Kalendarium Broniewic

Broniewice (także Bronowice) – północno-zachodnia część wsi Szeligi w Polsce położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie starachowickim, w gminie Pawłów, 15 km na zachód od Ostrowca Świętokrzyskiego, nad rzeką Pokrzywianką; ok. 13,5 km na północny wschód od klasztoru, graniczy na południowym wschodzie z Boleszynem[1].

Nazwa miejscowości w dokumentach źródłowych edytuj

W roku 1380 „Bronewicz”, 1393 „Bronowicze”, „Branowicze”, 1406–7, 1414–5 „Bronouicze”, 1444 „Bronincze”, 1508 „Bromowycze”, 1510 „Broniowyce”, 1529 „Bronyowycze”, 1530 „Bronijowijce”, 1531 „Bronyowicze”, 1536 „Broniowicze”, 1538 „Broniowice”, 1564–1565 „Bronyowice”, 1578 „Broniowicze”, 1629 „Broniouice”, 1662 „Broniowice”, 1787 „Bronowice”, 1827, 1854 „Broniewice”, 1880 „Broniewice” albo „Bronowice”,

Topografia, granice edytuj

1508 powiat sandomierski[2] 1827 powiat opatowski, 1510 parafia Pawłów[3][4].

Kalendarium historyczne własność, obciążenia ekonomiczne edytuj

Wieś była własnością szlachecką. Od 1393 r. część należała do klasztoru świętokrzyskiego. W 1536 r. niedoszła część tegoż klasztoru [a].

W roku 1380 dziedzicem jest Otto z Broniewic[5],
W roku 1393 Krzesław z Broniewic, zamierzając wstąpić do klasztoru świętokrzyskiego, ofiarowuje mu za zgodą króla 3 źreby we wsi Broniewice tj. „Warschnalve” na polu koło Bodzentyna [b] i w Rajcu koło Radomia[6];
1406–1414 Andrzej z Broniewic herbu Tarnawa,
W 1407 r. znany jest wysłannik Anny córki Tomka z Prawęcina do biskupa krakowskiego[7];
1415 Mikołaj z Broniewic herbu Tarnawa[8];
1444 Prokop z Broniewic herbu Tarnawa[9]
1504, 1506 pobór z części NN łącznie z Bukówką,oraz 3 zagrodników (RP);
1508 Jakub Gospodarz płaci pobór z części Broniewic[10];
1510 z części Broniowskiego pobór z 1 kwarty, z części Jana Gromadzkiego brak danych[4];
1530 z części Broniowskiego pobór z 1 kwarty,
1531 z części Broniowskiego pobór z 1 kwarty, z części Gromadzkiego pobór z 2 kwart (ib. 459v);
1536 w zamian za dobra koniemłockie klasztor świętokrzyski ma otrzymać m.in. część Broniewic (Koniemłoty[a]);
1538 z części Broniowskiego pobór z 1/2 łana, z części Gromadzkiego od 1 zagrodnika[11],
1564–1565 Gromadzki daje pobór z 1 łanie i od 1 zagrodnika[12],
1578 z części Marcina Broniowskiego pobór od 4 kmieci na 2 łanach, 2 zagrodników z rolą i z młyna o 1 kole[13];
1629 Krzysztof Broniowski daje pobór od 4 kmieci na 2 łanach, 2 zagrodników z rolą i z młyna o 1 kole,
1662 pogłówne od Mstowskiego i 21 mieszkańców wsi[14];
1673 pogłówne od 33 mieszkańców,
1674 pogłówne od 27 mieszkańców,
1787 liczy 53 mieszkańców,
1789 własność wdowy po Kajetanie Dominiku Baierze, staroście kiszeńskim, przynosi w roku 1779–1715, 5 zł dochodu (Osad. rad. II 234);
1827 ma 7 domów i 60 mieszkańców[1].

Powinności dziesięcinne, kościół edytuj

W roku 1529 dziesięcina snopowa wartości 6 grzywien należy do plebana Pawłowa[3]

1747 dziesięcina pieniężna tegoż plebana w Pawłowie[15];

1854 dziesięcina pieniężna tegoż[16].

Uwagi edytuj

  1. a b Zamiana z 1536 r., na mocy której klasztor otrzymać miał: Skały, Czażów, Bukówkę Broniewice, Okręglów, Wojciechowice i Jamy, doszła do skutku na innych warunkach, porównaj Koniemłoty,
  2. Warschnalve – 1393 Warschnalve osada niezidentyfikowana, leżała koło Bodzentyna w powiecie sandomierskim. 1393 Krzesław z Broniewic ofiarowuje klasztorowi świętokrzyskiemu źreb Warschnalve „in campo prope Bozencin” (Kodeks dyplomatyczny Małopolski, t. I-IV, wyd. F. Piekosiński. IV 1023; r,TN IX 147 s. 581);, Koło Bodzentyna istniały osady, które później zanikły lub zmieniły nazwę (por. np. ZDM IV 948), jednakże w jego okolicy brak posiadłości klasztoru świętokrzyskiego. Albo więc opactwo szybko utraciło nadany mu źreb, albo też Warschnalve należy identyfikować z niezbyt odległym (10 km na E od Bodzentyna) Warszowem (ob. Warszówek), wsią szlachecką (dziedzice występują w latach 1437-50: ZDM II 496; III 854; AG 1841), i przyjąć, że ofiarowana przez Krzesława jego niewielka część Warszowa włączona została w latach 1393–1442, do którejś z 2 graniczących z nim dużych wsi klasztornych, tzn. Rzepina lub Rzepinka. W 1780 r. wśród posiadłości klasztoru w „A. Pawiński, Polska XVI w. pod względem geograficzno-statystycznym. Małopolska, t. III-IV (Źródła dziejowe, 14–15) Warszawa 1886)”. W Pawłowie wspomniano łąkę zwaną „Warszowski” (Inwentarz Klucza. Rzepin 16).

Przypisy edytuj

  1. a b Słownik historyczno-geograficzny ziem polskich w średniowieczu, 2010–2012 Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk – Edycja elektroniczna
  2. A. Pawiński, Polska XVI w. pod względem geograficzno-statystycznym. Małopolska, t. III-IV (Źródła dziejowe, 14–15), W. 1886,
  3. a b A. Pawiński, Polska XVI w. pod względem geograficzno-statystycznym. Małopolska, t. III-IV (Źródła dziejowe, 14–15), W. 1886.
  4. a b (Archiwum Skarbu Koronnego, dział w AG. I/10 20)
  5. (Kodeks dyplomatyczny Małopolski, t. I-IV, wyd. F. Piekosiński. I 351)
  6. (J. Gacki, Benedyktyński klasztor na Łysej Górze, W. 1873.201)
  7. (Liber formularum ad ius Polonicum necnon canonicum spectantium in codice Regimontano asservatarum, wyd. B. Ulanowski, Kr. 1895, 8 411, 613; KK II 497)
  8. (Liber formularum ad ius Polonicum necnon canonicum spectantium in codice Regimontano asservatarum, wyd. B. Ulanowski, Kr. 1895, 8 678)
  9. (Wyjątki z najstarszej księgi miejskiej lubelskiej, wyd. B. Ulanowski, Kr. 1888, s. 45-60. 3 86);
  10. (A. Pawiński, Polska XVI w. pod względem geograficzno-statystycznym. Małopolska, t. III-IV (Źródła dziejowe, 14–15), W. 1886. 462)
  11. (Archiwum Skarbu Koronnego, dział w AG. I/7 189)
  12. (1564–1565 – Lustracja województwa sandomierskiego 1564–1565, wyd. W. Ochmański, Wr. 1963. 1564–5 330)
  13. (Archiwum Skarbu Koronnego, dział w AG. I/10 772; A. Pawiński, Polska XVI w. pod względem geograficzno-statystycznym. Małopolska, t. III-IV (Źródła dziejowe, 14–15), W. 1886. 190)
  14. (Archiwum Skarbu Koronnego, dział w AG. I/67 30)
  15. (Acta Visitationis, dział w AMetr. XXXVII 144)
  16. (J. Wiśniewski, Dekanat Iłżecki, Radom 1909-1911. 156).