Opactwo Siegburg (Michaelsberg) – dawny klasztor benedyktynów istniejący od 1064 do 1803, a następnie od 1914 do 2011 w Siegburgu w Niemczech.

Opactwo Sigburg (Michaelsberg)
Ilustracja
Widok na opactwo od południowego wschodu
Państwo

 Niemcy

Kraj związkowy

 Nadrenia Północna-Westfalia

Miejscowość

Siegburg

Właściciel

benedyktyni

Typ zakonu

męski

Obiekty sakralne
kościół

św. Michała

Fundator

Anno II z Kolonii

Data budowy

1064

Data zamknięcia

1803

Data reaktywacji

1914–2011

Położenie na mapie Nadrenii Północnej-Westfalii
Mapa konturowa Nadrenii Północnej-Westfalii, na dole nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Opactwo Sigburg (Michaelsberg)”
Położenie na mapie Niemiec
Mapa konturowa Niemiec, po lewej znajduje się punkt z opisem „Opactwo Sigburg (Michaelsberg)”
Ziemia50°47′45″N 7°12′39″E/50,795833 7,210833
Strona internetowa

Historia edytuj

Klasztor wraz z kościołem został ufundowany najprawdopodobniej w 1064 przez arcybiskupa Kolonii Annona II[1][2][3][4]. Klasztor założono na górze Siegburg, gdzie wcześniej (prawdopodobnie od X w.[5]) znajdował się zamek palatyna lotaryńskiego Henryka I, pokonanego przez Annona[2][3][5]. Pojawiła się wówczas także nazwa Michaelsberg, pochodząca od patrona klasztoru, św. Michała[1]. Pierwszy raz klasztor wzmiankowany jest w dokumencie króla Henryka IV Salickiego z 1065[1][2]. Obsadzony został pierwotnie przez Annona zakonnikami benedyktyńskimi z klasztoru św. Maksymina w Trewirze, jednak potem fundator sprowadził tu także zakonników z włoskiego opactwa Fruttuaria, znajdującego się pod wpływem reformy kluniackiej – dzięki czemu Siegburg stał się ośrodkiem reformy klasztornej na terenie arcybiskupstwa[6][2][3][4]. Anno został pochowany w kościele klasztornym w 1075, w klasztorze już wkrótce po jego śmierci powstał jego żywot, a po kanonizacji w 1183 stał się centrum jego kultu[2][4]. Dzięki wsparciu fundatora i kolejnych arcybiskupów Kolonii oraz sprawnemu zarządzaniu klasztor uzyskał duże znaczenie[7][2].

Z czasem znaczenie klasztoru jako centrum reformy zanikło i następował upadek życia monastycznego[8][9]. Na początku XV w. doszło do konfliktu między klasztorem a położonym u jego stóp miastem Siegburg i księciem Bergu, zakończonym pomyślnie dla opactwa, które utrzymało zwierzchność nad miastem[10]. Podczas wojny trzydziestoletniej w klasztorze stacjonowały wojska hiszpańskie, a następnie cesarskie, a w 1632 wkroczyły do niego wojska szwedzkie, które okupowały go blisko trzy lata[11]. W wieku XVIII sytuacja ekonomiczna klasztoru stopniowo się pogarszała, a przestrzeganie reguły zakonnej słabło, na dodatek w 1772 doszło w klasztorze do pożaru[12].

W 1803 klasztor zsekularyzowano – zakonnicy zostali wysłani na emeryturę, wyposażenie kościelne zlicytowano, a w budynkach klasztornych umieszczono początkowo koszary i szkołę, a następnie od 1825 zakład psychiatryczny, a od 1878 więzienie[13][9]. W 1914 powrócili tu benedyktyni, pochodzący z holenderskiego Merkelbeek, jednak w czasie I wojny światowej umieszczono tu szpital dla rannych na froncie zachodnim. Ponownie wojsko przejęło klasztor na szpital w czasie II wojny światowej i usunęło stąd zakonników[14]. 28 grudnia 1944 klasztor uległ zniszczeniu w alianckim bombardowaniu Siegburga, a kolejne szkody odniósł w wyniku walk w tej okolicy[15]. Prace rekonstrukcyjne podjęto pod koniec lat 40. XX w., a od 1970 prowadzono szeroko zakrojone prace remontowe[16]. W 2011 klasztor został ostatecznie opuszczony przez zakonników – z powodów ekonomicznych i kadrowych. W budynkach poklasztornych siedzibę znalazły instytucje diecezjalne[17].

Architektura edytuj

Do czasów współczesnych nie dotrwały budynki pochodzące z okresu założenia klasztoru – podczas badań archeologicznych odkryto ich relikty. Z zachowanych źródeł wynika, że pierwotny kościół klasztorny był romański, następnie rozpoczęto przebudowę w stylu gotyckim. Obecne zabudowania klasztorne pochodzą z drugiej połowy XVII i z XVIII w. i wzniesiono się w stylu barokowym. Zbudowano je na planie czworoboku – kościół i pozostałe skrzydła klasztorne otaczają duży dziedziniec. W XIX w. przy zabudowaniach dawnego klasztoru wznoszono nowe budynki, jednak po zniszczeniach w okresie II wojny światowej ich nie odbudowano[18].

Galeria edytuj

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. a b c Germania Sacra ↓, s. 21.
  2. a b c d e f Abtei Michaelsberg, Gründungsphase bis um 1200. [w:] KuLaDig, Kultur.Landschaft.Digital [on-line]. [dostęp 2023-09-28]. (niem.).
  3. a b c Abteigeschichte: Gründung der Abtei. [w:] Abtei Michaelsberg Siegburg [on-line]. Verein der Freunde und Förderer des Michaelsberges e.V.. [dostęp 2023-09-28]. (niem.).
  4. a b c Joseph P. Huffman: Siegburg, Abbey. W: Medieval Germany: an Encyclopedia. John M. Jeep (red.). New York: Garland Publishing, 2001, s. 719–720. ISBN 0-8240-7644-3. [dostęp 2023-09-29]. (ang.).
  5. a b Siegburg, Michaelsberg. [w:] EBIDAT – Die Burgendatenbank [on-line]. [dostęp 2023-09-29]. (niem.).
  6. Germania Sacra ↓, s. 21–24.
  7. Germania Sacra ↓, s. 22, 27.
  8. Germania Sacra ↓, s. 28.
  9. a b Abteigeschichte: Veränderungen. [w:] Abtei Michaelsberg Siegburg [on-line]. Verein der Freunde und Förderer des Michaelsberges e.V.. [dostęp 2023-09-28]. (niem.).
  10. Germania Sacra ↓, s. 29–30.
  11. Germania Sacra ↓, s. 32.
  12. Germania Sacra ↓, s. 38–47.
  13. Germania Sacra ↓, s. 49–50.
  14. Abteigeschichte: Rückkehr. [w:] Abtei Michaelsberg Siegburg [on-line]. Verein der Freunde und Förderer des Michaelsberges e.V.. [dostęp 2023-09-28]. (niem.).
  15. Abteigeschichte: Kriegszeiten. [w:] Abtei Michaelsberg Siegburg [on-line]. Verein der Freunde und Förderer des Michaelsberges e.V.. [dostęp 2023-09-28]. (niem.).
  16. Abteigeschichte: Wiederaufbau. [w:] Abtei Michaelsberg Siegburg [on-line]. Verein der Freunde und Förderer des Michaelsberges e.V.. [dostęp 2023-09-28]. (niem.).
  17. Abteigeschichte: Ende und Abschied nach über 800 Jahren. [w:] Abtei Michaelsberg Siegburg [on-line]. Verein der Freunde und Förderer des Michaelsberges e.V.. [dostęp 2023-09-28]. (niem.).
  18. Architektur. [w:] Abtei Michaelsberg Siegburg [on-line]. Verein der Freunde und Förderer des Michaelsberges e.V.. [dostęp 2023-09-28]. (niem.).

Bibliografia edytuj

Linki zewnętrzne edytuj