Montpellier
Montpellier (ⓘ, oksyt. Montpelhièr) – miasto w południowej Francji, w regionie Oksytania, stolica departamentu Hérault. Jest siódmym co do wielkości miastem w kraju, w granicach administracyjnych gminy liczy 302 454 mieszkańców, natomiast okręg Montpellier liczy łącznie 723 978 mieszkańców[3]. Położone jest nad rzeką Lez , kilka kilometrów od Morza Śródziemnego, jest trzecim co do wielkości francuskim miastem na wybrzeżu, po Marsylii i Nicei. Leży 50 km na południowy zachód od Nîmes, z którym jest połączony koleją dużych prędkości TGV oraz autostradą A9.
miasto i gmina | |||||
| |||||
Państwo | |||||
---|---|---|---|---|---|
Region | |||||
Departament | |||||
Okręg | |||||
Kod INSEE |
34172 | ||||
Powierzchnia |
56,88 km² | ||||
Wysokość |
56 m n.p.m.[1] | ||||
Populacja (2020) • liczba ludności |
| ||||
• gęstość |
5300 os./km² | ||||
Kod pocztowy |
34000 | ||||
Położenie na mapie Francji | |||||
Położenie na mapie Europy | |||||
Położenie na mapie Oksytanii | |||||
43°36′N 3°53′E/43,600000 3,883333 | |||||
Strona internetowa |
Uniwersytet w Montpellier jest jednym z najstarszych na świecie, został założony w 1220 roku.
Historia
edytujMontpellier powstało w 737 r. po połączeniu dwóch wiosek i nosiło wówczas nazwę Mons pessulanus albo Pessulus. W XI wieku rozwinęło się dzięki handlowi ze Wschodem i stało się ważnym punktem etapowym na szlaku pielgrzymkowym do Santiago de Compostela. W 1141 r. uzyskało prawa miejskie.
We wczesnym średniowieczu pobliskie miasto, Maguelone, siedziba biskupstwa, było największą osadą w tym rejonie. Napady piratów prawdopodobnie zmusiły mieszkańców do przeniesienia się w głąb lądu, na miejsce obecnego Montpellier. Miasto nie ma więc, jako jedno z niewielu francuskich miast, korzeni sięgających czasów Rzymian. Montpellier stało się własnością królów Aragonii w wyniku małżeństwa Piotra II Aragońskiego z Marią z Montpellier. Po śmierci Jakuba I Zdobywcy w 1276 r. Montpellier przypadło w udziale jego młodszemu synowi Jakubowi jako część Królestwa Majorki. W 1349 r. Jakub III z Majorki sprzedał miasto królowi Francji Filipowi VI, za 120 tys. dukatów, aby pozyskać fundusze do walki z Piotrem IV Aragońskim. W XVI wieku miasto było silnym ośrodkiem protestantyzmu.
Montpellier, miasto o tradycjach uniwersyteckich (wydział medycyny, pierwszy we Francji, założono tu w 1221 r.), w ciągu ostatnich 60 lat przekształciło się w wielki ośrodek gospodarczy. Aglomeracja rozszerza się bardzo szybko: zespoły uniwersyteckie i instytuty badawcze mieszczą się na północy; na południu skupione są zakłady przemysłowe. Na zachodzie ulokowały się dzielnice rezydencjalne. Na wschodzie nowa dzielnica Polygone jest ośrodkiem administracyjnym i handlowym (postmodernistyczne założenie urbanistyczno-architektoniczne Antigone).
Klimat
edytujMiesiąc | Sty | Lut | Mar | Kwi | Maj | Cze | Lip | Sie | Wrz | Paź | Lis | Gru | Roczna |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Średnie temperatury w dzień [°C] | 12,0 | 13,1 | 16,4 | 18,7 | 22,6 | 26,9 | 29,5 | 29,3 | 25,2 | 20,7 | 15,7 | 12,5 | 20,2 |
Średnie dobowe temperatury [°C] | 7,6 | 8,3 | 11,4 | 13,9 | 17,8 | 21,8 | 24,4 | 24,1 | 20,2 | 16,4 | 11,6 | 8,3 | 15,5 |
Średnie temperatury w nocy [°C] | 3,3 | 3,5 | 6,4 | 9,2 | 12,9 | 16,7 | 19,3 | 19,0 | 15,2 | 12,2 | 7,4 | 4,1 | 10,8 |
Opady [mm] | 56,2 | 39,2 | 41,5 | 55,8 | 44,0 | 32,9 | 17,1 | 35,9 | 86,7 | 94,7 | 78,1 | 57,1 | 639 |
Średnia liczba dni deszczowych | 5,8 | 4,1 | 4,6 | 5,8 | 5,2 | 3,6 | 2,5 | 3,4 | 4,5 | 6,2 | 6,7 | 5,5 | 58 |
Średnie usłonecznienie [h] | 146 | 170 | 219 | 229 | 271 | 316 | 345 | 305 | 247 | 176 | 146 | 137 | 2705 |
Źródło: Météo-France[4] (liczba dni z opadami dla wartości 1 mm, 1991–2020, wysokość 1 m n.p.m., 3 km od morza) |
Sty | Lut | Mar | Kwi | Maj | Cze | Lip | Sie | Wrz | Paź | Lis | Gru | Rok |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
12,6 | 12,1 | 12,5 | 14,0 | 16,8 | 19,9 | 20,7 | 20,9 | 21,1 | 18,7 | 17,2 | 14,8 | 16,8 |
Demografia
edytujWedług danych na rok 2002 gminę zamieszkiwało 230 000 osób, a gęstość zaludnienia wynosiła 3 657 osób/km² (wśród 1545 gmin Langwedocji-Roussillon Montpellier plasuje się na 1. miejscu pod względem liczby ludności, natomiast pod względem powierzchni na miejscu 41.).
Jednostka miejska Montpellier jak i metropolia Montpellier liczy 0,5 mln mieszkańców[6][7]
Transport
edytujNa obrzeżach miasta położony jest port lotniczy Montpellier, który w 2019 roku obsłużył prawie 2 mln pasażerów. Lotnisko nie obsługuje połączeń do Polski. 110 km na wschód od miasta funkcjonuje międzynarodowy port lotniczy Marsylia (10,8 mln pasażerów w 2023 roku, z połączeniami do Krakowa i Wrocławia). 200 km na zachód od miasta funkcjonuje międzynarodowy port lotniczy Tuluza (9,6 mln pasażerów w 2019 roku, z połączeniami do Krakowa).
Miasto jest obsługiwane przez kolej regionalną TER Occitanie oraz kolej dużych prędkości TGV, głównie poprzez linię kolejową Nîmes–Montpellier i połączeniem do LGV Méditerranée. W planach jest połączenie do Perpignan (linia kolejowa Montpellier–Perpignan ), dzięki czemu miasto uzyska dostęp do linii wysokich prędkości łączących Francję i Hiszpanię. Głównym dworcem kolejowym w mieście jest Gare de Montpellier-Saint-Roch.
Komunikacja miejska obejmuje tramwaje w Montpellier i autobusy miejskie, oba obsługiwane przez operatora TaM .
Zabytki
edytuj- gotycka katedra pw. św. Piotra
Nauka
edytujOd 1160 r. działa w Montpellier wyższa szkoła prawnicza, a w 1180 r. powołano do życia uniwersytet. W latach 30. XVI wieku ukończył tu studia astrolog, lekarz powołany później na dwór Katarzyny Medycejskiej – Nostradamus (właściwie Michel de Nostre-Dame, 1503–1566), a także pisarz, lekarz i humanista François Rabelais (1484–1553).
Edukacja
edytujSport
edytujMiasta partnerskie
edytujZobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Montpellier, Languedoc-Roussillon (France). Norwegian Meteorological Institute and Norwegian Broadcasting Corporation 2007-2015. [dostęp 2016-06-09]. (ang.).
- ↑ INSEE, Statistiques locales – Montpellier: Commune 2022 – Population municipale 2020 [online] .
- ↑ INSEE, Téléchargement du fichier d'ensemble des populations légales en 2020 [online] .
- ↑ Fiche climatologique. Statistiques 1991−2020 et records. Aéroport Montpellier. (fr.).
- ↑ Sete average sea temperature – seatemperature.org.
- ↑ Comparateur de territoires. Intercommunalité-Métropole de Montpellier Méditerranée Métropole (243400017) – insee.fr.
- ↑ Comparateur de territoires- Unité urbaine 2020 de Montpellier (34701) – insee.fr.
Linki zewnętrzne
edytuj- Oficjalna strona miasta
- Źródło danych: Francuski urząd statystyczny. (fr.).