Jashar Erebara
Jashar Erebara (ur. 1873 w Podujevie, zm. 24 czerwca 1953) – albański prawnik, polityk i dziennikarz, działacz niepodległościowy.
 Jashar Erebara (1899) | |
| Data i miejsce urodzenia |
1873 |
|---|---|
| Data śmierci |
24 czerwca 1953 |
Życiorys edytuj
Jashar urodził się w 1873 roku urodził się w Podujevie[1]. W 1877 roku jego rodzina przeniosła się do Mostaru[1]. Po ogłoszeniu niepodległości przez Serbię w 1878 roku i zajęciu Mostaru, rodzina Jashara miała się przenieść do Debaru, jednak ojciec zginął w trakcie ucieczki, a matka i siostra zmarły na gruźlicę[1]. Osierocony Jashar zamieszkał w Debarze u swojego wuja, Sejfullego Erebary[1]. Tam uczęszczał do tureckiej szkoły podstawowej i uczył się języka tureckiego i albańskiego oraz arabskiego pisma[1]. Ukończył szkołę średnią w Bitoli, gdzie miał bardzo wysokie wyniki[1].
W roku 1891 wyjechał do Elbasanu, jednak następnego roku przeniósł się do Bukaresztu, gdzie studiował prawo i publikował w rumuńskich gazetach artykuły poruszające kwestie m.in. kulturowe, edukacyjne i polityczne[1]. Wydawał tam w języku rumuńskim gazetę Indipendente Albania, ale ukazały się tylko dwa numery tej gazety[1][2]. Z powodu pro-albańskiej działalności, w lutym 1902 roku władze rumuńskie wydaliły Erebarę z Rumunii[1]. Przeniósł się do Belgradu, gdzie w latach 1902–1906 wydawał gazetę Albania, która ukazywała się w języku albańskim i serbskim i poruszała tematy m.in. polityczne i społeczne[1]. W 1906 roku opuścił Belgrad i przeniósł się do Kumanowa, gdzie w 1908 roku rozpoczął pracę w urzędzie statystycznym[1].
W 1909 roku z inicjatywy Jashara Erebary powstał Albański Klub w Kumanowie (alb. Klubi Shqiptar i Kumanovës), będący ośrodkiem albańskiej edukacji w Kumanowie[3]. W ramach tego klubu działała szkoła otwarta prawdopodobnie 27 lutego lub 1 marca 1909 roku[3]. Klub w następnych latach rozszerzył działalność na leżące w Kosowie miasta Kaçanik, Ferizaj, Mitrowica i Podujevo[1].
W latach 1911–1912 wydawał pierwszą albańską gazetę Shkupi – pierwszą albańską gazetę na terenie Kosowa i Macedonii[1][2].
W 1913 roku Erebara był ministrem w rządzie Ismaila Qemali[1][2].
W 1916 roku za działalność w Komitecie Obrony Kosowa (alb. Komitetin për Mbrojtjen e Kosovës) został internowany na 18 miesięcy w leżącym ówcześnie na terenie Austro-Węgier Karlovacu[1].
W latach 1924–1939 ponownie zasiadał w albańskim parlamencie[1].
Po II wojnie światowej był dyskryminowany przez albański reżim komunistyczny[1][2]. Zmarł 24 czerwca 1953 roku w skrajnej nędzy, na jego pogrzebie uczestniczyło tylko kilku członków jego najbliższej rodziny[1][2].
Upamiętnienia edytuj
Imieniem Jashara Erebary nazwano jedną z ulic w Tiranie i w Podujevie[1].
Życie prywatne edytuj
Ojciec Jashara, Sadik Fejzullahi, był zarządcą poczty armii tureckiej w Podujevie[1]. W 1878 Fejzullahi z rodziną przeniósł się do Mostaru, gdzie został wicedyrektorem poczty[1]. Po ogłoszeniu niepodległości przez Serbię w 1878 roku i zajęciu Mostaru, Sadik Fejzullahi zginął podczas ucieczki[1].
Matka Jashara, Hana, oraz jego siostra Fatimja zmarły na gruźlicę[1]. Jego brat Zeneli udał się na emigrację[1].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x Adil Fetahu: Rilindasi i Llapit Jashar Erebara dhe përpjekjet e tij për gjuhën shqipe. shqiperiajone.org, 2018-06-01. (alb.).
- ↑ a b c d e Mimoza Erebara: Jashar Erebara nje figure historike e lene ne harrese. mimozaerebara.wordpress.com. (alb.).
- ↑ a b Sevdail Demiri: Klubi Shqiptar i Kumanovës (1909), çerdhja e parë e arsimit dhe kulturës shqiptare në këtë trevë. sevdaildemiri.wordpress.com, 2014-12-06. (alb.).