Józef Hiż
Józef Hiż (ur. 29 marca 1799 w Warszawie, zm. 31 grudnia 1853) – polski inżynier i topograf wojskowy, porucznik armii Królestwa Polskiego, oficer powstania listopadowego.
| kapitan | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data śmierci | |
| Siły zbrojne | |
| Odznaczenia | |
.svg){kind=small}
| |
Życiorys edytuj
Był synem Jana Augusta Hiża i Franciszki z domu Gerault. Miał rodzeństwo: Elżbietę (wydaną za Jana Fechnera), Aleksandra (dzierżawcę dóbr Głębokie w powiecie radomskim), Jana (1784–1831; podpułkownika) i Karola (1794–1854; podporucznika armii napoleońskiej, uczestnika kampanii rosyjskiej 1812)[1].
Od 1808 roku kształcił się w Korpusie Kadetów w Chełmie, następnie w Szkole Elementarnej Artylerii i Inżynierii w Warszawie. W 1816 roku został konduktorem w Korpusie Inżynierii. Jeszcze w tym samym roku przeniesiono go do Kwatermistrzostwa Sztabu Generalnego Wojska Polskiego[1]. W 1817 roku został mianowany podporucznikiem, a w 1818 porucznikiem[2].
Brał udział w demarkacji granicy Królestwa Polskiego z Królestwem Prus pod kierunkiem Wojciecha Chrzanowskiego[1]. W latach 1818–1821 współpracował w wyrysowaniu mapy granicznej i map szczegółowych, np. Prosny. W tym samym czasie, w zastępstwie swojego przełożonego, nauczał rysunków topograficznych w Korpusie Kadetów w Kaliszu[1].
W latach 1822–1830 uczestniczył w pracach nad mapą topograficzną Królestwa Polskiego, wykonywaną przez Kwatermistrzostwo Sztabu Generalnego Wojska Polskiego. Równocześnie nauczał rysunków topograficznych w Szkole Podchorążych Jazdy[1].
W czasie powstania listopadowego był oficerem Kwatermistrzostwa Generalnego, został przydzielony do Głównej Kwatery[2]. W lutym 1831 roku został awansowany na kapitana[1].
Po upadku powstania, 5 października 1831, przeszedł z wodzem naczelnym Maciejem Rybińskim do Prus. Był internowany w Elblągu[2]. 15 lutego 1832 przybył do Warszawy. Stawił się przed Komisją Rządową Wojny, ponowił przysięgę wierności carowi[2].
W kwietniu 1833 roku objął stanowisko inżyniera powiatowego warszawskiego, następnie podinspektora w Dyrekcji Komunikacji Lądowych i Wodnych[1]. Był radcą kolegialnym, naczelnikiem oddziału w zarządzie XIII okręgu komunikacji. Należał do Warszawskiego Towarzystwa Dobroczynności[3].
Zmarł 31 grudnia 1853[3]. Został pochowany 3 stycznia 1854 na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie, kwatera 13, rząd 3, miejsce 18[4].
Był żonaty z Leokadią Marianną z domu Guzowską[5]. Mieli troje dzieci. Ich wnukiem był poeta i publicysta Tadeusz Hiż.
W ocenie autora jego biogramu zamieszczonego w Polskim Słowniku Biograficznym, był „jednym z wybitniejszych topografów pracujących w Kwatermistrzostwie [Sztabu Generalnego Wojska Polskiego], a zwłaszcza – jak świadczą jego prace – doskonałym rysownikiem”[1].
Odznaczenia edytuj
- Order Świętej Anny III klasy[3]
- Znak Honorowy za Długoletnią i Nieskazitelną Służbę za lat 15[3]
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e f g h Bolesław Olszewicz: Hiż Józef (1799–1853). W: Polski Słownik Biograficzny. T. IX. 1960–1961, s. 538–539.
- ↑ a b c d Hiż Józef. W: Robert Bielecki: Słownik biograficzny oficerów powstania listopadowego. Warszawa: 1995–1998.
- ↑ a b c d Nekrolog w Kurierze Warszawskim, 2/1854.
- ↑ Cmentarz Stare Powązki: HIŻOWIE, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-02-09].
- ↑ Akt małżeństwa: Warszawa Nawiedzenie NMP (obecn. m. Warszawa), rok 1834, nr aktu 238. szukajwarchiwach.pl. [dostęp 2019-02-07].