zabytek Jaz Farny (Młyński)jaz pomiędzy rzeką Młynówką a Brdą w Bydgoszczy. Stanowi jedną z budowli hydrotechnicznych Hydrowęzła Bydgoszcz zarządzanego przez Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Gdańsku.

Jaz Farny
Jaz Młyński
Ilustracja
Widok z lotu ptaka
Państwo

 Polska

Województwo

 kujawsko-pomorskie

Miejscowość

Bydgoszcz

Droga wodna

Wisła-Odra

Stopień wodny

Hydrowęzeł Bydgoszcz

Budowa
Lata budowy

XV wiek, 1899, 1929, 1970, 1996

Dane techniczne
Różnica poziomów

3,36 m

Położenie na mapie Bydgoszczy
Mapa konturowa Bydgoszczy, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Jaz Farny”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Jaz Farny”
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego
Mapa konturowa województwa kujawsko-pomorskiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Jaz Farny”
Ziemia53°07′23″N 17°59′56″E/53,123056 17,998889

Położenie

edytuj

Jaz Farny znajduje się w północno-wschodniej części Wyspy Młyńskiej w Bydgoszczy w bezpośredniej bliskości katedry bydgoskiej, od której wziął swoją nazwę (dawna fara).

Obok jazu znajduje się Mała Elektrownia Wodna „Kujawska” w Bydgoszczy.

Historia

edytuj

Jaz znajduje się w miejscu, gdzie już w XIV wieku – po lokacji miasta zbudowano pierwszy jaz z kołem wodnym, napędzającym młyny zbożowe.

Obecną konstrukcję wybudowano w roku 1899, zaś przebudowano w 1929 r. (zamiana konstrukcji na metalową), 1970 r. i w roku 1996. W latach 2014–2015 przeprowadzono remont kapitalny jazu, którego koszt oszacowano na 6 mln zł. Objął on m.in. konserwację elementów stalowych i betonowych, regenerację lub wymianę zużytych elementów, zainstalowanie instalacji do rozmrażania prowadnic zasuw, remont ubezpieczeń brzegowych, dojazdu i ogrodzeń[1][2].

Charakterystyka

edytuj

Zadaniem jazu jest przepuszczanie wód Młynówki do Brdy, przy różnicy poziomów wody 3,36 m. Jaz posiada konstrukcję betonową dokową dwuprzęsłową. Światło poziome przęseł wynosi 2 × 6,40 m[3]. Zamknięcie stanowią dwie stalowe zasuwy dwudzielne o napędzie mechaniczno-elektrycznym oraz ręcznym. Nad jazem znajduje się stalowa kładka technologiczna służąca do jego obsługi[3].

Tor kajakarstwa górskiego

edytuj

Podczas przebudowy w 1996 r., w prawym przęśle jazu ujście Młynówki pogłębiono i wzbogacono w skaliste przeszkody, wskutek czego powstał tor kajakowego slalomu górskiego. Jest to jedyny w Polsce i w Europie tor kajakarstwa górskiego zbudowany w ścisłym centrum miasta. Podczas zawodów prawe przęsło jazu zostaje w pełni otwarte, dzięki czemu następuje gwałtowny przepływ wody będący imitacją nurtu górskiej rzeki.

Galeria

edytuj

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. http://www.rzgw.gda.pl/?mod=content&path=2,694,690 dostęp 18-03-2014.
  2. Jaz Farny jak nowy. Zobacz, jak wygląda po remoncie. Wyborcza.pl, 2016-01-04. [dostęp 2016-01-04].
  3. a b Monografia mostów województwa kujawsko-pomorskiego. Brda i Kanał Bydgoski. Tom II z serii: Mosty z biegiem rzek pod red. Krzysztofa Dudka. Bydgoszcz – Grudziądz 2012. Wydawca: Związek Mostowców Rzeczypospolitej Polskiej Oddział Pomorsko-Kujawski. ISBN 978-83-934160-2-8.

Bibliografia

edytuj
  • Umiński Janusz: Bydgoszcz. Przewodnik: Bydgoszcz: Regionalny Oddział PTTK „Szlak Brdy”, 1996
  • RZGW w Gdańsku

Linki zewnętrzne

edytuj