Ludwik XII

Ludwik XII (ur. 27 czerwca 1462 w Château de Blois, zm. 1 stycznia 1515 w Paryżu) – książę Orleanu, później w latach 1498–1515 król Francji. Był wnukiem księcia Ludwika Orleańskiego (synem Karola Orleańskiego) i prawnukiem Karola V, z dynastii Walezjuszów.

Ludwik XII
Książę Orleanu
Okres	od 1465 do 1515
Poprzednik	Karol Orleański
Następca	Karol II Orleański
Król Francji
Okres	od 7 kwietnia 1498 do 1 stycznia 1515
Poprzednik	Karol VIII Walezjusz
Następca	Franciszek I Walezjusz
Książę Mediolanu
Okres	od 1499 do 1500
Poprzednik	Ludwik Sforza
Następca	Ludwik Sforza
Książę Mediolanu
Okres	od 1500 do 1512
Poprzednik	Ludwik Sforza
Następca	Maksymilian Sforza
Dane biograficzne
Dynastia	Walezjusze
Data i miejsce urodzenia	27 czerwca 1462 Zamek w Blois
Data i miejsce śmierci	1 stycznia 1515 Paryż
Ojciec	Karol Orleański
Matka	Maria kliwijska
Rodzeństwo	Maria Orleańska, Anna Orleańska
Żona	Joanna de Valois Anna Bretońska Maria Tudor
Dzieci	Klaudia Walezjuszka, Renata Walezjuszka

Panowanie

Ludwik XII, panujący we Francji po swym dalekim krewnym Karolu VIII, kontynuował zaborcze wojny na Półwyspie Apenińskim. W 1499 roku podbił Księstwo Mediolanu; w lutym 1500 roku władzę w Mediolanie odzyskał jego dotychczasowy władca, Ludwik Sforza, lecz w kwietniu tego samego roku wojska francuskie odbiły Księstwo, biorąc Sforzę do niewoli. W 1501 roku wojska Ludwika XII wspólnie z wojskami hiszpańskimi zaatakowały Królestwo Neapolu, zajmując północną część Królestwa z samym Neapolem. Jednak w 1502 roku wybuchła wojna francusko-hiszpańska o panowanie nad Królestwem Neapolu; w 1503 roku Hiszpanie pobili Francuzów w bitwie pod Cerignolą, zajęli Neapol i w grudniu rozbili francuską odsiecz Gaety pod Garigliano; po tych klęskach Ludwik XII zmuszony został zawrzeć rozejm z Hiszpanią, pozostawiając pod jej kontrolą Królestwo Neapolu. W 1507 roku Francuzi zdobyli występującą przeciwko ich dominacji w północnych Włoszech Genuę, a w 1509 pokonali wojska Wenecji pod Agnadello i opanowali posiadłości Republiki Weneckiej na zachód od rzeki Mincio; w 1512 wojska francuskie odniosły zwycięstwo pod Rawenną nad wojskami hiszpańskimi i papieskimi. W tym samym roku zostały jednakże wyparte z Włoch przez armie nowej Świętej Ligi, zawiązanej przez papieża, Wenecję, kantony szwajcarskie, Hiszpanię i Anglię. W 1513 roku wojska francuskie próbujące odzyskać Księstwo Mediolanu poniosły klęskę w starciu ze Szwajcarami pod Novarą.

Małżeństwo i potomstwo

Ludwik XII był trzykrotnie żonaty: z Joanną Francuską (córką Ludwika XI), Anną Bretońską (wcześniej żoną Karola VIII) i Marią Tudor, siostrą króla Anglii Henryka VIII. Nie doczekał się jednak męskich potomków. Wieku dorosłego dożyły jedynie dwie córki z Anną Bretońską:

• Klaudia Walezjuszka – (1499–1524), żona Franciszka I (1494–1547) – kuzyna Ludwika XII, który po jego śmierci w 1515, został jego następcą na tronie Francji.
• Renata Walezjuszka – (1510–1574), żona księcia Ferrary i Modeny Herkulesa II d’Este

Zobacz też

• Walezjusze
• Władcy Francji
• wojny włoskie