Wikipedia

Borowno

wieś w województwie śląskim

Borowno – wieś w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie częstochowskim, w gminie Mykanów. Wieś leży 24 km na wschód od Kłobucka.

Borowno
wieś
Ilustracja
Kościół św. Wawrzyńca w Borownie
Państwo

 Polska

Województwo

 śląskie

Powiat

częstochowski

Gmina

Mykanów

Liczba ludności (2008)

1364

Strefa numeracyjna

34

Kod pocztowy

42-233[2]

Tablice rejestracyjne

SCZ

SIMC

0138715

Położenie na mapie gminy Mykanów
Mapa konturowa gminy Mykanów, po prawej znajduje się punkt z opisem „Borowno”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Borowno”
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, u góry nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Borowno”
Położenie na mapie powiatu częstochowskiego
Mapa konturowa powiatu częstochowskiego, u góry znajduje się punkt z opisem „Borowno”
Ziemia50°56′03″N 19°15′50″E/50,934167 19,263889[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Za Królestwa Polskiego istniała gmina Borowno.

W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Borowno. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa częstochowskiego.

Części wsi

edytuj
Integralne części wsi Borowno[3][4]
SIMC Nazwa Rodzaj
0138721 Borowno-Kolonia część wsi

Nazwa

edytuj

Miejscowość ma metrykę średniowieczną i istnieje co najmniej od XII wieku. Wymieniona w 1198 w dokumencie zapisanym w języku łacińskim jako Borouna; Borolovo, Borwno, Borevno, Borow, Borwnow[5].

Nazwa miejscowości pochodzi od otaczających ją borów.

Historia

edytuj

Początkowo miejscowość należała do ziemi wieluńskiej. Pierwsza wzmianka o niej pochodzi z 1198. W XI wieku miał tu przebywać Stanisław ze Szczepanowa później uznany za świętego[5].

W 1394 istniał tu kościół. Miejscowość została odnotowana w licznych, historycznych dokumentach własnościowych, podatkowych i prawnych. W latach 1414–1417 określono granice wsi ze Zdrową, Babami, Grabową, Kościelcem i Łochynią. W miejscowości oraz jej najbliższej okolicy znajdowały się: dąbrowa, 2 łąki, zarośla o nazwie Gwoździec, pole Kąt, rów do moczenia konopi, łąki zwane smugami[5].

W 1482 parafię w Borownie przeniesiono z oficjalatu uniejowskiego do wieluńskiego. W 1464 roku Borowno jest wymienione w Księdze uposażeń Liber beneficiorum spisanej przez Jana Łaskiego. W 1511 roku wieś leżała w powiecie wieluńskim. W 1520 istniał kościół św. Wawrzyńca, a parafia podlegała pod dekanat brzeźnicki. Do parafii należało 13 wsi, z tego część w Sieradzkiem. Plebanowi płacono dziesięcinę snopową z 1 folwarku i ról kmiecych, role plebana były rozrzucone. Mieszkało tu 37 kmieci i znajdowała się karczma[5].

Wysokość podatków w XVI wieku: 1511 – 6 ½ łana, 1518 – 5 ½ łana, 1553 – 8 łanów. W 1688 roku zostaje wzniesiony drewniany kościół na planie krzyża, konsekrowany w święto św. Anny przez Jerzego Albrechta Denhoffa, biskupa kamienieckiego. W 1846 roku ukończono budowę nowej świątyni. W 1885 roku kościół został przebudowany i 9 maja 1904 roku konsekrowany przez biskupa Stanisława Zdzitowieckiego. W XVIII i XIX wieku kultem słynął obraz Matki Bożej Loretańskiej, wiszący w bocznym ołtarzu. Licznie zgromadzone wota podczas powstania listopadowego przeznaczone na skarb narodowy. Podczas rozbudowy kościoła pod koniec XIX wieku obraz usunięto.

Właściciele Borowna XII-XV wieku

edytuj
  • 1198 – Kagnimir wymienił Borowno i Kamion na Żytno,
  • 1271 – Stralco iudex,
  • 1362 – Ninogniew zwany Kotek,
  • 1373 – Jaśko,
  • 1381–1401 – Benik herbu Śreniawa,
  • 1382 – Protazy,
  • 1387–1424 – Michał herbu Śreniawa,
  • 1398 – Stogniew,
  • 1401 – Marcin, starosta bolesławiecki,
  • 1414–1417 – Marcin podzielił się Borownem z bratem Michałem. W 1429 zmarła jego córka Beata, matka Jana Długosza, pochowana w Wieluniu,
  • 1423 – Maciej herbu Ostoja i Jan herbu Śreniawa,
  • 1444 – tenże Jan,
  • 1491 – Jan Skowroński,
  • 1496 – Jan Momot Borowiński,
  • 1552 – Borowno miało 5 właścicieli.

Na miejscowym cmentarzu znajduje się grób Edwarda Reszke, polskiego śpiewaka operowego.

Pałac

edytuj
Osobny artykuł: Pałac w Borownie.

W miejscowości znajduje się zabytkowy pałac z 1790 roku. W zagrodzie dworskiej znajdował się drewniany spichlerz z 1783 roku. Został on przeniesiony do Olsztyna i tam zrekonstruowany w 2007 roku.

Legenda o św. Stanisławie

edytuj

We wsi Borownie stał mały kościółek poświęcony św. Stanisławowi, a nie wiadomo przez kogo i kiedy zbudowany. Wedle miejscowej tradycji wystawiono go na pamiątkę, że ów święty w podróży swej przechodząc przez Borowno pod Mstowem, był przez złych ludzi na granicach tej wsi napadnięty i znieważony wśród łanu grochu, przy czym miał wyrzec te słowa: Oj, Borowno, Borowno, będzie u ciebie grochu nie rodno! – Od owego czasu aż do dziś dnia nie rodzi się wcale groch na tamtejszych polach, pomimo wszelkich usiłowań. Po tej przygodzie udał się św. Stanisław pieszo do Mstowa.

Galeria

edytuj
  •  
    Pałac w Borownie
  •  
    Spichlerz z Borowna przeniesiony do Olsztyna

Przypisy

edytuj
  1. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 9105
  2. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 82 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  3. ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  4. ↑ GUS. Rejestr TERYT
  5. ↑ a b c d Rosin 1963 ↓.

Bibliografia

edytuj

Linki zewnętrzne

edytuj
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Borowno&oldid=72833488”