Johann Timann lub Johannes Amsterdamus Tidemann (ur. przed 1500 w Amsterdamie, zm. 17 lutego 1557 w Nienburgu) – niemiecki duchowny protestancki i działacz reformacyjny.

Johann Timann
Data i miejsce urodzenia

przed 1500
Amsterdam

Data i miejsce śmierci

17 lutego 1557
Nienburg

Wyznanie

ewangelickie

W 1522 roku Johann Timann przybył do Wittenbergi i następnego roku, wraz z Jakobem Propstem, udał się do Bremy, gdzie za rekomendacją Heinricha von Zütphen został pastorem kościoła św. Marcina. Po wyjeździe Zütphena w listopadzie 1524 roku, Timann i Propst przewodzili reformacji w Bremie i w 1525 roku zostały wprowadzone niemieckie pieśni i Wieczerza Pańska pod obiema postaciami. Na wezwanie księcia Wschodniej Fryzji Enno II w 1529 roku wraz z Johannem Peltem udał się do Emden, by tam przeciwstawić się anabaptystom. Niedługo potem obaj duchowni wrócili do Bremy. Timann prawdopodobnie odegrał decydującą rolę w tworzeniu nowego porządku kościelnego, który, po zaakceptowaniu przez Marcina Lutra i Jana Bugenhagena, został wprowadzony przez radę miejską. Reprezentował Bremę na zjeździe w Hamburgu, na którym podjęto środki przeciwko anabaptystom. Był jednym z sygnatariuszy Artykułów Szmalkaldzkich[1]. Doradzał radzie miejskiej w sprawach kościelnych. Polemizował z poglądami Alberta Hardenberga na temat Wieczerzy Pańskiej i w swoim dziele Farrago sententiarum consentientium dowodził, że nauka Lutra na temat Eucharystii jest zgodna z poglądami wszystkich prawowiernych teologów[2]. Część oskarżeń skierował przeciwko byłemu superintendentowi Fryzji Wschodniej oraz zboru cudzoziemskiemu w Anglii Janowi Łaskiemu, który umieścił swoją odpowiedź w dedykacji do dzieła Forma ac ratio[3][4].

Przypisy

edytuj
  1. Księgi Wyznaniowe Kościoła Luterańskiego. Bielsko-Biała: Wydawnictwo „Augustana”, 2003, s. 358. ISBN 83-88941-41-0.
  2. Carl Bertheau: Hardenberg, Albert Rizaeus. W: New Schaff-Herzog Encyclopedia of Religious Knowledge, t. V. Grand Rapids: Baker Book House, 1953, s. 146.
  3. Oskar Bartel, Jan Łaski, Warszawa 1999, s. 196, 215.
  4. Jan Łaski, Forma i całkowity porządek kościelnego posługiwania, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Semper, 2004, s. 46-50.

Bibliografia

edytuj
  • Carl Bertheau: Timann, Johann. W: New Schaff-Herzog Encyclopedia of Religious Knowledge, t. XI. Grand Rapids: Baker Book House, 1953, s. 441.
  • Oskar Bartel, Jan Łaski, Warszawa 1999.