Jakob Barion (ur. 23 lipca 1898 w Wüschheim, zm. 16 lutego 1996 w Gummersbach) – niemiecki filozof, ostatni rektor Państwowej Akademii w Braniewie (1938–1945)[1].

Jakob Barion
Data i miejsce urodzenia

23 lipca 1898
Wüschheim

Data i miejsce śmierci

16 lutego 1996
Gummersbach

Życiorys

edytuj

Jakub Barion był synem rolnika. W latach 1912–1918 uczęszczał do seminarium nauczycielskiego w Euskirchen[2]. Następnie został nauczycielem szkoły powszechnej (Volksschule). W tym czasie, w roku 1921, zdał maturę. W 1923 roku rozpoczął studia teologii i filozofii na Uniwersytecie w Bonn. Egzamin z teologii zdał w 1927 roku. Doktorat uzyskał w 1928 na podstawie 41-stronicowej rozprawy o poglądach niemieckiego filozofa Johanna Gottlieba Fichtego, napisanej pod kierunkiem prof. Adolfa Dyroffa. Pracę uzupełnioną o poglądy drugiego przedstawiciela klasycznego idealizmu niemieckiego, Friedricha Schellinga, opublikował w 1929 pod tytułem Die intellektuelle Anschauung bei J.G. Fichte und Schelling und ihre religionsphilosophische Bedeutung. W tej pracy krytykował pogląd, że możliwe jest bezpośrednie poznanie Boga, obecny nie tylko u Fichtego i Schellinga, ale też u Maxa Schelera. Następnie został asystentem prof. Dyroffa. W 1933 uzyskał habilitację na podstawie pracy „Plotin und Augustinus. Untersuchungen zum Gottesproblem”.

1 lipca został członkiem Narodowosocjalistycznego Związku Nauczycieli (Nationalsozialistischer Lehrerbund, nr 295.259). Jego wykład inauguracyjny „Philosophia perennis als Problem und als Aufgabe” został wydany w 1936[3]. Praca ta została chłodno przyjęta i skomentowana w czasopiśmie Niemieckiego Towarzystwa Filozoficznego Blätter für deutsche Philosophie, gdyż opierała się na założeniach neotomizmu, a nie odnosiła się do haseł nowej ideologii nazistowskiej[4].

Mimo tej zdystansowanej wobec filozofii nazistowskiej publikacji Bariona uznano za politycznie wiarygodnego i zdatnego do współtworzenia nowego państwa (choć był on wątłej postury i nie przejawiał predyspozycji wodzowskich). Dlatego Barion otrzymał w 1936 po profesorze Dyroffie tymczasowe kierownictwo katedry, a w 1938 został powołany na profesora katedry Państwowej Akademii w Braniewie. Po odejściu profesora Hansa Bariona (z którym nie był spokrewniony) Jakob Barion został w 1938 rektorem Państwowej Akademii w Braniewie. Godne uwagi jest jego dzieło „Platons Sendung und Werk in ihrer geschichtlichen Stellung”, które opublikował ukryte w dodatku do katalogu wykładów akademii w 1941 roku. W nim to opisał okrutnego tyrana Dionizego I z Syrakuz[5]. Jakob Barion był ostatnim rektorem Państwowej Akademii w Braniewie. W Braniewie mieszkał przy Yorkstraße 1a (al. Wojska Polskiego)[6], zanim opuścił miasto w dniu 6 lutego 1945 roku, tuż przed nadejściem frontu Armii Czerwonej.

Po wojnie Barion został w 1947 nieetatowym wykładowcą (Gastprofessor) na Uniwersytecie w Bonn, gdzie otrzymał w 1955 roku stały angaż. Jego głównym obszarem pracy naukowej były państwowa filozofia i relacje władzy i prawa w państwie[7][8].

Jakub Barion nie ożenił się.

Przypisy

edytuj
  1. Zeitschrift für die Geschichte und Altertumskunde Ermlands, Band 40, s. 116.
  2. Christian Tilitzki Die deutsche Universitätsphilosophie in der Weimarer Republik und im Dritten Reich, Akademie, Berlin 2002
  3. Friedrich Sauer: Rezension zu Jakob Barion: Philosophia perennis als Problem und als Aufgabe, w: BDPh 12 (1938/39), s. 113–115
  4. Christian Tilitzki Universitätsphilosophie in der Weimarer Republik und im Dritten Reich, Berlin 2002, s. 660
  5. Christian Tilitzki Universitätsphilosophie in der Weimarer Republik und im Dritten Reich, Berlin 2002, s. 1126.
  6. Stadt Braunsberg im Ermland: ein Familienbuch, von Walter Merten, 1976, s. 346
  7. Jakob Barion Macht und Ethos im Recht, Philosophisches Jahrbuch 59 (1949), s. 191–199
  8. Jakob Barion Recht, Staat und Gesellschaft, Scherpe, Krefeld 1949, s. 112