jakości programów nauczania przez interwencję instytucji nadrzędnej[5].
Formy oceny jakości kształcenia edytuj
Ocena jakości szkolnictwa wyższego odbywa się w ramach zewnętrznego systemu zapewnienia jakości kształcenia i może przybrać formę oceny:
- dyscypliny lub programu kształcenia/kierunku studiów w ramach oceny programowej,
- uczelni lub jej jednostki w ramach oceny instytucjonalnej,
- wewnętrznego systemu zapewnienia jakości w ramach oceny systemowej[6].
Procedury oceny jakości kształcenia edytuj
Jakość kształcenia jest oceniana w ramach jednej z czterech procedur:
Instytucje oceniające jakość kształcenia edytuj
- Francja: Agencja do spraw Oceny Badań i Kształcenia w Szkolnictwie Wyższym (Agence d'évaluation de l'enseignement supérieur et de la recherche)[7].
- Hiszpania: Krajowa Agencja do spraw Zapewnienia Jakości i Akredytacji (Agencia Nacional de Evaluación de la Calidad y Acreditación) i komisje regionalne tworzące Hiszpańską Sieć Agencji do spraw Zapewniania Jakości w Uniwersytetach (Red Española de Agencias de Calidad Universitaria).
- Niemcy: Rada Akredytacyjna (Akkreditierungsrat).
- Norwegia: Agencja do spraw Zapewniania Jakości Kształcenia (Nasjonalt organ for kvalitet i utdanningen)[8].
- Polska: Polska Komisja Akredytacyjna.
- Szwajcaria: Centrum Akredytacji i Zapewnienia Jakości Kształcenia w Wyższych Szkołach Szwajcarskich (Organe d´accréditation et d´assurance de qualité des hautes écoles suisses).
- Wielka Brytania: Agencja do spraw Zapewnienia Jakości (Quality Assurance Agency).
- Włochy: Państwowa Agencja do spraw Oceny Systemu Uniwersyteckiego i Badań Naukowych (Agenzia Nazionale di valutazione del sistema universitario e della ricerca).
Przypisy edytuj
- ↑ Harvey, L., Green, D., Delfinin quality, „Assessment and Evaluation in Higher Education: An International Journal”, vol. 18, nº 19/1993.
- ↑ Clewes D., A Student - centred Conceptual Model of Service Quality in Higher Education, „Quality in Higher Education”, vol. 9/1/2003.
- ↑ G. Bukowska, Konkurencja na „rynku” edukacji wyższej - uwarunkowania instytucjonalne, [w:] Partnerstwo publiczno-prywatne (PPP) w świetle doświadczeń międzynarodowych oraz strategii rozwoju szkolnictwa wyższego 2010-2020, Warszawa 2012.
- ↑ Janusz Kudła, Monika Stachowiak-Kudła, The higher education competition in Poland and the quality of teaching and research: the case of economic and law studies, „Ekonomia i Prawo”, vol. 13, nr 4, s. 471-482, 2014.
- ↑ Vlãsceanu L., Grűnberg L., Pãrlea D., Quality assurance and accreditation: A glossary of Basic terms and definitions, Bucarest 2004.
- ↑ a b Stachowiak-Kudła M., Autonomia szkół wyższych a instytucjonalne mechanizmy zapewnienia jakości w Polsce i wybranych państwach europejskich, Wydawnictwo Difin, Warszawa 2012.
- ↑ Loi de programme n° 2006-450 du 18 avril 2006 pour la recherche, JORF n°92 du 19.04.2006 page 5820 texte n° 2).
- ↑ LOV 2005.04.01 nr 15: Lov om universiteter og høyskoler, § 2-1.
Bibliografia edytuj
- Clewes D., A Student - centred Conceptual Model of Service Quality in Higher Education, „Quality in Higher Education”, vol. 9/1/2003.
- Harvey, L., Green, D., Delfinin quality, „Assessment and Evaluation in Higher Education: An International Journal”, vol. 18, nº 19/1993.
- Janusz Kudła, Monika Stachowiak-Kudła, The higher education competition in Poland and the quality of teaching and research: the case of economic and law studies, [w:] „Ekonomia i Prawo”, vol. 13, nr 4, s. 471-482, 2014.
- Stachowiak-Kudła M., Autonomia szkół wyższych a instytucjonalne mechanizmy zapewnienia jakości w Polsce i wybranych państwach europejskich, Wydawnictwo Difin, Warszawa 2012.
- Vlãsceanu L., Grűnberg L., Pãrlea D., Quality assurance and accreditation: A glossary of Basic terms and definitions, Bucarest 2004.
Linki zewnętrzne edytuj
- Polska Komisja Akredytacyjna. [dostęp 2012-04-21]. (pol.).