Trnawa
Trnawa (słow. Trnava, węg. Nagyszombat, niem. Tyrnau) – miasto w zachodniej Słowacji, stolica kraju trnawskiego, siedziba powiatu Trnawa. Leży 45 km na wschód od Bratysławy. Pod koniec 2019 roku, z liczbą mieszkańców przekraczającą 65 tys., Trnawa zajmowała siódme miejsce wśród najludniejszych słowackich miast. W mieście rozwinął się przemysł maszynowy, samochodowy, szklarski, cukierniczy, młynarski, mięsny, cukrowniczy, drzewny oraz poligraficzny.
| |||||
Państwo | |||||
---|---|---|---|---|---|
Kraj | |||||
Powiat | |||||
Burmistrz |
Peter Bročka[1] | ||||
Powierzchnia |
71,54[2] km² | ||||
Wysokość |
144[3] m n.p.m. | ||||
Populacja (2023) • liczba ludności • gęstość |
|||||
Nr kierunkowy |
+421 33[3] | ||||
Kod pocztowy |
917 00[3] | ||||
Tablice rejestracyjne |
TT | ||||
Położenie na mapie kraju trnawskiego | |||||
Położenie na mapie Słowacji | |||||
48°22′39″N 17°35′18″E/48,377500 17,588333 | |||||
Strona internetowa |
Historia
edytujPo raz pierwszy wzmiankowana w 1211 roku jako Sumbot[6]. Leżała wówczas w granicach Węgier. W 1238 miejscowość otrzymała od króla Węgier Beli IV prawa miasta królewskiego, jako pierwsze miasto na terenie współczesnej Słowacji[6]. W latach 1327 i 1360 miejsce spotkań królów Węgier oraz Czech[6]. W Trnawie w nocy z 10 na 11 września 1382 r. zmarł Ludwik Węgierski, król Węgier i Polski. W 1430 stoczona została bitwa pod Trnawą pomiędzy czeskimi husytami a połączonymi siłami cesarsko-węgiersko-serbskimi.
W latach 1543–1820 (początkowo w związku z okupacją turecką Ostrzyhomia) Trnawa była siedzibą prymasów Węgier. Po powstaniu Czechosłowacji została w 1922 roku utworzona administratura apostolska, którą w 1977 papież Paweł VI przekształcił w archidiecezję.
W 1635 utworzono tu Uniwersytet Trnawski[6], przeniesiony w 1777 do Budy.
W 1918 miasto zostało utracone przez Węgry na rzecz nowo powstałej Czechosłowacji.
Produkcja samochodów
edytujW latach 1973–1999 produkowano tu w fabryce TAZ samochód dostawczy Škoda 1203, który od 1993 roku nazywał się TAZ 1500. W roku 2006 PSA (Peugeot i Citroën) otworzyło fabrykę samochodów osobowych i są tam m.in. produkowane Peugeot 207 i Citroën C3 Picasso.
Zabytki
edytuj- Ratusz;
- Wieża miejska, renesansowo-barokowa dominanta miasta;
- Mury miejskie, z XIII–XVI w.;
- Bazylika św. Mikołaja, gotycka, pełniła funkcję katedry węgierskich prymasów;
- Katedra św Jana Chrzciciela, barokowa, zbudowana w 1637 jako kościół uniwersytecki;
- Kościół św. Heleny, gotycki;
- Kościół Najświętszej Trójcy, barokowy;
- Kościół św. Jakuba Apostoła Starszego, franciszkański;
- Kościół św. Anny, barokowy;
- Kościół św. Józefa, pierwotnie kalwiński, renesansowo-barokowy;
- Kościół Wniebowzięcia Marii Panny i klasztor klarysek, obecnie siedziba Muzeum Zachodniosłowackiego;
- Kościół ewangelicki;
- Synagoga (tzw. Synagoga status quo); zbudowana w 1891 r., dzisiaj Centrum Sztuki Współczesnej im. Jána Koniarka[7]
- Synagoga ortodoksyjna, z końca XIX w.
- Pałac arcybiskupi, z XVI–XVIII w.;
- Dawne seminarium arcybiskupa Oláha, z XVI w.;
- Adalbertínum - konwikt św. Wojciecha z pierwszej połowy XVII w.;
- Rubrorum - seminarium generalne z połowy XVII w.;
- Marianum - seminarium mariańskie z końca XVII w.;
- Stephaneum - seminarium duchowne św. Stefana z I poł. XVII w.;
- Konwikt szlachecki, z połowy XVIII w.;
- Fakultet teologii i filozofii - zespół najstarszych budynków Uniwersytetu Tarnawskiego, budowanych od 1640 r.;
- Fakultet medycyny - klasycystyczny, z lat 70. XVIII w.
- Teatr Jána Palárika;
- „Pałac” Kopplów z pocz. XX w., obecnie galeria sztuki
- „Dom Muzyki”, barokowy, obecnie pełni funkcje muzealne;
- Kolumna Trójcy Przenajświętszej, barokowa;
- Kolumna morowa św. Józefa, z 1731 r.
-
Bazylika św. Mikołaja
-
Kościół Najświętszej Trójcy
-
Ratusz
Sport
edytuj- Spartak Trnawa – klub piłkarski
- HK Trnava – klub hokejowy
- Trnava Bulldogs – klub futbolu amerykańskiego
Miasta partnerskie
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Zoznam zvolených starostov a primátorov podľa obcí, miest a mestských častí. Štatistický úrad Slovenskej republiky, 2014. [dostęp 2017-10-06]. (słow.).
- ↑ Statistical Office of the Slovak Republic (www.statistics.sk): Hustota obyvateľstva - obce. www.statistics.sk. [dostęp 2024-03-28]. Ustawienia: om7014rr_obc: 71,54S_SK, om7014rr_ukaz: Rozloha (Štvorcový meter).
- ↑ a b c Statistical Office of the Slovak Republic: Základná charakteristika. 2015-04-17. [dostęp 2022-03-31]. (słow.).
- ↑ Statistical Office of the Slovak Republic (www.statistics.sk): Počet obyvateľov podľa pohlavia - obce (ročne). www.statistics.sk. [dostęp 2024-03-28]. Ustawienia: om7101rr_obc: AREAS_SK.
- ↑ Statistical Office of the Slovak Republic (www.statistics.sk): Hustota obyvateľstva - obce. www.statistics.sk. [dostęp 2024-03-28]. Ustawienia: om7014rr_obc: AREAS_SK.
- ↑ a b c d Trnava - História. [w:] E-OBCE.sk [on-line]. TERRA GRATA. [dostęp 2017-10-06]. (słow.).
- ↑ Trnawa.