Klasztor Świętego Antoniego

Klasztor Świętego Antoniego[1] (arab. دير الأنبا أنطونيوس, Dajr al-Kiddis Antun, Dayr al-Qiddīs Anţūn[1]) – męski klasztor koptyjski znajdujący się w Egipcie, na Pustyni Arabskiej, 290 km na południe od Kairu. Jeden z najstarszych klasztorów chrześcijańskich na świecie, funkcjonujący z przerwami od IV w. w pobliżu miejsca, gdzie życie pustelnicze prowadził Antoni Wielki.

Klasztor Świętego Antoniego
دير الأنبا أنطونيوس
Dajr al-Kiddis Antun,
Dayr al-Qiddīs Anţūn
Ilustracja
Widok ogólny
Państwo

 Egipt

Miejscowość


Kościół

Koptyjski Kościół Ortodoksyjny

Klauzura

nie

Typ zakonu

męski

Obiekty sakralne
Kościół

Kościół Świętych Apostołów

Kościół

Kościół św. Marka

Kościół

Kościół Matki Bożej

Styl

koptyjski

Położenie na mapie Egiptu
Mapa konturowa Egiptu, u góry nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Klasztor Świętego Antoniego”
28°55′26″N 32°21′00″E/28,923889 32,350000
Strona internetowa

Historia edytuj

Według tradycji klasztor znajduje się na miejscu, gdzie życie ascetyczne prowadził Antoni Wielki. Po jego śmierci na miejscu tym osiedliła się grupa mnichów. W V w. docierali do niego mnisi ze Sketes, uciekający z klasztorów, które często padały ofiarą napadów rabunkowych. Do I poł. VI w. klasztor przestał funkcjonować i ok. 537 został odbudowany na osobiste polecenie Justyniana I, który w tym samym czasie ufortyfikował klasztor św. Katarzyny na Synaju i powiększył terytorium nieodległego klasztoru św. Pawła. W VII-VIII w. w klasztorze św. Antoniego Wielkiego żyli mnisi prawosławni (melchici); w ręce monofizytów przeszedł przed 1189; w okresie sprawowania urzędu patriarchy koptyjskiego przez Jana VII (1189-1216) właścicielami wspólnoty z pewnością byli już Koptowie[2]. Najpomyślniejszym okresem rozwoju monasteru był XIII w., gdy został on otoczony murem obronnym i odnowiony po wcześniejszych zniszczeniach[2].

Przełożony klasztoru reprezentował Kościół Koptyjski na soborach w Ferrarze i Florencji[2]. W 1484 klasztor został całkowicie zniszczony podczas buntu beduińskiego. Na początku kolejnego stulecia patriarcha koptyjski Gabriel VII skierował do monasteru św. Antoniego Wielkiego grupę 20 mnichów z klasztoru Syryjczyków w Wadi an-Natrun w celu odnowienia zniszczonej wspólnoty. W XVII w. w klasztorze przebywali kapucyni, którzy przed podjęciem pracy misyjnej w Egipcie uczyli się tutaj miejscowych języków[2]. Ze wspólnoty monastycznej św. Antoniego wywodzi się trzynastu patriarchów koptyjskich[2].

Jest to drugi pod względem powierzchni klasztor w Egipcie, po monasterze św. Katarzyny na Synaju, a zarazem największy klasztor prowadzony przez Koptyjski Kościół Ortodoksyjny. Najstarsza świątynia w kompleksie monasterskim nosi wezwanie św. Antoniego i została wzniesiona między XIII a XVI w.; nabożeństwa w niej nie odbywają się z uwagi na zły stan techniczny budynku. Liturgicznie użytkowane są świątynie Świętych Apostołów, św. Marka oraz Matki Bożej, ponadto w klasztorze znajdują się XIX-wieczne obiekty sakralne św. Pawła z Teb i św. Michała Archanioła[2]. Pieczara, w której według tradycji żył św. Antoni, znajduje się 2 km od klasztoru. W bibliotece monasteru przechowywana jest obszerna kolekcja rękopisów i zabytkowych ksiąg[2].

Przypisy edytuj

  1. a b Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej: Nazewnictwo Geograficzne Świata – Zeszyt 2 (Bliski Wschód). Warszawa: Instytut Geodezji i Kartografii, 2004, s. 58. ISBN 978-83-254-0825-1.
  2. a b c d e f g Matiuszkina M.: Antonija Wielikogo Monastyr'. Prawosławnaja Encykłopiedija. [dostęp 2015-03-03]. (ros.).