Karol Taube

polski oficer Marynarki Wojennej

Karol Michał Jerzy Taube herbu Taube (ur. 9 sierpnia?/21 sierpnia 1888 w Krasnogórce, zm. 1940 w Kijowie) – kapitan Marynarki Wojennej, kawaler Orderu Virtuti Militari, ofiara zbrodni katyńskiej.

Karol Taube
Karol von Taube
Ilustracja
kapitan marynarki kapitan marynarki
Data i miejsce urodzenia

21 sierpnia 1888
Krasnogórka

Data i miejsce śmierci

1940
Kijów

Przebieg służby
Siły zbrojne

Armia Imperium Rosyjskiego
 MW Imperium Rosyjskiego
 Marynarka Wojenna (II RP)

Jednostki

Flota Czarnomorska,
Flotylla Pińska,
Flotylla Wiślana

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa,
wojna polsko-bolszewicka,
II wojna światowa (kampania wrześniowa)

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Walecznych (1920–1941) Medal Niepodległości

Życiorys edytuj

Urodził się w Krasnogórce nad Bohem na Podolu. Był synem Karola Hipolita Taube, barona herbu własnego (1843–1917) i Anny Stanisławy Zbyszewskiej herbu Topór, (1863–1940). Jego rodzeństwem byli: Anna (1886–1907), Franciszek (1890–1964), Józef (1893–1971), Artur (1894–1979), Julia (1896–1980). Ukończył szkołę powszechną, następnie uczęszczał do szkoły handlowej w Jekatierinosławiu oraz w seminarium nauczycielskim w podwarszawskim Ursynowie. Od 1909 do 1911 studiował filozofię na Uniwersytecie we Fryburgu. Od 1911 do 1912 odbył służbę wojskową w Armii Imperium Rosyjskiego, następnie powołany do niej po wybuchu I wojny światowej w 1914 i służył na froncie w szeregach batalionów saperskich do kwietnia 1915. Od 1915 do 1916 ukończył Szkołę Chorążych Admiralicji w Oranienburgu i został mianowany do stopnia chorążego marynarki w rosyjskiej marynarce wojennej i został przydzielony do Flotylli Czarnomorskiej. W 1917 został awansowany do stopnia podporucznika. Następnie trafił do Kijowa, gdzie działał w sekcji morskiej Polskiej Organizacji Wojskowej.

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w grudniu 1918 przyjechał do Warszawy i został przyjęty do Wojska Polskiego. Został przydzielony do sekcji marynarki wojennej Ministerstwa Spraw Wojskowych, a następnie do 1 batalionu morskiego Flotylli Pińskiej, od kwietnia 1919 do Flotylli Wiślanej w Modlinie[1]. W jej szeregach uczestniczył w walkach frontowych w wojnie polsko-bolszewickiej[2] na stanowisku dowódcy łodzi motorowych; brał udział w bitwach Koszarówką, Czarnobylem, Kijowem, Połockiem. Za swoje czyny w 1920 otrzymał Order Virtuti Militari[3][4]. Po wojnie ponownie był oficerem we Flotylli Pińskiej. Został awansowany do stopnia kapitana porucznika w korpusie rzeczno-brzegowym ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919[5][6]. W 1922 odkomenderowany do Departamentu Morskiego Ministerstwa Spraw Wojskowych. W 1923 był dowódcą uzbrojonego statku sztabowego Flotylli Pińskiej[7]. W 1924 był w kadrze Szkoły Marynarzy Specjalistów[8]. W 1928 został przeniesiony w stan spoczynku. W tym roku zamieszkiwał w Modlinie[9]. W 1930 został awansowany na stopień kapitana marynarki w stanie spoczynku. W 1934 jako oficer w stanie spoczynku pozostawał wówczas w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Warszawa Miasto III[10]. Został zatrudniony w Wojskowym Biurze Historycznym w Warszawie. Publikował prace z zakresu marynarki wojennej i historii wojskowości oraz wspomnienia.

Po wybuchu II wojny światowej w czasie kampanii wrześniowej został powołany do Kierownictwa Marynarki Wojennej. Po agresji ZSRR na Polskę z 17 września 1939. Został aresztowany przez funkcjonariuszy NKWD rejonu kostopolskiego. Miał być przetrzymywany w obozie w Starobielsku[11]. Był więziony w Równem. Stamtąd 26 marca 1940 został przewieziony do więzienia przy ulicy Karolenkiwskiej 17 w Kijowie. Tam został zamordowany przez NKWD prawdopodobnie na wiosnę 1940. Jego nazwisko znalazło się na tzw. Ukraińskiej Liście Katyńskiej opublikowanej w 1994 (został wymieniony na liście wywózkowej 41/3-225 oznaczony numerem 2904)[12]. Ofiary tej części zbrodni katyńskiej zostały pochowane na otwartym w 2012 Polskim Cmentarzu Wojennym w Kijowie-Bykowni.

Jego żoną była od 1923 Janina Antonina Świderska herbu Jastrzębiec (1902–1988), z którą miał dzieci: Annę (ur. 1925) i Jerzego (1928–2001). Jego krewnymi byli Karol Szymanowski, Jarosław Iwaszkiewicz oraz Henryk Jacek Schoen (dyrektor Teatru Bagatela)[13].

Publikacje edytuj

Odznaczenia edytuj

Uwagi edytuj

Przypisy edytuj

  1. Romuald Dziewałtowski-Gintowt, Karol Taube: Pułk Morski. Warszawa: Wojskowe Biuro Historyczne, 1933, s. 14, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.
  2. Zapomniana flotylla. polska-zbrojna.pl, 3 lipca 2013. [dostęp 2014-12-11].
  3. Bohaterowie Płocka roku 1920. plock24.pl. [dostęp 2014-12-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (15 grudnia 2014)].
  4. Marynarze w walce o niepodległość Polski (1918-1920). sjp.pwn.pl. [dostęp 2014-12-11].
  5. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1445.
  6. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1313.
  7. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1441.
  8. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1400.
  9. Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 908.
  10. Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 1067.
  11. Andrzej Leszek Szcześniak: Katyń. Lista ofiar i zaginionych jeńców obozów Kozielsk, Ostaszków, Starobielsk. Warszawa: Alfa, 1989, s. 353. ISBN 83-7001-294-9.
  12. Ukraińska Lista Katyńska. Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, 1994. s. 98. [dostęp 2014-10-27].
  13. Schoen Henryk Jacek mgr inż.. whoiswho-verlag.ch. [dostęp 2014-12-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (4 marca 2016)].
  14. Frontem do morza [online], polona.pl [dostęp 2020-01-13].
  15. Karol Taube, Jak mat Musiał swym ziomkom o morzu prawił [online], polona.pl [dostęp 2020-01-13].
  16. Karol Taube, Figle diablika błot pińskich : ze wspomnień marynarza [online], polona.pl [dostęp 2020-01-13].
  17. Lista marynarzy odznaczonych orderem wojennym Virtuti Militari klasy V za rok 1920. smw.ocalicodzapomnienia.eu. [dostęp 2014-12-11].
  18. Dekret Wodza Naczelnego L. 3306 z 1921 r. (Dziennik Personalny z 1922 r. Nr 1, s. 10)
  19. M.P. z 1932 r. nr 12, poz. 16.

Bibliografia edytuj

Linki zewnętrzne edytuj