Władcy Francji
Władcy Francji – lista władców Francji
Stworzenie zestawienia władców Francji może nastręczać problemy ze względu na wątpliwości w ustaleniu początku państwa francuskiego. Zwykle przyjmuje się, iż był nim początek dynastii Kapetyngów w 987 roku.
Tytuł królewski za czasów Merowingów i Karolingów brzmiał: Król Franków (Rex Francorum, Roi des Francs), po traktacie z Verdun, dodawano dla rozróżnienia przymiotnik zachodnich. Od panowania Filipa II Augusta tytuł przybrał formę Król Francji (Roi de France). Ludwik XVI po wprowadzeniu monarchii konstytucyjnej oraz Ludwik Filip I przyjęli tytuł: Król Francuzów (Roi des Français). W okresach cesarstwa tytuł monarszy brzmiał: Cesarz Francuzów (Empereur des Français). W 1464 królowie Francji uzyskali od papieża prawo noszenia tytułu Królów Arcychrześcijańskich[1].
Królestwo Franków przed 751
edytujKrólestwo Franków – Imperium Karolińskie (751–846)
edytuj# | Imię | Lata życia | Czas rządów | Rodzice | |||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Urodzony | Zmarł | Od | Do | ||||
KAROLINGOWIE | |||||||
1 | Pepin Krótki Pépin le Bref |
714 Jupille |
24 września 768 Saint Denis |
listopad 751 |
24 września 768 |
Karol Młot Chrotruda | |
2 | Karloman I Carloman Ier |
751 Soissons |
4 grudnia 771 Samoussy |
24 września 768 |
4 grudnia 771 |
Pepin Krótki Bertrada z Laon | |
3 | Karol I Wielki Charlemagne |
2 kwietnia 742 Herstal |
28 stycznia 814 Akwizgran |
28 stycznia 814 |
Pepin Krótki Bertrada z Laon | ||
– | Karol Młodszy Charles le Jeune[2] |
772/3 | 4 grudnia 811 | 25 grudnia 800 |
4 grudnia 811 |
Karol I Wielki Hildegarda Sabaudzka | |
4 | Ludwik I Pobożny Louis le Pieux |
czerwiec 778 Casseuil-sur-Garonne |
20 czerwca 840 Ingelheim |
28 stycznia 814[3] |
20 czerwca 840 |
Karol I Wielki Hildegarda Sabaudzka |
Po śmierci Ludwika I i trwającym w latach 840–843 sporze pomiędzy braćmi (władzę sprawował oficjalnie tylko najstarszy z synów Ludwika cesarz Lotar I) państwo Franków zostaje podzielone (traktat w Verdun z sierpnia 843 r.) pomiędzy synów Ludwika I na:
Królestwo Franków Zachodnich (846–987)
edytuj# | Imię | Lata życia | Czas rządów | Rodzice | |||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Urodzony | Zmarł | Od | Do | ||||
KAROLINGOWIE | |||||||
5 | Karol II Łysy Charles II le Chauve |
13 czerwca 823 Frankfurt |
6 października 877 Avrieux |
sierpień 843 |
6 października 877 |
Ludwik I Pobożny Judyta Bawarska | |
6 | Ludwik II Jąkała Louis II le Bègue |
1 listopada 846 | 11 kwietnia 879 Compiègne |
6 października 877 |
11 kwietnia 879[4] |
Karol II Łysy Ermentruda Orleańska | |
7 | Ludwik III Louis III |
863/5 | 5 sierpnia 882 Saint Denis |
11 kwietnia 879[5] |
5 sierpnia 882 |
Ludwik II Jąkała Ansgarda Burgundzka | |
8 | Karloman II Carloman II |
ok. 867 | 6 grudnia 884 Lyons-la-Forêt |
6 grudnia 884 |
Ludwik II Jąkała Ansgarda Burgundzka | ||
9 | Karol Otyły Charles le Gros |
13 czerwca 839 Neidingen |
13 stycznia 888 Neidingen |
6 grudnia 884[6] |
11 listopada 887 Usunięty |
Ludwik II Niemiecki Emma Bawarska | |
ROBERTYNOWIE | |||||||
10 | Odo I Eudes Ier |
ok. 857 | 3 stycznia 898 La Fère |
29 lutego 888[7] |
3 stycznia 898 |
Robert IV Mocny Adelajda Frankijska | |
KAROLINGOWIE | |||||||
11 | Karol III Prostak Charles III le Simple |
17 września 879 | 7 października 929 Peronne |
3 stycznia 898[8] |
30 czerwca 922 Usunięty |
Ludwik II Jąkała Adelajda z Paryża | |
ROBERTYNOWIE | |||||||
12 | Robert I Robert Ier |
ok. 860 | 15 czerwca 923 Soissons |
29 czerwca 922[9] |
15 czerwca 923 |
Robert IV Mocny Adelajda Frankijska | |
DYNASTIA BUVINIDEN | |||||||
13 | Rudolf I Burgundzki Raoul Ier |
ok. 890 | 15 stycznia 936 Auxerre |
15 czerwca 923 |
15 stycznia 936 |
Ryszard Sprawiedliwy Adelajda z Auxerre | |
KAROLINGOWIE | |||||||
14 | Ludwik IV Zamorski Louis IV d’Outremer |
wrzesień 920/wrzesień 921 Laon |
10 września 954 Reims |
19 czerwca 936[10] |
10 września 954 |
Karol III Prostak Eadgifu z Wessex | |
15 | Lotar I (IV) Lothaire Ier |
941 Laon |
2 marca 986 Laon |
10 września 954[11] |
2 marca 986 |
Ludwik IV Zamorski Gerberga Saska | |
16 | Ludwik V Gnuśny Louis V le Fainéant |
ok. 967 | 21 maja 987 Forêt d’Halatte |
2 marca 986 [12] |
21 maja 987 |
Lotar I Emma Włoska |
Królestwo Franków (Królestwo Francji od 1204) (987–1789)
edytuj# | Imię | Lata życia | Czas rządów | Rodzice | |||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Urodzony | Zmarł | Od | Do | ||||
KAPETYNGOWIE | |||||||
17 | Hugo Kapet Hugues Capet |
938/41 Dourdan |
24 października 996 „Les Juifs” niedaleko Prasville |
3 lipca 987 |
24 października 996 |
Hugo Wielki Jadwiga Saska | |
18 | Robert II Pobożny Robert II le Pieux |
27 marca 972 Orlean |
20 lipca 1031 Melun |
24 października 996[13] |
20 lipca 1031 |
Hugo Kapet Adelajda Akwitańska | |
– | Hugo (II) Magnus Hugues le Grand Koregent |
1007 | 17 września 1025 Compiegne |
19 czerwca 1017 |
17 września 1025 |
Robert II Pobożny Konstancja z Arles | |
19 | Henryk I Henri Ier |
4 maja 1008 Reims |
4 sierpnia 1060 Vitry-en-Brie |
20 lipca 1031[14] |
4 sierpnia 1060 |
Robert II Pobożny Konstancja z Arles | |
20 | Filip I Philippe Ier |
23 maja 1052 | 29 lipca 1108 Melun |
4 sierpnia 1060[15] |
29 lipca 1108 |
Henryk I Francuski Anna Jarosławówna | |
21 | Ludwik VI Gruby Louis VI le Gros |
1 grudnia 1081 Paryż |
1 sierpnia 1137 Bethisy-Saint-Pierre |
30 lipca 1108[16] |
1 sierpnia 1137 |
Filip I Francuski Berta Holenderska | |
– | Filip (II) Philippe Koregent |
29 sierpnia 1116 | 13 października 1131 Paryż |
14 kwietnia 1129 |
13 października 1131 |
Ludwik VI Gruby Adelajda de Maurienne | |
22 | Ludwik VII Młody Louis VII le Jeune |
1120 | 18 września 1180 Paryż |
1 sierpnia 1137[17] |
18 września 1180 |
Ludwik VI Gruby Adelajda de Maurienne | |
23 | Filip II August Philippe II Auguste |
21 sierpnia 1165 Paryż |
14 lipca 1223 Mantes |
18 września 1180[18] |
14 lipca 1223 |
Ludwik VII Młody Adela z Szampanii | |
24 | Ludwik VIII Lew Louis VIII le Lion |
5 września 1187 Paryż |
8 listopada 1226 Montpensier |
14 lipca 1223[19] |
8 listopada 1226 |
Filip II August Izabella z Hainaut | |
25 | Ludwik IX Święty Louis IX le Saint |
25 kwietnia 1214 Poissy |
25 sierpnia 1270 Tunis |
8 listopada 1226[20] |
25 sierpnia 1270 |
Ludwik VIII Lew Blanka Kastylijska | |
26 | Filip III Śmiały Philippe III le Hardi |
1 maja 1245 Poissy |
5 października 1285 Perpignan |
25 sierpnia 1270[21] |
5 października 1285 |
Ludwik IX Święty Małgorzata Prowansalska | |
27 | Filip IV Piękny Philippe IV le Bel |
kwiecień/czerwiec 1268 Fontainebleau |
29 listopada 1314 Fontainebleau |
5 października 1285[22] |
29 listopada 1314 |
Filip III Śmiały Izabela Aragońska | |
28 | Ludwik X Kłótliwy Louis X le Hutin |
4 października 1289 Paryż |
5 czerwca 1316 Vincennes |
29 listopada 1314[23] |
5 czerwca 1316 |
Filip IV Piękny Joanna I z Nawarry | |
29 | Jan I Pogrobowiec Jean I le Posthume |
15 listopada 1316 Paryż |
20 listopada 1316 Paryż |
15 listopada 1316 |
20 listopada 1316 |
Ludwik X Kłótliwy Klemencja Węgierska | |
30 | Filip V Wysoki Philippe V le Long |
17 listopada 1293 Lyon |
3 stycznia 1322 Longchamp |
20 listopada 1316[24] |
3 stycznia 1322 |
Filip IV Piękny Joanna I z Nawarry | |
31 | Karol IV Piękny Charles IV le Bel |
18 czerwca 1294 Creil |
1 lutego 1328 Vincennes |
3 stycznia 1322[25] |
1 lutego 1328 |
Filip IV Piękny Joanna I z Nawarry | |
WALEZJUSZE | |||||||
32 | Filip VI Philippe VI |
1293 | 22 sierpnia 1350 Nogent-le-Roi |
1 kwietnia 1328[26] |
22 sierpnia 1350 |
Karol de Valois Małgorzata Andegaweńska | |
33 | Jan II Dobry Jean II le Bon |
16 kwietnia 1319 Le Mans |
8 kwietnia 1364 Londyn |
22 sierpnia 1350[27] |
8 kwietnia 1364 |
Filip VI Walezjusz Joanna Burgundzka (Kulawa) | |
34 | Karol V Mądry Charles V le Sage |
21 stycznia 1338 Vincennes |
16 września 1380 Beaute-sur-Marne |
8 kwietnia 1364[28] |
16 września 1380 |
Jan II Dobry (król Francji) Bonna Luksemburska | |
35 | Karol VI Szalony Charles VI le Fol |
3 grudnia 1368 Paryż |
21 października 1422 Paryż |
16 września 1380[29] |
21 października 1422 |
Karol V Mądry Joanna de Burbon | |
– | Henryk VI | 6 grudnia 1421 Windsor |
21 maja 1471 Tower |
21 października 1422 | 19 października 1453 | Henryk V Lancaster Katarzyna de Valois | |
36 | Karol VII Zwycięski Charles VII le Victorieux |
22 lutego 1403 Paryż |
22 lipca 1461 Mehun-sur-Yevre |
21 października 1422[31] |
22 lipca 1461 |
Karol VI Szalony Izabela Bawarska | |
37 | Ludwik XI Wytrwały Louis XI le Prudent |
3 lipca 1423 Bourges |
30 sierpnia 1483 Plessis-lez-Tours |
22 lipca 1461[32] |
30 sierpnia 1483 |
Karol VII Walezjusz Maria Andegaweńska | |
38 | Karol VIII Życzliwy Charles VIII l’Affable |
30 czerwca 1470 Chateau d’Amboise |
7 kwietnia 1498 Chateau d’Amboise |
30 sierpnia 1483[33] |
7 kwietnia 1498 |
Ludwik XI Walezjusz Karolina Sabaudzka | |
WALEZJUSZE – LINIA ORLEAŃSKA | |||||||
39 | Ludwik XII Ojciec Ludu Louis XII le Père du peuple |
27 czerwca 1462 Chateau de Blois |
1 stycznia 1515 Paryż |
7 kwietnia 1498[34] |
1 stycznia 1515 |
Karol Orleański Maria kliwijska | |
WALEZJUSZE – LINIA ORLÉANS-ANGOULÊME | |||||||
40 | Franciszek I François Ier |
12 września 1494 Cognac |
31 marca 1547 Chateau de Rambouillet |
1 stycznia 1515[35] |
31 marca 1547 |
Karol d’Angoulême Ludwika Sabaudzka | |
41 | Henryk II Henri II |
31 marca 1519 Saint-Germain-en-Laye |
10 lipca 1559 Paryż |
31 marca 1547[36] |
10 lipca 1559 |
Franciszek I Walezjusz Klaudia de Valois | |
42 | Franciszek II François II |
19 stycznia 1544 Fontainebleau |
5 grudnia 1560 Orlean |
10 lipca 1559[37] |
5 grudnia 1560 |
Henryk II Walezjusz Katarzyna Medycejska | |
43 | Karol IX Charles IX |
27 czerwca 1550 Saint-Germain-en-Laye |
30 maja 1574 Vincennes |
5 grudnia 1560[38] |
30 maja 1574 |
Henryk II Walezjusz Katarzyna Medycejska | |
44 | Henryk III Henri III |
19 września 1551 Fontainebleau |
2 sierpnia 1589 Saint-Cloud |
30 maja 1574[39] |
2 sierpnia 1589 |
Henryk II Walezjusz Katarzyna Medycejska | |
BURBONOWIE | |||||||
45 | Henryk IV Wielki Henri IV le Grand |
13 grudnia 1553 Pau |
14 maja 1610 Paryż |
2 sierpnia 1589[40] |
14 maja 1610 |
Antoni de Burbon-Vendôme Joanna d’Albret | |
46 | Ludwik XIII Sprawiedliwy Louis XIII le Juste |
27 września 1601 Fontainebleau |
14 maja 1643 Saint-Germain-en-Laye |
14 maja 1610[41] |
14 maja 1643 |
Henryk IV Wielki Maria Medycejska | |
47 | Ludwik XIV Wielki, Król Słońce Louis XIV le Grand, Le Roi Soleil |
5 września 1638 Saint-Germain-en-Laye |
1 września 1715 Wersal |
14 maja 1643[42] |
1 września 1715 |
Ludwik XIII Burbon Anna Austriaczka | |
48 | Ludwik XV Ukochany Louis XV le Bien-Aimé |
15 lutego 1710 Wersal |
10 maja 1774 Wersal |
1 września 1715[43] |
10 maja 1774 |
Ludwik Burbon (książę Burgundii) Maria Adelajda Sabaudzka | |
49 | Ludwik XVI Król-Męczennik Louis XVI le Roi-Martyr |
23 sierpnia 1754 Wersal |
21 stycznia 1793 Paryż |
10 maja 1774[44] |
21 września 1792 Usunięty (21 stycznia 1793[45]) |
Ludwik Ferdynand Burbon Maria Józefa Wettyn | |
50 | Ludwik XVII Louis-Charles de France (tzw. król z prawa)[46] |
27 marca 1785 Wersal |
8 czerwca 1795 Paryż |
21 stycznia 1793 |
8 czerwca 1795 |
Ludwik XVI Król-Męczennik Maria Antonina Habsburg |
I Republika Francuska (1795–1804)
edytuj- Konwent Narodowy (20 września 1792 – 2 listopada 1795)
- Dyrektoriat (2 listopada 1795 – 10 listopada 1799)
- Konsulat (10 listopada 1799 – 18 maja 1804)
I Cesarstwo Francuskie (1804–1814)
edytuj# | Imię | Lata życia | Czas rządów | Rodzice | |||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Urodzony | Zmarł | Od | Do | ||||
BONAPARTOWIE | |||||||
51 | Napoleon I Napoléon Ier |
15 sierpnia 1769 Ajaccio |
5 maja 1821 Wyspa św. Heleny |
18 maja 1804[47] |
11 kwietnia 1814 Abdykacja[48] |
Carlo Maria Buonaparte Letycja Ramolino |
Restauracja Burbonów, 100 dni Napoleona, monarchia lipcowa (1815–1848)
edytuj# | Imię | Lata życia | Czas rządów | Rodzice | |||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Urodzony | Zmarł | Od | Do | ||||
I RESTAURACJA | |||||||
52 | Ludwik XVIII Louis XVIII |
17 listopada 1755 Wersal |
16 września 1824 Paryż |
11 kwietnia 1814 |
20 marca 1815 |
Ludwik Ferdynand Burbon Maria Józefa Wettyn | |
STO DNI | |||||||
53 | Napoleon I Napoléon Ier |
15 sierpnia 1769 Ajaccio |
5 maja 1821 Wyspa św. Heleny |
20 marca 1815 |
22 czerwca 1815 Abdykował |
Carlo Maria Buonaparte Letycja Ramolino | |
– | Napoleon II[49] Napoléon II |
20 marca 1811 Paryż |
22 lipca 1832 Wiedeń |
22 czerwca 1815 |
7 lipca 1815 |
Napoleon Bonaparte Maria Ludwika Austriaczka | |
II RESTAURACJA | |||||||
54 | Ludwik XVIII Louis XVIII |
17 listopada 1755 Wersal |
16 września 1824 Paryż |
7 lipca 1815 |
16 września 1824 |
Ludwik Ferdynand Burbon Maria Józefa Wettyn | |
55 | Karol X Charles X |
9 października 1757 Wersal |
6 listopada 1836 Gorizia |
16 września 1824 |
2 sierpnia 1830 Abdykował |
Ludwik Ferdynand Burbon Maria Józefa Wettyn | |
56 | Ludwik XIX Louis XIX (tzw. król z prawa[46]) |
6 sierpnia 1775 Wersal |
8 czerwca 1844 Gorizia |
2 sierpnia 1830 Abdykował |
Karol X Burbon Maria Teresa Sabaudzka | ||
57 | Henryk V Henri V (tzw. król z prawa[46]) |
29 września 1820 Tuilerie |
24 sierpnia 1883 Frohsdorf |
2 sierpnia 1830 |
9 sierpnia 1830 |
Karol Ferdynand d’Artois Karolina Burbon-Sycylijska | |
MONARCHIA LIPCOWA | |||||||
58 | Ludwik Filip I Louis-Philippe Ier |
6 października 1773 Paryż |
26 sierpnia 1850 Claremont |
9 sierpnia 1830 |
24 lutego 1848 Usunięty |
Ludwik Filip Józef Burbon-Orleański Ludwika Maria Burbon-Penthièvre |
II Republika Francuska (1848–1852)
edytujII Cesarstwo Francuskie (1852–1870)
edytuj# | Imię | Lata życia | Czas rządów | Rodzice | |||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Urodzony | Zmarł | Od | Do | ||||
BONAPARTOWIE | |||||||
59 | Napoleon III Napoléon III |
20 kwietnia 1808 Paryż |
9 stycznia 1873 Chislehurst |
2 grudnia 1852 |
4 września 1870 Usunięty |
Ludwik Bonaparte Hortensja de Beauharnais |
III, IV, V Republika Francuska
edytujZobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Tomasz Orłowski, Protokół dyplomatyczny, Warszawa 2005,s. 149.
- ↑ Koregent.
- ↑ Koregent od 13 września 813.
- ↑ Koronacja 8 grudnia 877 w Compiègne, 7 września 878 w Troyes.
- ↑ Koronowani 4 września 879 w Ferrières-en-Gâtinais.
- ↑ Koronowany 20 maja 885 w Grand.
- ↑ Koronowany 29 lutego 888 w Compiègne, ponownie 13 listopada 888 w Reims.
- ↑ Koronowany 28 stycznia 893 w Reims.
- ↑ Koronowany 30 czerwca 922 w Reims.
- ↑ Koronowany 19 czerwca 936 w Laon.
- ↑ Koronowany 12 listopada 954 w Reims.
- ↑ Koregent od 8 czerwca 979.
- ↑ Koregent od 25 grudnia 987.
- ↑ Koregent od 14 maja 1027.
- ↑ Koregent od 23 maja 1059.
- ↑ Koronowany 3 sierpnia 1108.
- ↑ Koregent od 25 października 1131.
- ↑ Koregent od 1 listopada 1179.
- ↑ Koronowany 6 sierpnia 1223 w Reims.
- ↑ Koronowany 29 listopada 1226 w Reims.
- ↑ Koronowany 15 sierpnia 1271 w Reims.
- ↑ Koronowany 6 stycznia 1286 w Reims.
- ↑ Koronowany 24 sierpnia 1315 w Reims.
- ↑ Koronowany 9 stycznia 1317 w Reims.
- ↑ Koronowany 21 lutego 1322 w Reims.
- ↑ Koronowany 29 maja 1328 w Reims.
- ↑ Koronowany 26 września 1350 w Reims.
- ↑ Koronowany 19 maja 1364 w Reims.
- ↑ Koronowany 4 listopada 1380 w Reims.
- ↑ Król Francji wskutek traktatu z Troyes. Koronowany na króla Francji 16 grudnia 1431. Faktycznie kontrolował Paryż lub inne terytoria we Francji w latach 1422–1453. Do końca życia tytułowany Królem Francji podobnie jak jego następcy na tronie angielskim i brytyjskim do 1801 roku.
- ↑ Koronowany 17 lipca 1429 w Reims.
- ↑ Koronowany 15 sierpnia 1461 w Reims.
- ↑ Koronowany 30 maja 1484 w Reims.
- ↑ Koronowany 27 maja 1498 w Reims.
- ↑ Koronowany 25 stycznia 1515 w Reims.
- ↑ Koronowany 26 lipca 1547 w Reims.
- ↑ Koronowany 21 września 1559 w Reims.
- ↑ Koronowany 5 maja 1561 w Reims.
- ↑ Koronowany 13 lutego 1575 w Reims.
- ↑ Koronowany 27 lutego 1594 w Chartres.
- ↑ Koronowany 17 października 1610 w Reims.
- ↑ Koronowany 7 czerwca 1654 w Reims.
- ↑ Koronowany 25 października 1722 w Reims.
- ↑ Koronowany 11 czerwca 1775 w Reims.
- ↑ Monarchiści oraz mocarstwa europejskie nie uznały detronizacji i uznawały go za króla.
- ↑ a b c W większości źródeł nie są uznawani za królów Francji.
- ↑ Koronowany 2 grudnia 1804 w Paryżu.
- ↑ Pod wpływem nalegań marszałków Napoleon abdykował 4 kwietnia, zrzekając się władzy na rzecz syna. 6 kwietnia abdykował bez warunków. Koalicja zawiązana przeciwko Napoleonowi zażądała jednak bezwarunkowej kapitulacji i zrzeczenia się tronu, którego Bonaparte dokonał 11 kwietnia 1814 roku (tzw. traktat z Fontainebleau, wszedł w życie 13 kwietnia) Część historyków uznaje legalność władzy Napoleona II pomiędzy 4–6 kwietnia 1814 roku.
- ↑ W wyniku abdykacji ojca de iure cesarz Francuzów, aż do formalnego wstąpienia na tron Ludwika XVIII. Nigdy nie sprawował realnej władzy.