Jan Hiż

polski wojskowy

Jan Feliks Hiż (ur. 6 marca 1784 w Warszawie, zm. 25 stycznia 1831) – polski wojskowy, uczestnik kampanii napoleońskich, porucznik i szef batalionu armii Księstwa Warszawskiego, podpułkownik piechoty armii Królestwa Polskiego, oficer powstania listopadowego, mason.

Jan Hiż
podpułkownik
Data i miejsce urodzenia

6 marca 1784
Warszawa

Data śmierci

25 stycznia 1831

Siły zbrojne

Armia Księstwa Warszawskiego,
Wojsko Polskie Królestwa Kongresowego

Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Virtuti Militari Kawaler Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja)

Życiorys

edytuj

Był synem Jana Augusta (generała-majora, pułkownika gwardii pieszej króla Stanisława Augusta) i Franciszki z domu Gerault. Miał rodzeństwo: Elżbietę (wydaną za Jana Fechnera), Aleksandra (dzierżawcę dóbr Głębokie w powiecie radomskim), Karola (1794–1854; podporucznika armii napoleońskiej, uczestnika kampanii rosyjskiej 1812) i Józefa (1799–1853; kapitana, topografa wojskowego)[1]. Jego bratem ciotecznym był Ignacy Łempicki.

W grudniu 1806 roku rozpoczął służbę wojskową jako podporucznik 2. pułku piechoty wojsk Księstwa Warszawskiego[1].

Uczestniczył w kilku kampaniach napoleońskich. Wziął udział w kampanii zimowej 1806–1807, podczas której walczył pod Serockiem. Odbierał kolejne awanse – w kwietniu 1807 na porucznika, w maju 1809 na kapitana. W wojnie 1809 roku wziął udział w bitwie pod Raszynem. 19 maja 1809 wziął udział w zdobyciu Zamościa, za co otrzymał Krzyż Kawalerski Orderu Virtuti Militari[1].

W latach 1811–1812 był członkiem czynnym loży wolnomularskiej Świątynia Izis[2] w III stopniu (mistrz) rytu siedmiostopniowego[1].

Wziął udział w kampanii rosyjskiej 1812. W czasie bitwy pod Smoleńskiem w sierpniu 1812 został ranny w rękę. Za „wyróżniającą go odwagę” 22 sierpnia 1812 otrzymał Krzyż Kawalerski Legii Honorowej. Brał udział w bitwach pod Tarutino (październik 1812), Wiaźmą i Berezyną (listopad 1812). W styczniu 1813 został mianowany szefem batalionu 1. pułku piechoty Księstwa Warszawskiego[1].

Podczas ewakuacji oddziałów napoleońskich z Warszawy w lutym 1813, będąc ciężko chory pozostał w stolicy i trafił do niewoli rosyjskiej[1]. Po dojściu do zdrowia został zwolniony z wojska. Ponownie przyjęto go do służby po reorganizacji armii w lutym 1815 roku, z przydziałem do 2 Pułku Piechoty Liniowej w stopniu majora. W październiku 1820 został awansowany na podpułkownika. W 2 Pułku Piechoty Liniowej dowodził 1. batalionem. W 1830 roku został mianowany dowódcą tego pułku[1].

Po wybuchu powstania listopadowego, od 27 grudnia 1830 dowodził 2 Pułkiem Piechoty Liniowej. 25 stycznia 1831 popełnił samobójstwo[3].

Odznaczenia

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. a b c d e f g h i Tadeusz Łepkowski: Hiż Jan (1784–1831). W: Polski Słownik Biograficzny. T. IX. 1960–1961, s. 538.
  2. Stanisław Małachowski-Łempicki: Wykaz polskich lóż wolnomularskich oraz ich członków w latach 1738–1821. W: Archiwum Komisji Historycznej. T. XIV. Kraków: Polska Akademia Umiejętności, 1930, s. 213.
  3. a b Hiż Jan. W: Robert Bielecki: Słownik biograficzny oficerów powstania listopadowego. Warszawa: 1995–1998.