Jan Weyssenhoff (generał)

generał polski, uczestnik wojny o Konstytucję III Maja, insurekcji kościuszkowskiej, wojen napoleońskich, powstania listopadowego

Jan Weyssenhoff herbu Łabędź (ur. 11 kwietnia 1774 w Andżelmujży, zm. 19 maja 1848 w Samoklęskach) – generał dywizji, uczestnik wojny polsko-rosyjskiej 1792, insurekcji kościuszkowskiej, wojen napoleońskich, powstania listopadowego.

Jan Weyssenhoff
Ilustracja
generał dywizji
Data i miejsce urodzenia

11 kwietnia 1774
Andżelmujża

Data i miejsce śmierci

19 maja 1848
Samoklęski

Przebieg służby
Lata służby

17891831

Siły zbrojne

Armia Wielkiego Księstwa Litewskiego
Armia Księstwa Warszawskiego
Wojsko Polskie Królestwa Kongresowego

Główne wojny i bitwy

wojna polsko-rosyjska 1792, insurekcja kościuszkowska, wojny napoleońskie, powstanie listopadowe

Odznaczenia
Order Świętego Stanisława (Królestwo Kongresowe) Krzyż Kawalerski Orderu Virtuti Militari Oficer Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja) Kawaler Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja) Order Korony Żelaznej III klasy (Włochy) Order Świętego Włodzimierza II klasy (Imperium Rosyjskie) Order Świętej Anny I klasy (Imperium Rosyjskie)

Życiorys

edytuj

Pochodził z niemieckiej rodziny Weissów, która już w XVII wieku uległa pełnemu spolszczeniu[1].

Służbę wojskową rozpoczął 14 grudnia 1789 w stopniu podporucznika w 8 regimencie pieszym litewskim. Uczestniczył w wojnie 1792, awansując 13 sierpnia na porucznika. Po zwycięstwie targowiczan działał w sprzysiężeniu insurekcyjnym w Wilnie. W czasie powstania kościuszkowskiego był adiutantem Jakuba Jasińskiego, na tym stanowisku awansował na kapitana. Przeniesiony następnie do 8 pułku jazdy litewskiej w stopniu majora. Po upadku powstania pozostawał poza wojskiem.

20 grudnia 1806 zaciągnął się do wojska Księstwa Warszawskiego jako adiutant gen. Jana Henryka Dąbrowskiego w stopniu szefa szwadronu. 23 lutego 1807 major w 12 pułku piechoty, a 29 lipca 1808 awansował na pułkownika, dowódcę pułku. Uczestniczył w kampanii austriackiej 1809 i moskiewskiej 1812. W 1810 został członkiem loży wolnomularskiej Przesąd Zwyciężony. 3 lutego 1813 mianowany generałem brygady jako dowódca brygady jazdy. Na czele brygady uczestniczył w kampanii saskiej 1813, w czasie której trafił do niewoli w Dreźnie.

Po uwolnieniu w armii Królestwa Polskiego. 20 stycznia 1815 został dowódcą brygady ułanów, a następnie dowódcą dywizji jazdy. 3 września 1826 awansował na generała dywizji. W roku 1830 zaliczono mu 28 lat i 2 miesiące „nieskazitelnej” służby wojskowej. Po wybuchu powstania listopadowego początkowo pełnił funkcję dowódcy dywizji jazdy; 23 stycznia 1831 objął dowództwo całej jazdy wojsk powstańczych, lecz już 26 lutego został przeniesiony z tego stanowiska, pod pretekstem wieku, na organizatora rezerw w krakowskim.

Po upadku powstania został zesłany do Kostromy. Zwolniony z niewoli w 1833, powrócił w Lubelskie, do Samoklęsk, które zakupił od Czartoryskich w 1824. Zmarł tam, pochowany został w przykościelnej kaplicy rodowej w Kamionce. Pamiętnik generała Jana Weyssenhoffa z portretem autora wydał Józef Weyssenhoff, Warszawa: Gebethner i Wolff; Kraków: G. Gebethner i Spółka, 1904.

Odznaczenia

edytuj

Był odznaczony Legią Honorową IV i V klasy[2], Orderem Virtuti Militari III klasy, Orderem Żelaznej Korony III klasy, Orderu Świętej Anny I klasy, Orderu Świętego Włodzimierza II klasy[3]. W Królestwie Kongresowym został kawalerem Orderu Świętego Stanisława I klasy w 1819 roku[4]. W 1830 roku został nagrodzony Znakiem Honorowym za 25 lat służby[5].

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj

Linki zewnętrzne

edytuj