Jaskinia Narożna, Schronisko w Trzebniowie II, Jaskinia w Trzebniowie II – jaskinia na Wyżynie Częstochowskiej w obrębie Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej. Administracyjnie należy do wsi Trzebniów w województwie śląskim, w powiecie myszkowskim, w gminie Niegowa[1][2].

Jaskinia Narożna
Plan jaskini
Plan jaskini
Państwo

 Polska

Województwo

 śląskie

Położenie

Góra, Trzebniów

Właściciel

prywatny

Długość

83 m

Deniwelacja

0

Wysokość otworów

385 m n.p.m.

Wysokość otworów
nad dnem doliny

35 m

Ekspozycja otworów

ku NW, N, NE, SSW

Kod

J.Cz.II-04.05

Położenie na mapie gminy Niegowa
Mapa konturowa gminy Niegowa, po lewej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Jaskinia Narożna”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Jaskinia Narożna”
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, u góry po prawej znajduje się punkt z opisem „Jaskinia Narożna”
Położenie na mapie powiatu myszkowskiego
Mapa konturowa powiatu myszkowskiego, u góry nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Jaskinia Narożna”
Ziemia50°39′53″N 19°25′47″E/50,664778 19,429722
Strona internetowa

Opis obiektu edytuj

Znajduje się w skale na wzniesieniu Góra[2]. Przez wspinaczy skalnych skała ta nazwana została Mechatą[3]. Ma kształt prostokątnej litery C, a znajdujący się w jej środku cyrk to tzw. Sala bez Stropu – komora jaskiniowa, w której zawalił się strop i obecnie jest ona od góry otwarta. Otwarte od góry wejście do Sali bez Stropu znajduje się w jej południowej części. Ponadto z sali tej wychodzi kilka innych otworów jaskini[2].

Jaskinia Narożna ma 10 otworów. Największy, północno-wschodni, ma kształt nieregularnego trójkąta o wymiarach 3,3 × 2 m. Ciągnie się za nim 4,5-metrowej długości myty korytarz, który przebija skałę na wylot i południowo-zachodnim otworem uchodzi do Sali bez Stropu. Zaraz obok niego jest drugi otwór oddzielony filarkiem. Prowadzi od niego drugi korytarz, który również przebija skałę na wylot i zakończony jest otworem północnym. Pomiędzy tymi korytarzami istnieje połączenie. Spąg obydwu korytarzy aż do filarka jest skalisty, w pobliżu otworów próchniczny[2].

Oprócz dwu wyżej opisanych otworów z Sali bez Stropu wychodzą jeszcze trzy inne. W kierunku południowo-wschodnim na pionowej szczelinie, na wysokości 2 m nad dnem jaskini jest szczelinowy otwór korytarza w kształcie wydłużonego trójkąta o wysokości 2 m i szerokości u podstawy 1 m. Kontynuuje się on szczeliną ku górnej powierzchni skały. Na jego dnie jest próchniczne namulisko[2].

W południowej części sali jest ładnie myty, o gotyckim profilu otwór o wysokości 2,5 m wysokości i szerokości 1,3 m. Ciągnie się za nim korytarz o gruszkowatym kształcie, wysokości 1–2 m i szerokości 0,5–1 m przy dnie. Po zawaleniu się stropu Sali bez Stropu jest on odrębną jaskinią, przyjęto jednak, że jest on nadal częścią Jaskini Narożnej. Po około 10 m korytarz rozwidla się: na wprost, za skrajnie trudnym zaciskiem biegnie ciasny korytarzyk o długości 5 m, szerokości 0,3–0,4 m i wysokości 0,5–0,8 m, zakończony szczeliną zbyt ciasną dla człowieka. Natomiast w prawo biegnie meandrujący korytarzyk. Zaraz za rozwidleniem w stropie jest dwumetrowej wysokości 2 m wysokości kominek doprowadzający do korytarzyka, który po 2,5 m wypada z powrotem do meandra, poprzez 1,7-metrowy próg. Coraz ciaśniejszy meander biegnie jeszcze przez dalsze 7 m, kończąc się niewielkim rozszerzeniem zalanym polewą kalcytową. W stropie odchodzi od niego do góry jeszcze jeden ciasny kominek o wysokości 3 m. W początkowej części meandra namulisko jest próchnicze, dalej gliniasto-piaszczyste i gliniaste[2].

Z Sali bez Stropu w kierunku zachodnim wychodzi jeszcze jeden, ciasny, trójkątny otwór o wysokości 1,3 m i szerokości 0,5 przy spągu. Za nim jest 3,5-metrowy korytarzyk, utworzony na pęknięciu, które uległo nieznacznemu krasowemu rozmyciu[2].

Jaskinia Narożna ma jeszcze górne piętro. Wlot do niego znajduje się w północnej części Sali bez Stropu powyżej największych otworów. Prowadzą do niego dwa otwory: jeden znajduje się na pionowej ścianie Sali bez Stropu na wysokości 2,5 m, drugi znajduje się 1 m za wejściem do korytarza, 3 m nad jego spągiem. Piętro to tworzy silnie opadająca rura o długości 3 m i średnicy 0,5 m oraz niedostępna szczelina, która łączy się z 3-metrowej długości kolistym meandrem o średnicy 0,3–0,7 m. Meander ten uchodzi na wysokości 2 m do korytarza w pobliżu północno-wschodniego otworu jaskini. Namuliska w pięterku brak[2].

Jaskinia powstała w późnojurajskich wapieniach skalistych w wyniku procesów krasowych. Płynęła nią pod ciśnieniem woda odwadniająca taras pomiędzy Mechatą a skałą ze Schroniskiem w Ostańczyku. Sala bez Stropu i korytarz na jej przedłużeniu powstały wskutek pęknięcia skał. Później jaskinia modelowana była wodami strefy wadycznej. W jaskini są tylko nieliczne nacieki w postaci zwietrzałych grzybków naciekowych[2].

Południowa część jaskini ma własny, typowo jaskiniowy mikroklimat. Część północna jest sucha widna i przewiewna. Wewnątrz występują nieliczne pająki sieciarze jaskiniowe Meta menardi, bezskorupowe ślimaki i pomrowy. Okolice otworów porastają glony[2].

Po raz pierwszy jaskinię zinwentaryzował Kazimierz Kowalski w 1951 r. jako „Schronisko w Trzebniowie II”[4]. Plan i dokumentację opracował M. Czepiel w kwietniu 2001 r.[2]

W tej samej skale Mechata jest jeszcze druga, dużo mniejsza jaskinia – Schronisko przy Jaskini Narożnej[5].

Przypisy edytuj

  1. Geoportal. Mapa topograficzna i lotnicza [online] [dostęp 2022-08-29].
  2. a b c d e f g h i j k Marian Czepiel, Jaskinia Narożna [online], Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy [dostęp 2022-09-03].
  3. Grzegorz Rettinger, Jura Północna. Przewodnik wspinaczkowy, Kraków: wspinanie.pl, 2017, ISBN 978-83-947825-0-4.
  4. Kazimierz Kowalski, Jaskinie Polski, t. 1, Warszawa: Państwowe Muzeum Archeologiczne, 1951.
  5. Marian Czepiel, Schronisko przy Jaskini Narożnej [online], Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy [dostęp 2022-09-03].