Kościół św. Stanisława Biskupa w Buku
Kościół Świętego Stanisława Biskupa w Buku – rzymskokatolicki kościół parafialny znajdujący się w podpoznańskim Buku przy ulicy Mury.
 2482/A z dnia 09.03.1931[1]
| |||||||||||||||||||
| kościół parafialny | |||||||||||||||||||
.jpg) Kościół św. Stanisława Biskupa w Buku | |||||||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość | |||||||||||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||||||||||
| Kościół | |||||||||||||||||||
| Parafia | |||||||||||||||||||
| Wezwanie | |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
Położenie na mapie Buku  | |||||||||||||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||||||||||||
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego  | |||||||||||||||||||
Położenie na mapie powiatu poznańskiego  | |||||||||||||||||||
Położenie na mapie gminy Buk  | |||||||||||||||||||
 52°21′22″N 16°31′05″E/52,356111 16,518056
| |||||||||||||||||||
| Strona internetowa | |||||||||||||||||||
Wcześniejszy kościół, w stylu gotyckim istniał w tym miejscu aż do zawalenia się wieży w 1806, po którym go rozebrano[6].
Istniejąca świątynia została wybudowana w stylu klasycystycznym w latach 1838–1846[1][7]. Projekt powstał jeszcze w 1828 roku w pracowni niemieckiego architekta Karla Friedricha Schinkla i zachował się w oryginale w Kupferstichkabinett w Berlinie[5][2]. Większość źródeł podaje Schinkla jako głównego autora[3][2], a niektóre wskazują na architekta Peipa jako wiodącego projektanta kościoła i współudział Schinkla[5][8], przy czym późniejsze źródła odrzucają ten pogląd i przypisują projekt Schinklowi[2].
W 1899 kościół został odnowiony[2]. Po wkroczeniu Niemców we wrześniu 1939 świątynię przeznaczono na magazyn umundurowania[9]. W nocy z 25 na 26 stycznia 1945 kościół został spalony przez wycofujące się wojska niemieckie[2]. Spłonął wówczas m.in. ołtarz z cudownym obrazem Matki Boskiej Literackiej[4]. Po wojnie kościół odbudowano z wykorzystaniem murów zewnętrznych w latach 1946–1951 pod nadzorem architekta Rogera Sławskiego[4], a doszczętnie zniszczone wnętrze umeblowano w rokokowe (ok. 1775) wyposażenie sprowadzone z kościoła reformackiego Świętych Stygmatów św. Franciszka z Asyżu w Woźnikach[10]. Na początku lat 90. XX wieku, po zwróceniu starego wyposażenia do Woźnik, kościół otrzymał nowe ołtarze: główny autorstwa Romana Czeskiego i boczne stolarzy Wąsowiczów[11].
W sąsiedztwie kościoła znajduje się plebania, wikariat, dom katolicki[6] oraz m.in. nagrobek Władysława Niegolewskiego[3] i tablice pamiątkowe[12].
Przypisy
edytuj- ↑ a b Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków na terenie województwa wielkopolskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 179. [dostęp 2016-12-01].
- ↑ a b c d e f Kustra 2014 ↓, s. 71.
- ↑ a b c Franciszek Jaśkowiak, Włodzimierz Łęcki: Poznań i okolice. Sport i Turystyka, 1983, s. 233. ISBN 83-217-2434-5.
- ↑ a b c Kustra 2014 ↓, s. 72.
- ↑ a b c Kowalczyk 1989 ↓, s. 58.
- ↑ a b Kustra 2014 ↓, s. 70.
- ↑ Kowalczyk 1989 ↓, s. 57.
- ↑ Włodzimierz Łęcki, Bogdan Zgodziński: Województwo poznańskie. Poznań: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1980, s. 67.
- ↑ Kowalczyk 1989 ↓, s. 127.
- ↑ Kustra 2014 ↓, s. 74.
- ↑ Kustra 2014 ↓, s. 75.
- ↑ Kustra 2014 ↓, s. 76.
Bibliografia
edytuj- Andrzej Kowalczyk: Buk. Zarys dziejów miasta. Poznań: Kantor Wydawniczy SAWW, 1989. ISBN 83-85066-00-45.
- Maurycy Kustra: Śladami przeszłości w Buku. Buk: UMiG Buk, 2014. ISBN 978-83-924682-5-7.