Jan Macherski

polski farmaceuta

Jan Macherski (ur. 1 kwietnia 1902 r. w Warszawie, zm. 27 listopada 1995 w Sosnowcu) – polski farmaceuta.

Jan Macherski
Data i miejsce urodzenia

1 kwietnia 1902
Warszawa

Data i miejsce śmierci

27 listopada 1995
Sosnowiec

Miejsce spoczynku

Cmentarz rzymskokatolicki przy ul. Smutnej w Sosnowcu

Zawód, zajęcie

farmaceuta

Alma Mater

Uniwersytet Warszawski

Rodzice

Jan Macherski i Saturnina z domu Sodajtys

Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Srebrny Krzyż Zasługi z Mieczami Złoty Krzyż Zasługi Krzyż Pamiątkowy Monte Cassino Medal Wojny 1939–1945 (Wielka Brytania)

Życiorys edytuj

Był synem maszynisty kolejowego Jana Macherskiego i nauczycielki Saturniny z domu Sodajtys. Ukończył w 1921 r. Liceum Ogólnokształcące im. Bolesława Prusa w Skierniewicach. Podjął studia na Uniwersytecie Warszawskim, na Wydziale Lekarskim, ale po dwóch latach przeniósł się na Wydział Farmaceutyczny. Dyplom magistra farmacji uzyskał w 1928 r. Pracę zawodową rozpoczął w aptece Jerzmanowskiego w Warszawie przy ulicy Miedzianej, a następnie pracował w aptece mgra Heinricha przy Placu Teatralnym[1]. Następnie zatrudnił się w Składnicy Sanitarnej DOKP oraz pracował jako nauczyciel i kierownik apteki Kasy Chorych. W 1936 r. został kierownikiem apteki i Laboratorium Galenowego Ubezpieczalni Społecznej w Grodnie. Pobierał nauki w Oficerskiej Szkole Sanitarnej[2].

Po wybuchu II wojny światowej dołączył do oddziału Korpusu Ochrony Pogranicza, z którym został 12 września 1939 r. internowany na Łotwie. Po wkroczeniu do tego kraju wojsk radzieckich, w czerwcu 1940 r. został aresztowany i na przełomie sierpnia i września 1940 r. osadzony w obozie w Kozielsku II[3], a potem w Pawliszczew Borze. Następnie przeszedł gehennę pracy w tundrze i uwięzienia w kolejnych obozach, ostatecznie 13 lipca 1941 r. dotarł do Archangielska. W sierpniu 1941 r. wstąpił do organizującej się Armii Polskiej w ZSRR, z którą ewakuował się do Iranu. Powołany do apteki dywizyjnej i Polowej Składnicy Sanitarnej[4], przeszedł wraz z Drugim Korpusem cały szlak bojowy[5], w tym brał udział w walkach o Monte Casino[6].

Po zakończeniu wojny, 10 lutego 1947 r. wrócił do Polski, trafiając do obozu przejściowego we Wrzeszczu. Przeniósł się na Górny Śląsk i podjął pracę w aptece, równocześnie działając w Polskim Towarzystwie Farmaceutycznym w Katowicach. W sierpniu 1947 r. został powołany na inspektora farmaceutycznego. W 1948 r. Minister Zdrowia nominował go na stanowisko Prezesa Okręgowej Izby Aptekarskiej w Katowicach. Funkcję tę pełnił do likwidacji izb aptekarskich w 1951 r. Od 1949 r. był również członkiem Naczelnej Izby Aptekarskiej w Warszawie.

Po rozwiązaniu samorządu aptekarskiego został kierownikiem Laboratorium Galenowego w Sosnowcu, wykładowcą farmakologii i receptury w szkole felczerskiej, zastępcą dyrektora ds. aptek w Katowickim Zarządzie Aptek w Katowicach. Od 1 września 1965 r. piastował stanowisko inspektora farmaceutycznego Katowickiego Zarządu Aptek.

Otrzymał liczne odznaczenia: Medal Wojny, Srebrny Krzyż Zasługi z Mieczami, Krzyż Pamiątkowy Monte Cassino, Medal za udział w wojnie obronnej 1939 r., Krzyż Orderu Odrodzenia Polski, Złoty Krzyż Zasługi, Medal im. Ignacego Łukasiewicza[1].

Jest pochowany na cmentarzu przy ul. Smutnej w Sosnowcu[7].

Przypisy edytuj

  1. a b Dionizy Moska. Prezes OIA w Katowicach mgr farm. Jan Macherski. „Apothecarius. Śląskie Forum Farmaceutyczne”. 46 (XVI), s. 21, 14 czerwca 2017. Katowice: Okręgowa Rada Aptekarska. ISSN 1232-7220. 
  2. Wojskowy przegla̜d historyczny, t. 39, 1994, s. 227.
  3. Pierwsze transporty polskich jeńców z obozu w Kozielsku do Katynia [online], Historia i Tradycja, 3 kwietnia 2020 [dostęp 2021-04-07] (pol.).
  4. Wiesław Fusek, Przez piaski pustyń: z dziennika z̀olnierza Brygady Karpackiej, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1960, s. 469.
  5. Witold Saski, Crossing Many Bridges: Memoirs of a Pharmacist in Poland, the Soviet Union, the Middle East, Italy, the United Kingdom, and Nebraska, Sunflower University Press, 1988, s. 90, ISBN 978-0-89745-110-9 (ang.).
  6. Tomasz Morawski. Losy wychowanków Szkoły Podchorążych Sanitarnych pierwszych dziesięciu promocji (1922-1930); na podstawie archiwum dra Romana Jakubskiego. „Medycyna Nowożytna”. 8 (2), s. 95, 2001. Warszawa: Instytut Historii Nauki im. L. i A. Birkenmajerów Polskiej Akademii Nauk. ISSN 1231-1960. 
  7. Jan Macherski, Parafia Katedralna pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Sosnowcu [online], sosnowieckatedra.grobonet.com [dostęp 2021-04-07].