Jan Gołąb (Sprawiedliwy wśród Narodów Świata)
Jan Gołąb (ur. 26 marca 1889, zm. 18 kwietnia 1947) – polski dentysta, kapitan Wojska Polskiego[1], „Sprawiedliwy wśród Narodów Świata”.
| kapitan | |
| Data urodzenia | |
|---|---|
| Data śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Stanowiska |
dentysta, lekarz |
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
| |
Życiorys edytuj
Był dentystą, uczestnikiem kampanii polskiej. W trakcie II wojny światowej mieszkał w Krakowie, gdzie pomagał Isidorowi Greenowi, Żydowi, z którym służył w tej samej kompanii. W czerwcu 1942 roku Green uciekł z krakowskiego getta i mając w posiadaniu „aryjskie” dokumenty zwrócił się do siostry Jana w Krakowie. Ta zaprowadziła go do Gdowa, gdzie Jan mieszkał. Ten zaś ciepło przyjął dawnego kolegę i bez żadnych wcześniejszych warunków zaproponował, że ugości go w swoim mieszkaniu. Gołąb wsparł go w procesie rejestracji w urzędach. Rozpoczął też pracę w gabinecie stomatologicznym, tam gdzie Gołąb. Kiedy gestapo zaczęło podejrzewać, że lekarz pracujący w gabinecie Gołębia jest Żydem, nakazało dokonanie kontroli lekarskiej w Dobczycach. Szczęśliwie lekarz przeprowadzający badania był przyjacielem Gołębia i stwierdził oficjalnie, że badany nie jest obrzezany, a jedynie cierpi na chorobę weneryczną. Opiekował się nim przez rok i cztery (według innej relacji, pięć) miesięcy[2][3][4].
Jan Gołąb wyprowadził z getta także prof. Juliana Aleksandrowicza wraz z żoną i synem Jerzym. Później, w dedykacji do książki Kartki z dziennika doktora Twardego, Aleksandrowicz wymienił Gołębia jako swego wybawcę[3].
Jan Gołąb jest pochowany na Cmentarzu Rakowieckim w Krakowie (Kwatera: PAS 24, Rząd: wsch., Miejsce: po prawej Szumrańskiej)[5].
4 lipca 1991 r. Instytut Jad Waszem uhonorował Jana Gołębia medalem „Sprawiedliwy wśród Narodów Świata”[2].
Przypisy edytuj
- ↑ Detale rekordu, [w:] Wojskowe Biuro Historyczne [online], wbh.wp.mil.pl [dostęp 2024-01-17].
- ↑ a b Jan Gołąb, Instytut Yad Vashem
- ↑ a b Historia pomocy - Gołąb Jan | Polscy Sprawiedliwi [online], sprawiedliwi.org.pl [dostęp 2023-12-12].
- ↑ "Pejzaże regionalne" Audycja z dn.19.12. 2021 r. [online], www.radiokrakow.pl [dostęp 2024-01-17] (pol.).
- ↑ Lokalizator Grobów - Zarząd Cmentarzy Komunalnych [online], www.zck-krakow.pl [dostęp 2024-01-17].
Bibliografia edytuj
- Księga Sprawiedliwych wśród Narodów Świata: ratujący Żydów podczas Holocaustu: Polska, red. I. Gutman, Kraków 2009