Kolumna św. Józefa w Trnawie
Kolumna św. Józefa w Trnawie (słow. súsošie svätého Jozefa) – barokowy zespół architektoniczno-rzeźbiarski, usytuowany w centralnej części Placu św. Mikołaja (słow. Námestie svätého Mikuláša) w Trnawie w południowo-zachodniej Słowacji. Z racji tego, że obiekt został ufundowany jako wyraz wdzięczności za zanik epidemii, która dotknęła miasto, popularnie nazywany jest „kolumną morową św. Józefa”.
Historia edytuj
Dzisiejszy plac św. Mikołaja, położony we wschodniej części miasta, zajmuje miejsce na którym znajdowało się centrum pierwszej średniowiecznej osady Trnawy. Po przeniesieniu owego centrum w rejon obecnego Placu św. Trójcy (słow. Trojičné námestie) mniej więcej od połowy XVI w. miejsce to, położone tuż obok kościoła św. Mikołaja i otaczane kolejnymi instytucjami kościelnymi, zaczęło nabierać rangi duchowego ośrodka rozwijającego się miasta[1]. Ponieważ na placu św. Trójcy stała już w tym czasie kolumna Trójcy Przenajświętszej uznano, że będzie ono najlepszym miejscem do ustawienia kolejnej kolumny wotywnej.
Architektura edytuj
Autorem dzieła, wykonanego w 1731 r. jest miejscowy rzeźbiarz i kamieniarz, I. Melczer. Plan podstawy w postaci dwóch niskich stopni jest trójosiowy. Na podstawie umieszczony jest takiż cokół, nakryty płaską płytą. Na trzech ścianach cokołu, dekorowanego motywami roślinnymi i ludzkimi twarzami, znajdują się płaskorzeźby przedstawiające patronów, chroniących od zarazy: św. Rozalię, św. Sebastiana i św. Rocha. Na trzech zaokrąglonych narożnikach płyty wieńczącej cokół znajdują się figury św. Mikołaja, św. Karola Boromeusza i św. Katarzyny Aleksandryjskiej[2].
Podstawą samej kolumny jest ustawiony centralnie trójosiowy piedestał zwężający się ku górze, zaakcentowany spływami wolutowymi na krawędziach i bogato zdobiony detalami płaskorzeźbionymi, wśród których jest herb miasta. Na wybrzuszeniach wieńczącego go gzymsu ustawiono trzy figurki uskrzydlonych putt, trzymających narzędzia ciesielskie. Trzon kolumny, o trójkątnym przekroju, zdobiony płytkim reliefem o motywach geometryczno-roślinnych, nakrywa skromny kapitel. Na nim stoi figura św. Józefa, który na lewym ramieniu trzyma Dzieciątko Jezus, a w prawej dłoni gałązkę z kwiatami lilii[3].