Jarmila Čihánková
Jarmila Čihánková, także Jarmila Čihánková Semianová, Jarmila Semianová-Čihánková[1] (ur. 26 czerwca 1925 w Roštínie, zm. 14 grudnia 2017 w Trnawie) – czeska malarka, rysowniczka, autorka tapiserii i form przestrzennych tworząca na Słowacji.
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Narodowość |
czeska |
| Alma Mater | |
| Dziedzina sztuki |
Życiorys
edytujUrodziła się 26 czerwca 1925 roku w Roštínie[1][2]. Uczęszczała w Bratysławie do szkoły średniej o profilu artystycznym[3], gdzie uczyła się u Ľudovíta Fulli[4]. W pierwszej połowie lat 40. studiowała rysunek na Słowackim Uniwersytecie Technicznym w Bratysławie[4][5] u Jána Mudrocha[4]. Po zakończeniu II wojny światowej kontynuowała studia na Wyższej Szkole Rzemiosła Artystycznego w Pradze[4][5] w pracowniach Jana Baucha i Antonína Pelca[4], które ukończyła w 1950 roku[5]. Po studiach przeniosła się do Bratysławy[6], gdzie z początku tworzyła karykatury, grafiki i rysunki polityczne[3]. Na przełomie lat 50. i 60. skupiła się na malarstwie[3].
Należała do głównych przedstawicieli neokonstruktywizmu na Słowacji[3] oraz do grona najważniejszych artystów tworzących na Słowacji w latach 60. XX wieku[6]. Choć z początku jej malarstwo nawiązywało do kubizmu w duchu twórczości Fernanda Légera, wkrótce zaczęła eksperymentować w nurcie abstrakcji geometrycznej[4]. Jej malarstwo charakteryzowało się wyczuciem rytmu i użyciem żywego koloru w geometrycznych kompozycjach[3]. Te cechy, wraz z prostymi, powtarzającymi się wzorami geometrycznymi jej prac, świadczą o inspiracji ludowym ornamentem[3]. W 1959 roku, wraz z Tamarą Klimovą, Vierą Kraicovą[7] i Oľgą[2] Bartošíkovą, współzałożyła grupę artystyczną Skupina 4, której droga twórcza prowadziła od malarstwa realistycznego do twórczości niefiguratywnej na granicy abstrakcji[7]. W połowie lat 60. zaczęła tworzyć włókninę artystyczną w technice art protis i tradycyjnie tkane tapiserie, wzbogacając to medium o elementy języka sztuki geometrycznej[3]. W latach 1967–1970 należała grupy artystycznej Klub konkretistov[5], którą współzałożyła na Słowacji[2]. Wraz z grupą wystawiała w kraju i za granicą, m.in. w Stuttgarcie, Florencji, Wenecji, Amsterdamie, czy Wiedniu[3]. Do jej najważniejszych dzieł należy dziesięcioczęściowa forma przestrzenna Veľká stavebnica, którą zaprezentowała podczas piątej edycji Międzynarodowego Biennale Tkaniny w Lozannie (1971)[3].
Wykładała na bratysławskiej wyższej szkole rzemiosła artystycznego (słow. Škola umeleckého priemyslu) oraz na wydziale scenografii Wyższej Szkoły Sztuk Scenicznych w Bratysławie[3]. Do jej studentów należała Mária Balážová[1].
Zmarła 14 grudnia 2017 roku w Trnawie[1].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d Jarmila Čihánková [online], Web umenia [dostęp 2021-04-23] (słow.).
- ↑ a b c Ľudmila Kasaj Poláčková, Jarmila Čihánková — Painting 33 [online], Nitrianska galéria [dostęp 2021-04-23] (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i j Jarmila Čihánková - Výber z tvorby [online], ARCHÍV Galéria Jána Koniarka v Trnave [dostęp 2021-04-23] (słow.).
- ↑ a b c d e f Jarmila Čihánková [online], Gallery Slovakia [dostęp 2021-04-23] (słow.).
- ↑ a b c d Jarmila Čihánková [online], ZKM [dostęp 2021-04-23] (ang.).
- ↑ a b Jarmila Čihánková [online], Artstaq [dostęp 2021-04-23] (ang.).
- ↑ a b Viera Kraicová, [w:] Zsófia Kiss-szemán, Viera Obuchová, Peter Paško, Galéria Nedbalka. Slovenské moderné umenie, 2012, s. 165, ISBN 978-80-970531-2-3 [dostęp 2021-03-25] (słow.).
Linki zewnętrzne
edytuj- Galeria prac Čihánkovej w zbiorach słowackich muzeów i galerii