Junkers-Larsen JL-12
Junkers-Larsen JL-12 – prototypowy amerykański samolot szturmowy powstały na bazie samolotu transportowego Junkers F.13 w 1921. Samolot powstał jako prywatna inicjatywa Johna Larsena, dystrybutora samolotów Junkersa w Stanach Zjednoczonych. Maszyna była uzbrojona w bardzo oryginalny sposób w trzydzieści pistoletów maszynowych Thompson. Samolot był oferowany na sprzedaż między innymi siłom lotniczym Stanów Zjednoczonych i Polski ale w żadnym z tych krajów nie został przyjęty do służby. Zbudowano tylko jeden prototyp.
| Dane podstawowe | |
| Państwo |
Stany Zjednocozone |
|---|---|
| Producent |
Junkers-Larsen |
| Typ |
samolot szturmowy/bliskiego wsparcia |
| Konstrukcja |
dolnopłat o konstrukcji metalowej |
| Załoga |
2 |
| Historia | |
| Data oblotu |
1921 |
| Lata produkcji |
1921 |
| Wycofanie ze służby |
? |
| Liczba egz. |
1 |
| Dane techniczne | |
| Napęd |
1 x Liberty L-12 |
| Moc |
400-420 KM |
| Wymiary | |
| Rozpiętość |
14,93 m |
| Długość |
9,75 m |
| Wysokość |
3,15 m |
| Powierzchnia nośna |
38,46 m² |
| Masa | |
| Własna |
1315 kg |
| Startowa |
2267 kg |
| Osiągi | |
| Prędkość maks. |
201-230 km/h |
| Pułap |
4572 m |
| Zasięg |
644 km |
| Dane operacyjne | |
| Uzbrojenie | |
| 28 stałych pm Thompson 11,43 mm, dwa ruchome pm Thompson 11,43 mm | |
Historia edytuj
Samolot został zaprojektowany w 1921 przez Johna Larsena którego firma J. L. Aircraft Corporation była dystrybutorem i licencyjnym producentem samolotów Junkersa w Stanach Zjednoczonych[1][2]. JL-12 powstał jako modyfikacja samolotu transportowego Junkers F.13 poprzez jego opancerzenie i zamontowanie silnika o większej mocy[1].
Samolot został uzbrojony w oryginalny sposób – jego uzbrojenie strzeleckie stanowiło trzydzieści pistoletów maszynowych Thompson kalibru 11,43 mm[1].
W listopadzie 1921 H.G. Hartney złożył w Polsce ofertę sprzedaży lub produkcji licencyjnej tego samolotu[3]. Po otrzymaniu oferty polskie Siły Powietrzne przeprowadziły próby z wypożyczonym Junkersem F.13 które zostały ocenione negatywnie i nie zdecydowano się na zakup tego samolotu[3].
W tym czasie Siły Powietrze Stanów Zjednoczonych (USAAC) eksperymentowały z użyciem ciężkich, opancerzony samolotów szturmowych (Aeromarine PG-1, Boeing GA-1, Boeing GA-2, Orenco IL-1 oraz nieco późniejszy Gallaudet DB-1)[4][5][6][7] i w grudniu 1921 JL-12 został zaoferowany USAAC do ewaluacji[7]. Według oblatywacza USAAC samolot był trudny w pilotażu, został także oceniony jako bardzo drogi, a wartość jego uzbrojenia została określona jako wątpliwa i samolot nie został zakupiony przez USAAC[7].
Opis konstrukcji edytuj
Samolot szturmowy Junkers-Larsen JL-12 był dwumiejscowym, jednosilnikowym dolnopłatem o konstrukcji całkowicie metalowej, był przebudowanym samolotem transportowym Junkers F.13[1]. Samolot był napędzany chłodzonym cieczą silnikiem rzędowym typu Liberty L-12 o mocy 400-420 KM[1].
Oryginalne, metalowe poszycie samolotu zostało zastąpione dwa razy grubszym duraluminium Alcoa (0,025 cala, ok. 0,635 mm) oraz częściowo opancerzona blachą pancerną o grubości 9/64 cala (3,57 mm)[1].
Uzbrojenie samolotu stanowiło trzydzieści pistoletów maszynowych Thompson kalibru 11,43 mm[1]. Dwadzieścia osiem pistoletów maszynowych było zainstalowanych nieruchomo w dwóch bateriach, dwa były ruchome obsługiwane z kokpitu przez pilota i obserwatora[1]. Pierwsza bateria dwunastu pistoletów maszynowych znajdowała się bezpośrednio za fotelem pilota, druga bateria złożona z 16 pistoletów maszynowych zamontowana była w tylnej części kadłuba[1]. Pierwsza bateria skierowana była w przód i pod kątem w dół, pierwsza połowa drugiej baterii była skierowana prosto w dół, a druga część drugiej baterii strzelała do tyłu i pod kątem w dół[1]. Wszystkie pistolety maszynowe wyposażone były w 100-nabojowe magazynki bębnowe i miały dodatkowe trzy zapasowe magazynki[1]. Zdaniem producenta wymiana wszystkich magazynków zajmowała tylko cztery minuty[1] ale zdaniem ekspertów w praktyce ten czas byłby znacznie dłuższy biorąc pod uwagę znaczną masę magazynków wynoszącą 10 funtów (ok. 4,5 kg), ciasnotę kadłuba oraz zapewne, w warunkach bojowych, gwałtownie manewrujący samolot[2].
Pistolety maszynowe operowane były przez pilota przy użyciu trzech dźwigni - pierwsza z nich uruchamiała przednią baterię dwunastu pistoletów maszynowych, druga uruchamiała tylną, szesnastopistoletową baterię, a trzecia uruchamiała wszystkie pistolety maszynowe[1].
Samolot mierzył 33 stóp długości oraz 10 stóp i 4 cale wysokości, a jego rozpiętość skrzydeł wynosiła 49 stopy (9,75, 3,15 i 14,93 m)[1][7]. Powierzchnia skrzydeł wynosiła 414 stóp kwadratowych (38,46 m²)[7]. Masa własna maszyny wynosiła 2900 funtów, a maksymalna masa startowa do 5000 funtów (1315 i 2267 kg)[1]. Prędkość maksymalna wynosiła 125[7]-145[1] mil na godzinę, a prędkość minimalna 55 mil na godzinę (od 88 do 201/233 km/h)[1]. Zasięg wynosił do 400 mil (643 km)[1].
Zobacz też edytuj
- Tu-2Sz - eksperymentalna wersja Tu-2 uzbrojona w 88 pistoletów maszynowych PPSz
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r The JL-12 Attack Plane. „Flight”, s. 73, 1922-02-02.
- ↑ a b Of aircraft and sub-machineguns. 2012-01-12. [dostęp 2013-04-08]. (ang.).
- ↑ a b Junkers-Larsen JL-12, 1921. [dostęp 2013-04-08]. (pol.).
- ↑ Michael Fox: Knights of the Sky. s. 104.
- ↑ E. R. Johnson: American Attack Aircraft Since 1926. s. 6.
- ↑ James Tate: The Army and Its Air Corps. s. 32-33.
- ↑ a b c d e f Ground Attack Experimental. [dostęp 2013-04-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)]. (ang.).
Bibliografia edytuj
- E. R. Johnson: American Attack Aircraft Since 1926. Jefferson, N.C.: McFarland, 2008. ISBN 0-7864-3464-3.
- Michael Fox: Knights of the Skies. Crecy Publishing, 2006. ISBN 978-1871187502.
- James Tate: The Army and Its Air Corps: Army Policy Toward Aviation, 1919 - 1941. University Press of the Pacific. ISBN 1-4102-0797-8.
Linki zewnętrzne edytuj
- Junkers - Larsen JL 12. junkers.de. [dostęp 2013-04-08]. (niem.).