Janina Krygier (pseud. Woynowska, ur. 10 listopada 1903 w Tomaszowie Mazowieckim, zm. 29 lipca 1989[1]) – polska działaczka harcerska i czerwonokrzyska, nauczycielka, członkini Związku Walki Zbrojnej.

Janina Krygier
Data i miejsce urodzenia

10 listopada 1903
Tomaszów Mazowiecki

Data śmierci

29 lipca 1989

Zawód, zajęcie

działaczka harcerska i czerwonokrzyska

Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi Medal Zwycięstwa i Wolności 1945 Krzyż Oświęcimski Brązowy Krzyż „Za Zasługi dla ZHP” Odznaka Grunwaldzka

Życiorys edytuj

Była córką córka Leona i Walerii[2]. W 1917 wstąpiła do Związku Harcerstwa Polskiego i wkrótce została komendantem hufca żeńskiego w Tomaszowie Mazowieckim. W 1927 została harcmistrzem, co było wówczas rzadkością dla kobiet w wieku 24 lat oraz podjęła zatrudnienie jako nauczycielka w tomaszowskiej Szkole Powszechnej nr 10. Była oboźną Chorągwi Łódzkiej ZHP na zlocie w Spale w 1935[2]. Od 1938 działała w Pogotowiu Harcerek[1].

W 1939 okupanci niemieccy odmówili jej zatrudnienia w szkole, ale dzięki poparciu środowiska lekarskiego otrzymała pracę w Polskim Czerwonym Krzyżu, gdzie zgromadziła wokół siebie grono harcerek. Grupa ta zbierała środki finansowe, wspierała jeńców wojennych, rodziny poległych, zaginionych i więźniów, a także odszukiwała groby wojenne. Mając okupacyjną przepustkę docierała do miejsc odosobnienia i przekazywała nielegalnie informacje rodzinom. 9 grudnia 1939 wstąpiła do Związku Walki Zbrojnej (pseud. Woynowska). Pod przykrywką działalności PCK utrzymywała kontakty między organizacją tomaszowską a kierownictwem w Warszawie. Transportowała pocztę i zdekonspirowanych członków podziemia. 13 sierpnia 1940 została zatrzymana i uwięziona w areszcie przy ul. św. Antoniego 10. Krótko potem trafiła (wraz z siostrą) do niemieckiego obozu koncentracyjnego w Ravensbrück (nr 4420). Była tam współorganizatorką i zastępową konspiracyjnej obozowej drużyny harcerskiej „Mury”[1].

19 maja 1945 powróciła do Tomaszowa Mazowieckiego i zatrudniła się jako nauczycielka w Szkole Podstawowej nr 5. Prowadziła też zajęcia w domu kultury. Na emeryturze pracowała jako bibliotekarka w szkole. Jako członkini międzynarodowej, poobozowej drużyny harcerskiej „Mury”, organizowała zjazdy członkowskie[1].

Zginęła w wypadku drogowym i została pochowana na cmentarzu przy ul. Smutnej w Tomaszowie Mazowieckim[1].

Odznaczenia edytuj

Została odznaczona:

  • Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski,
  • Złotym Krzyżem Zasługi[1],
  • Medalem Zwycięstwa i Wolności,
  • Krzyżem Oświęcimskim,
  • Krzyżem za Zasługi dla ZHP,
  • Odznaką Grunwaldzką,
  • Złotą Odznaką ZNP[2].

Przypisy edytuj

  1. a b c d e f Barbara Kobacka, Polski Czerwony Krzyż w Tomaszowie Mazowieckim, Miejska Biblioteka Publiczna w Tomaszowie Mazowieckim, Tomaszów Mazowiecki, 2010, s. 53-54, ISBN 839283413-5
  2. a b c Tomaszowianki w Ravensbrück (w 76. rocznicę wyzwolenia niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego dla kobiet) - Muzeum w Tomaszowie Mazowieckim [online], Muzeum w Tomaszowie Mazowieckim | Muzeum w Tomaszowie Mazowieckim im. Antoniego hr. Ostrowskiego, 30 kwietnia 2021 [dostęp 2022-03-30] (pol.).