Kościół św. Michała w Siegburgu

Kościół w Siegburgu

Kościół św. Michała – kościół w Siegburgu w Niemczech, w kraju związkowym Nadrenia Północna-Westfalia, wzniesiony w XI w., przebudowywany, który do 1803, a następnie w latach 1914–2011 stanowił kościół klasztorny benedyktyńskiego klasztoru Siegburg (Michaelsberg).

Kościół św. Michała
Ilustracja
Państwo

 Niemcy

Kraj związkowy

 Nadrenia Północna-Westfalia

Miejscowość

Siegburg

Wyznanie
Wezwanie

św. Michała

Historia
Data budowy

1064–1066

Położenie na mapie Nadrenii Północnej-Westfalii
Mapa konturowa Nadrenii Północnej-Westfalii, na dole nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Kościół św. Michała”
Położenie na mapie Niemiec
Mapa konturowa Niemiec, po lewej znajduje się punkt z opisem „Kościół św. Michała”
Ziemia50°47′45″N 7°12′39″E/50,795833 7,210833

Historia edytuj

Kościół klasztorny pod wezwaniem św. Michała powstał wraz z klasztorem benedyktynów na górze Siegburg z fundacji arcybiskupa Kolonii Annona II[1][2][3][4]. Pojawiła się wówczas także nazwa Michaelsberg, pochodząca od patrona kościoła[1]. Został konsekrowany 22 września 1066[5]. W 1075 fundator klasztoru został pochowany w kościele klasztornym (w nawie głównej w pobliżu wejścia do kościoła [6], a po kanonizacji w 1183 stał się centrum jego kultu[2][4].

Pierwotny kościół był romański[5]. Miał formę trójnawowej bazyliki z okrągłymi wieżami od strony wschodniej przy narożnikach prezbiterium[7][8], z transeptem i kryptą pod prezbiterium, [7]. Prawdopodobnie w pierwszej połowie XII w. dobudowano doń czworokątną wieżę od strony zachodniej[7][8].

W pierwszej połowie XV w. romańskie prezbiterium zastąpiono nowy, znacznie wyższym, w stylu stylu gotyckim. Przypuszczano, że mogło się tak stać w wyniku konfliktu klasztoru z miastem Siegburg w 1403, jednak źródła nie zawierają informacji o tak poważnych zniszczeniach – być może konieczność przebudowy wynikała ze zniszczeń powstałych w wyniku burzy w 1434[6]. Być może planowano także przebudowę pozostałej części kościoła w stylu gotyckim, ale jej nie zrealizowano[8] – jeszcze na nowożytnej rycinie przedstawiającej klasztor widoczna jest romańska bryła kościoła z przewyższającym ją gotyckim prezbiterium[5].

W tej formie kościół przetrwał do wojny trzydziestoletniej. Po jej zakończeniu, w 1649 kościół strawił pożar[8]. Prace zrealizowano w trzeciej ćwierci XVII w.[6] Odbudowano go w stylu barokowym, zrównując wysokość części nawowej i prezbiterium, m.in. dzięki spłaszczeniu gotyckich łuków w chórze. Kościół otrzymał nowe sklepienia i dość skromną barokową dekorację[8]. Ponadto wykonano nowe, duże okna oraz podniesiono wieżę[6].

Po sekularyzacji klasztoru w 1803 i odejściu benedyktynów, wyposażenie kościelne zlicytowano, a w budynki klasztorne przeznaczono na cele świeckie (koszary i szkoła, następnie zakład psychiatryczny, wreszcie więzienie)[9][10]. W 1914 powrócili tu benedyktyni, ale w czasie wojen światowych klasztor pełnił funkcje szpitalne[11].

28 grudnia 1944 klasztor uległ zniszczeniu w alianckim bombardowaniu Siegburga (najbardziej dotknięty nimi był kościół), a kolejne szkody odniósł w wyniku walk w tej okolicy[12]. Prace rekonstrukcyjne podjęto pod koniec lat 40. XX w., a od 1970 prowadzono szeroko zakrojone prace remontowe[13][8]. W ramach renowacji wykonano po 1953 okna, a w 1957 nowe organy. W latach 80. XX w. wykonano nowe elementy wykończenia prezbiterium[8]. W 2011 klasztor został ostatecznie opuszczony przez zakonników – z powodów ekonomicznych i kadrowych[14].

Stan współczesny edytuj

Kościół w stanie współczesnym pochodzi z czasów powojennej odbudowy z drugiej połowy XX w. Ma formę bazyliki, nakrytej stropem z kasetonami. Kościół zdobią okna wykonane w latach 50. XX w. okna z malowaniem na szkle nawiązującym do gotyckich witraży. W nawie przy filarach umieszczono posągi świętych, częściowo przeniesione tu z innych kościołów (św. Piotr, św. Paweł, fundator klasztoru św. Anno, św. Bonifacy, oraz dwaj patroni kościoła: św. Michał Archanioł i św. Maurycy). W latach 90. na elewacji kościoła umieszczono rzeźby przedstawiające pierwszych opatów klasztoru[8].

W odbudowanej wieży, w pomieszczeniu pod dzwonami urządzono muzeum, w którym eksponowane są zachowane skarby klasztoru[8]. Do skarbów eksponowanych w kościele należy relikwiarz św. Annona, fundatora klasztoru, znajdujący się w jednej z kaplic[15], wykonany prawdopodobnie w latach 80. XII w. i przypisywany złotnikowi Mikołajowi z Verdun[16][17]. W okresie sekularyzacji klasztoru został jednak pozbawiony całej pierwotnej dekoracji figuralnej[15] – srebrnych figur arcybiskupów kolońskich[17].

Galeria edytuj

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. a b Germania Sacra ↓, s. 21.
  2. a b Abtei Michaelsberg, Gründungsphase bis um 1200. [w:] KuLaDig, Kultur.Landschaft.Digital [on-line]. [dostęp 2023-09-28]. (niem.).
  3. Abteigeschichte: Gründung der Abtei. [w:] Abtei Michaelsberg Siegburg [on-line]. Verein der Freunde und Förderer des Michaelsberges e.V.. [dostęp 2023-09-28]. (niem.).
  4. a b Joseph P. Huffman: Siegburg, Abbey. W: Medieval Germany: an Encyclopedia. John M. Jeep (red.). New York: Garland Publishing, 2001, s. 719–720. ISBN 0-8240-7644-3. [dostęp 2023-09-29]. (ang.).
  5. a b c Architektur. [w:] Abtei Michaelsberg Siegburg [on-line]. Verein der Freunde und Förderer des Michaelsberges e.V.. [dostęp 2023-09-28]. (niem.).
  6. a b c d Germania Sacra ↓, s. 7.
  7. a b c Germania Sacra ↓, s. 6.
  8. a b c d e f g h i Kirche. [w:] Abtei Michaelsberg Siegburg [on-line]. Verein der Freunde und Förderer des Michaelsberges e.V.. [dostęp 2023-09-28]. (niem.).
  9. Germania Sacra ↓, s. 49–50.
  10. Abteigeschichte: Veränderungen. [w:] Abtei Michaelsberg Siegburg [on-line]. Verein der Freunde und Förderer des Michaelsberges e.V.. [dostęp 2023-09-28]. (niem.).
  11. Abteigeschichte: Rückkehr. [w:] Abtei Michaelsberg Siegburg [on-line]. Verein der Freunde und Förderer des Michaelsberges e.V.. [dostęp 2023-09-28]. (niem.).
  12. Abteigeschichte: Kriegszeiten. [w:] Abtei Michaelsberg Siegburg [on-line]. Verein der Freunde und Förderer des Michaelsberges e.V.. [dostęp 2023-09-28]. (niem.).
  13. Abteigeschichte: Wiederaufbau. [w:] Abtei Michaelsberg Siegburg [on-line]. Verein der Freunde und Förderer des Michaelsberges e.V.. [dostęp 2023-09-28]. (niem.).
  14. Abteigeschichte: Ende und Abschied nach über 800 Jahren. [w:] Abtei Michaelsberg Siegburg [on-line]. Verein der Freunde und Förderer des Michaelsberges e.V.. [dostęp 2023-09-28]. (niem.).
  15. a b Schreine. [w:] Abtei Michaelsberg Siegburg [on-line]. Verein der Freunde und Förderer des Michaelsberges e.V.. [dostęp 2023-09-28]. (niem.).
  16. Germania Sacra ↓, s. 11.
  17. a b Nicholas of Verdun. W: The Grove Encyclopedia of Medieval Art and Architecture. Colum P. Hourihane (Ed.). T. 4: Laarne to Pépin de Huy. Oxford - New York: Oxford University Press, 2012, s. 442–444. ISBN 978-0-19-539536-5.

Bibliografia edytuj

Linki zewnętrzne edytuj