Wikipedia

Jan Reszke (ojciec)

Jan Reszke (1818–1877) – arystokrata, hotelarz, ojciec trojga śpiewaków operowych Józefiny Reszke (sopran), Jana Reszke (tenor) i Edwarda Reszke (bas). Życie rodziny skupiało się wokół muzyki, w tym cotygodniowych koncertów w ich rezydencji. Jego żona Emilia była mezzosopranistką, która uczyła swoje dzieci śpiewu i organizowała lekcje śpiewu poza domem.

Józef Simmler, Portret Jana Reszke Muzeum Narodowe w Warszawie

Reszke był uczestnikiem powstania styczniowego 1863 roku i został przez Rosjan zesłany na Syberię. Podczas jego nieobecności Emilia zajmowała się domem, wychowywała dzieci i prowadziła rodzinny hotel Hôtel de Saxe, będący wówczas największym w Warszawie[1].

Pochodzenie i młodość edytuj

Przodkowie Reszkego zamieszkiwali tereny Mazowsza – prawdopodobnie w Gostyninie lub okolicach – od XIII lub XIV wieku[2]. Do XV wieku posiadali już herb, który jest pruski.Część rodziny wyemigrowała do Saksonii i Prus. Byli protestantami, a członkowie rodziny pochowani są na kwaterze Reszke na cmentarzu kościoła ewangelickiego w Warszawie.

Jan Mieczysław Reszke urodził się w 1818 roku jako syn Jana Bogumiła i Józefy Reszke. Jego ojciec został w dzieciństwie osierocony i po śmierci dobroczyńcy barona von Runckela został sam w Warszawie. Jan Bogumił Reszke stał się odnoszącym sukcesy biznesmenem, a w 1830 r. jednym z najbogatszych ludzi w Polsce. Jako filantrop cieszył się dużym szacunkiem w społeczeństwie. Po śmierci ojca Reszke odziedziczył majątek zapewniający rodzinie dochód.

Kariera edytuj

Reszke był Kawalerem Orderu Świętego Stanisława. Był także sędzią honorowym, sędzią pokoju, urzędnikiem państwowym i kontrolerem kolei.

Hotel de Saxe edytuj

Założył Hôtel de Saxe (de)(inne języki) w centrum Warszawy. Wraz z żoną prowadził hotel, w którym gościli artyści z Moskwy, Berlina i Paryża. Przylegał do ich rezydencji. Niegdyś największy hotel w Warszawie z około 100 pokojami, zlokalizowany przy ulicy Koziej 3 i 5 oraz Krakowskim Przedmieściu 33 i 39 przy Trakcie Królewskim[3]. Ich dom przy ulicy Koziej 6 był uznanym ośrodkiem muzycznym.

  •  
    Hôtel de Saxe
  •  
    Gates to interior courtyard
  •  
    Interior courtyard

Małżeństwo i dzieci edytuj

 
Józef Simmler, Portret Emilii Reszke, Muzeum Narodowe w Warszawie

W 1843 r. Reszke poślubił Emilję Ufniarską (ur. ok. 1827 r.), Galicyjkę. Jako mezzosopranistka uczyła się pod kierunkiem Manuela Garcíi i jego córki Pauline Viardot. Emilia miała czysty, mocny głos. Podróżowała po całych Włoszech i uczestniczyła w przedstawieniach wielkich mistrzów opery. W Warszawie wystąpiła w roli Desdemony w Otello Gioachina Rossiniego Williama Szekspira w Teatrze Wielkim. Występowała na imprezach charytatywnych. Reszke, baryton, grał na skrzypcach i pisał piosenki dla swojej żony. Zachęcał do sprowadzenia koncertów Wagnera do Warszawy.

Mieli pięcioro dzieci: Emilię, Jana (ur. 1850), Édwarda (1853), Józefinę (1855) i Wiktora (1859). Dzieci wychowywały się w wierze rzymskokatolickiej, podobnie jak ich matka. Trójka rodzeństwa Reszke swoje dochody ze sceny inwestowała na ziemiach polskich, posiadając majątki w Bartkowicach, Borownie, Chorzenicach, Garnku, Kłobukowicach, Nieznanicach, Skrzydłowie i Witkowie[4].

Muzyka edytuj

W ich domu odbywały się próby artystów do nadchodzących spektakli. W piątkowe wieczory Reszkowie koncertowali z duetami, ariami i muzyką chóralną. Wieczór rozpoczął się od herbaty i zakończył kolacją. Zarówno Jan, jak i Emilia występowali na imprezach charytatywnych.

Emilia uczyła swoje dzieci śpiewać; wszystkie były utalentowane w tym kierunku, tylko Wiktor nie interesował się muzyką. Czasami wspólnie występowała czwórka najstarszych dzieci, zwana Kwartetem Reszke. Rodzina spędzała wakacje w Wilanowie, a dzieci śpiewały w tamtejszym kościele. Józefina i Edward występowali w Europie Zachodniej od lat 70. XIX wieku. Jan jako chłopiec śpiewał solo sopranowe w warszawskiej katedrze. Edward zadebiutował w Aidzie w Paryżu w kwietniu 1876 roku. Jan i Edward występowali w teatrach operowych w Europie i Stanach Zjednoczonych, w tym w Operze Paryskiej, Royal Opera House w Londynie, Teatro la Fenice w Wenecji i Metropolitan Opera w Nowym Jorku.

Powstanie styczniowe edytuj

 
Józef Simmler, Zesłanie

Był człowiekiem głęboko patriotycznym i gorliwym w trosce o dobro swoich rodaków. Ponieważ także wypowiadał się bez ogródek, ściągnął na siebie gniew rządu rosyjskiego i za udział w powstaniu 1863 roku został skazany na pięć lat zesłania na Syberię[5]. Warszawa opłakiwała los jednego ze swoich najbardziej kochanych obywateli. W przeddzień wyjazdu polski malarz Józef Simmler wykonał pospiesznie szkic grupy rodzinnej, pod czujnym okiem rosyjskich strażników [6]. Po odbyciu kary powrócił do Warszawy[7].

Emilia opiekowała się dziećmi i prowadziła hotel podczas jego nieobecności. Jan junior studiował prawo i uzyskał dyplom[8], ale podążał za swoją wizją kariery muzycznej. Podobnie Edward, który studiował w szkole rolniczej.

Śmierć edytuj

Reszke zmarł nagle 4 maja 1877 roku i został pochowany w rodzinnej kwaterze na Cmentarzu ewangelickim w Warszawie (aleja 2, kwatera7)[9][10]. Emilia zmarła w 1885 roku, pochowana została na Cmentarzu Powązkowskim[11].

Przypisy edytuj

  1. ↑ Wąskie Krakowskie Przedmieście. [dostęp 2023-11-22]. (pol.).
  2. ↑ Leiser 1934 ↓, s. 12.
  3. ↑ Hotel de Saxe. [dostęp 2023-11-27]. (pol.).
  4. ↑ Andrzej Siwiński, Rodzeństwo Reszków, 2009.
  5. ↑ Jan Mieczysław Reszke [online], ipsb.nina.gov.pl [dostęp 2023-11-28].
  6. ↑ Leiser 1934 ↓, s. 17.
  7. ↑ Leiser 1934 ↓, s. 19.
  8. ↑ Jan Stanisław Kiczor, Reszkowie – bardzo nietypowa rodzina [online] [dostęp 2023-11-28].
  9. ↑ Leiser 1934 ↓, s. 30.
  10. ↑ Stanisław Szenic, Cmentarz Powązkowski t. II 1851-1890, 1983, s. 350.
  11. ↑ Eugeniusz Szulc, Cmentarz Ewangelicko-Augsburski w Warszawie, 1989, s. 459.

Bibliografia edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Jan_Reszke_(ojciec)&oldid=73131410”