Święty Roch

święty chrześcijański

Święty Roch OFS (ur. w Montpellier we Francji, zm. przed rokiem 1420; w literaturze spotykana jest data urodzin przypadająca na rok 1295 oraz ok. 1345-1350, a data śmierci 1327 w Montpellier oraz 1377 lub 1378 w Voghera we Włoszech[1]) − tercjarz franciszkański[2], święty Kościoła katolickiego.

Święty
Roch OFS
Ilustracja
Święty Roch na obrazie autorstwa Francesco Francii
Data i miejsce urodzenia

1345-1350 (według tradycji 1295)
Montpellier

Data i miejsce śmierci

1377 lub 1378 (według tradycji 1327)
Montpelier lub Voghera

Czczony przez

Kościół katolicki

Wspomnienie

16 sierpnia

Atrybuty

anioł, pies trzymający w pysku chleb, torba pielgrzyma

Patron

Montpellier, Parmy, Wenecji, Sokołowa Podlaskiego, Zatoru, aptekarzy, lekarzy, ogrodników, rolników, szpitali, więźniów, chroniący od zarazy, opiekun zwierząt domowych

Grób świętego Rocha w Wenecji.

Życie edytuj

Roch urodził się jako jedyny syn rządcy Montpellier. W wieku 19 lat stracił oboje rodziców.

Po sprzedaniu znacznego majątku rodziców rozdał wszystko ubogim i wyruszył do Rzymu. We włoskim miasteczku Acquapendente zastała go epidemia dżumy. Tam w miejscowym szpitalu opiekował się zarażonymi. W Rzymie spędził 3 lata, gdzie dokonał wielu cudownych uzdrowień.

W czasie powrotu do Francji zaraził się dżumą w Piacenzy. By nie zarażać innych, ukrył się w pobliskim lesie. Według podania wytropił go tam pies, który przynosił mu pożywienie. Miał wówczas cudownie wyzdrowieć. Udał się w drogę powrotną do Francji, lecz na granicy wzięty został za szpiega włoskiego, umarł potem w więzieniu nierozpoznany.

Kult edytuj

 
Figura Świętego Rocha w Lipnikach

W całej Europie zaczął się szerzyć kult św. Rocha.

W Polsce był czczony już w XV wieku, obok św. Sebastiana, i stał się patronem chroniącym od zarazy.
W tym czasie w Wenecji i Rzymie powstawały bractwa jego imienia. W Rzymie papież Aleksander VI wystawił ku jego czci kościół, papież Pius IV ufundował szpital, oddając go bractwu św. Rocha (1560). W szerzeniu kultu pomogli franciszkanie, ponieważ był tercjarzem franciszkańskim.

Papież Pius IX ogłosił św. Rocha patronem Montpellier. W 1585 papież Grzegorz XIII umieścił jego imię w Martyrologium Rzymskim. Powstała rodzina zakonna rochici. Wiele miast nosi nazwę na cześć świętego. Wybudowano tysiące kościołów i kaplic ku jego czci.

Patronat

Święty Roch jest patronem Montpellier, Parmy, Wenecji, Sokołowa Podlaskiego[3], Zatora[4], Kazimierzy Wielkiej[5], aptekarzy, lekarzy, ogrodników, rolników i szpitali oraz brukarzy i więźniów[6].

Na ziemiach polskich czczony był przede wszystkim jako patron chroniący od zarazy, stąd w epoce staropolskiej były mu poświęcone liczne ołtarze, figury i kapliczki; opiekun zwierząt domowych. Patron Centrum Rehabilitacji w Łomży.

Ikonografia

W ikonografii św. Roch przedstawiany jest jako młody pielgrzym lub żebrak w łachmanach, z psem liżącym mu rany albo biegnącym obok.

Jego atrybutami są: anioł, pies trzymający w pysku chleb, torba pielgrzyma.

Dzień obchodów

Wspomnienie liturgiczne w Kościele katolickim obchodzone jest 16 sierpnia.

Roch w kulturze masowej edytuj

Postać św. Rocha występuje w filmach Jasminum oraz Historii kina w Popielawach, wyreżyserowanych przez Jana Jakuba Kolskiego.

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. Zbigniew Bauer, Adam Leszkiewicz Wielka Księga Świętych T. 3, Kraków 2003, s. 161.
  2. Lázaro Iriarte OFMCap, Józef Salezy Kafel OFMCap, Andrzej Józef Zębik OFMCap, Krystyna Kuklińska OSC: Historia franciszkanizmu. Kraków: Bracia Mniejsi Kapucyni, 1998, s. 567. ISBN 83-910410-0-X.
  3. Regionalny Portal Informacyjny PODLASIE24.PL, Stolica Apostolska ogłosiła św. Rocha patronem Sokołowa Podlaskiego, Regionalny Portal Informacyjny PODLASIE24.PL [dostęp 2020-05-21] (pol.).
  4. l, Św. Roch patronem Zatora, ekai.pl [dostęp 2020-06-06] (pol.).
  5. Kazimierski Festiwal Kulturalny 2020 | Miejsko-Gminna i Powiatowa Biblioteka Publiczna im. Mikołaja Reja w Kazimierzy Wielkiej, bibliotekakazimierzawielka.edupage.org [dostęp 2020-08-17].
  6. Ks. Wacław Piszczek CM: Patronowie stanów, instytucji, stowarzyszeń wzywani w nieszczęściu. Kraków: WITKM, s. 8, 53.

Bibliografia edytuj

  • Święty Roch na brewiarz.katolik.pl [ostatnia aktualizacja: 20.07.2010]