Jan Bularski
Jan Kapistran Bularski, ps. Komar (ur. 25 października 1889 w Porębie Mrzygłodzkiej[1], zm. 24 października 1943 na Słowiku) – polski lekarz internista, doktor wszech nauk medycznych, podpułkownik lekarz Wojska Polskiego, szef sanitarny Kielecko-Radomskiego Okręgu Armii Krajowej „Jodła”.
| |
 podpułkownik lekarz
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1918–1943 |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki | |
| Główne wojny i bitwy | |
Życiorys edytuj
Pochodził z Poręby Mrzygłodzkiej, w mieście tym uczęszczał do szkoły powszechnej. W 1912 roku zdał maturę w gimnazjum męskim w Zawierciu[1]. Następnie rozpoczął studia medyczne na Uniwersytecie Warszawskim, jednak musiał je przerwać z powodu wybuchu I wojny światowej. Dyplom lekarski uzyskał ostatecznie w 1917[2]. Później przeprowadził się do Kielc, gdzie zamieszkał w domu przy ul. Kapitulnej[3].
W 1918 roku wstąpił do wojska, następnie został młodszym lekarzem 4 pułku piechoty Legionów. W stopniu kapitana brał udział w wojnie z bolszewikami. W 1922 roku otrzymał dyplom doktora wszech nauk medycznych. W tym samym roku został zweryfikowany do stopnia kapitana w korpusie oficerów zawodowych lekarzy ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku. W 1924 roku służył w 10 baonie sanitarnym z przydziałem jako lekarz w Szpitalu Rejonowym w Kielcach[4]. Później, już jako major, ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1927 roku, został lekarzem macierzystego pułku, naczelnym lekarzem kieleckiego garnizonu i komendantem Garnizonowej Izby Chorych przy ul. Sienkiewicza[5][6]. W dwudziestoleciu międzywojennym prowadził również prywatną praktykę[3]. Był lekarzem domowym Ubezpieczalni Społecznej w Kielcach[7].
Po rozpoczęciu II wojny światowej został komendantem szpitala polowego. Następnie znalazł się w niemieckiej niewoli, jednak, jako lekarz, został zwolniony. Następnie rozpoczął działalność konspiracyjną. W stopniu podpułkownika rozpoczął pracę na stanowisku szefa sanitarnego Kielecko-Radomskiego Okręgu AK „Jodła”[3]. W czasie okupacji pomagał rodzinom poległych osób, wysyłał paczki żywnościowe do pozostających w niewoli żołnierzy, rozprowadzał zrzuty lotnicze, zajmował się również przygotowaniem służby zdrowia na wypadek Akcji „Burza”[8]. Ponadto w jego mieszkaniu odbywało się tajne nauczanie[9].
15 października 1943 roku został aresztowany wraz z żoną i córką przez Gestapo; trafił do kieleckiego więzienia[1]. 24 października, wraz z dziewięcioma innymi osobami, został rozstrzelany przez Niemców na Słowiku. Pośmiertnie został awansowany na stopień pułkownika. Dwa lata później jego ciało ekshumowano i przeniesiono na Cmentarz Partyzancki w Kielcach[3].
Na Słowiku (obecnie część Kielc), po zachodniej stronie ul. Krakowskiej, znajduje się pomnik upamiętniający dziesięciu Polaków, w tym Jana Bularskiego, rozstrzelanych przez Niemców. W lutym 2008 roku Rada Miasta Kielce podjęła decyzję o nazwaniu jego imieniem skweru znajdującego się w centrum miasta, po wschodniej stronie ul. Stanisława Staszica. 24 października 2009 odsłonięto na murze dawnego pałacu biskupiego, od strony ul. Kapitulnej, gdzie znajdował się dom, w którym mieszkał, poświęconą mu tablicę[3].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c Jan Bularski (1889–1943). mbpporeba.pl. [dostęp 2012-09-24]. (pol.).
- ↑ Stanisław Konopka, Rocznik Lekarski ..., s. 340 jako datę uzyskania dyplomu podał 1918 r.
- ↑ a b c d e C. Jastrzębski, K. Otwinowski, M. Otwinowska: Miejsca pamięci narodowej w Kielcach. Kielce: Muzeum Historii Kielce, 2010, s. 198–200. ISBN 978-83-930068-9-2.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 – Ministerstwo Spraw Wojskowych, Biuro Personalne, Warszawa 1924, s. 1012, 1073, 1083.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 – Ministerstwo Spraw Wojskowych, Biuro Personalne, Warszawa 1928, s. 713, 731.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 – Ministerstwo Spraw Wojskowych, Biuro Personalne, Warszawa 1932, s. 325, 534.
- ↑ Stanisław Konopka, Rocznik Lekarski ..., s. 339.
- ↑ Kielce: odsłonięto tablicę ku czci płk. dr. Jana Bularskiego. ekai.pl. [dostęp 2012-09-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-05)]. (pol.).
- ↑ A. Massalski, S. Meducki: Kielce w latach okupacji hitlerowskiej 1939–1945. Wrocław: Ossolineum, 1986, s. 232. ISBN 83-04-01865-9.
Bibliografia edytuj
- Roczniki oficerskie 1923, 1924, 1928 i 1932.
- Stanisław Konopka, Rocznik Lekarski Rzeczypospolitej Polskiej na 1936 rok, Biuro Propagandy Polskiej Medycyny przy Naczelnej Izbie Lekarskiej, Warszawa 1936.