Jakob Elsner
Jakob Elsner (ur. ok. 1486 w Konstancji[1], zm. 1517 w Norymberdze) – niemiecki malarz portrecista, miniaturzysta i iluminator, aktywny w Norymberdze.
 Portret Oblubieńca | |
| Data i miejsce śmierci |
1517 |
|---|---|
| Dziedzina sztuki | |
| Epoka | |
Działalność artystyczna edytuj
Prawdopodobnie pochodził z zamożnej rodziny; jego ojcem był Sebald Elsner, który przybył do Norymbergi w 1456 roku. Jakob, zdobył swoją reputację jako portrecista przed rokiem 1490. Jako miniaturzysta ujawnił swoje zdolność po 1500 roku. Związany był z malarzami Sebastianem Imhofem, Wilhelmem Hallerem i Lorenzem Staiberem. Najstarszymi zachowanymi portretami jest cykl prac przedstawiający członków Rady Miasta Konstancji z lat 1414–1418. Zlecenie to może sugerować, iż swoje pierwsze kroki w malarstwie jako czeladnik rozpoczął w rejonie Górnego Renu. Wzorował się w nich jeszcze na tradycji późnogotyckiej[2]. W 1486 roku wykonał portret Thomasa Reussa, pierwszy portret przedstawiający postać od przodu w malarstwie niemieckim, czyli jeszcze przed autoportretem Dürera[3].
Iluminacje edytuj
Większą popularność Jakob Elsner zdobywał jako iluminator książek. Fryderyk III, będąc pod wrażeniem jego prac, stawiał je na równi z pracami Nikolausa Glockendona. W 1504 roku Elsner rozpoczął prace nad zilustrowaniem dwutomowej Gänsebuch (Biblioteka Morgana, Nowy Jork)[4] zleconą przez proboszcza kościoła św. Wawrzyńca, Antona Kressa. Pierwszy tom został ukończony w 1507 roku, drugi w 1510. Elsner dekorował kilka manuskryptów dla Fryderyka, elektora[5].
Przypisywane prace edytuj
Obrazy edytuj
- Tryptyk Conrata Imhofa – 1486, 22 x 36 cm, Bavarian Nation, Monachium
- Portret Bertruda Reussa – data 1394 w górnym prawym rogu została dodana później; 29 x 20 cm[6]
- Portret mężczyzny – 28,9 x 24 cm., dawna kolekcja Louisa Jay, Frankfurt nad Menem[7]
- Portret Oblubieńca – 1498 Germanisches Nationalmuseum, Norymberga
- Portret 28 letniego Jörga Ketzlera – 1499 Germanisches Nationalmuseum, Norymberga
- Portret radnego Heinricha Schilthera – 1486, Akademia Sztuk Pięknych w Wiedniu, Wiedeń
- Portret Thomasa Reussa – ok. 1486, kolekcja prywatna
- Portret Jörga Ketzlera – ok. 1499; Neues Museum Nürnberg, Norymberga
- Dyptyk Madonny i Jana Ewangelisty – Muzeum Sztuk Pięknych w Budapeszcie, Budapeszt
Iluminacje edytuj
- Geese Book – 1507–1510, Morgan Library, Nowy Jork (M. 905)[8][9].
Przypisy edytuj
- ↑ Hourihane 2012 ↓, s. 417.
- ↑ Hütt 1985 ↓, s. 67.
- ↑ Oxford University Press. [dostęp 2015-05-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-05-18)].
- ↑ Jakob Elsner i Geese Book on-line
- ↑ Hourihane 2012 ↓, s. 418.
- ↑ Artnet
- ↑ Artnet
- ↑ Opis manuskryptu
- ↑ Morgan Library
Bibliografia edytuj
- Colum Hourihane: The Grove Encyclopedia of Medieval Art and Architecture. T. I. Oxford University Press, 2012. ISBN 978-0195395365.
- Wolfgang Hütt: Niemieckie malarstwo i grafika późnego gotyku i renesansu. Warszawa: PWN, 1985. ISBN 83-01-04621-X.
- Gothic and Renaissance Art in Nuremberg. New York: Metropolitan Museum of Art, 1986. ISBN 978-0870994654.