Wikipedia

Kościół Santa Maria dei Carmini

kościół w Wenecji, Włochy

Kościół Santa Maria dei Carmini lub Santa Maria del Carmelo, potocznie Carmini (kościół Najświętszej Marii Panny z Góry Karmel) – rzymskokatolicki kościół w Wenecji w dzielnicy (sestiere) Dorsoduro.

Kościół Santa Maria dei Carmini
Chiesa di Santa Maria dei Carmini
Kościół parafialny
Ilustracja
Fasada kościoła od strony campo dei Carmini
Państwo

 Włochy

Miejscowość

Wenecja

Adres

Dorsoduro, 2617 – Campo dei Carmini – 30123 Venezia VE, Italia

Wyznanie

katolicyzm

Kościół

Kościół łaciński

Patriarchat Wenecji

Wezwanie

Najświętszej Marii Panny z Góry Karmel

Położenie na mapie Wenecji
Mapa konturowa Wenecji, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Kościół Santa Maria dei Carmini”
Położenie na mapie Włoch
Mapa konturowa Włoch, u góry znajduje się punkt z opisem „Kościół Santa Maria dei Carmini”
Położenie na mapie Wenecji Euganejskiej
Mapa konturowa Wenecji Euganejskiej, blisko centrum po prawej na dole znajduje się punkt z opisem „Kościół Santa Maria dei Carmini”
Ziemia45°25′59,52″N 12°19′21,00″E/45,433200 12,322500
Multimedia w Wikimedia Commons

Administracyjnie należy do Patriarchatu Wenecji. Jest kościołem parafialnym w parafii S. Maria del Carmelo (vulgo Carmini), wchodzącej w skład dekanatu S. Polo – S. Croce – Dorsoduro[1].

Zbudowany na przełomie XIII i XIV wieku w stylu gotyckim, przebudowany w XVI wieku w stylu renesansowym. W wystroju wnętrza wyróżniają się obrazy: Adoracja pasterzy Cimy da Conegliana z 1509 roku (jedno z najlepszych dzieł tego artysty), Święty Mikołaj w chwale ze świętymi Janem Chrzcicielem i Łucją, namalowany Lorenza Lotta w 1529 roku dla Scuoli dei Mercanti oraz Ofiarowanie Jezusa w świątyni Jacopa Tintoretta z lat 1541–1542.

Historia

edytuj

Kościół gotycki

edytuj

Karmelici osiedlili się w Wenecji około połowy XIII wieku, tuż po reformie zakonu. Przestrzegając nowych reguł poświęcili się życiu pustelniczemu i sprawowaniu opieki duchowej nad mieszkańcami miasta[2]. Obecność karmelitów w rejonie zwanym Santa Margherita jest potwierdzona z pewnością od 1285 roku. Konsekracja ich kościoła miała miejsce 6 kwietnia 1348 roku. Oznacza to, że tym przedziale czasowym rozpoczęły się i zakończyły prace budowlane przy pierwszym budynku, do czego odnosi się również wyraźnie testamentowe archiwum z 27 grudnia 1294 roku[3].

Kościół renesansowy

edytuj

W XVI wieku w stylu renesansowym została przebudowana fasada kościoła. Jako budulec wykorzystano cegłę i marmur. Niektóre fragmenty wnętrza kościoła, zwłaszcza prezbiterium i kaplice boczne, również pochodzą z XVI wieku[4]. W XVII wieku wnętrze kościoła zostało wzbogacone przez okazałą, drewnianą dekorację zdobiącą łuki nawy głównej postaciami świętych i proroków[5] oraz powszechnie znaną serią dwudziestu czterech XVII- i XVIII-wiecznych obrazów, poświęconych historii zakonu karmelitów[6].

Na mocy dekretu napoleońskiego Królestwa Włoch z 5 czerwca 1805 roku (oraz kolejnych dekretów) zainicjowano w Wenecji proces kasat zakonów i przekształceń kościołów i klasztorów oraz zmian granic parafii[7]. Wspólnota zakonna karmelitów została zlikwidowana, a dekretem patriarchy Wenecji z 28 października 1810 roku przy ich kościele została erygowana parafia Santa Maria del Carmelo. Były kościół klasztorny objął kapłan świecki z nominacji patriarchy. Do nowej parafii włączono tereny zniesionych parafii San Barnaba apostolo i Santa Margherita vergine e martire, a także części parafii San Raffaele Arcangelo i San Pantaleone (potocznie San Pantalon)[8].

Architektura

edytuj
 
Prothyron przy lewej ścianie
 
Kampanila

Fasada

edytuj

Fasadę zbudował w stylu wczesnorenesansowym Sebastiano da Lugano. Nosi ona wpływy Codussiego[9]. Jest trzyczęściowa, zamknięta od góry łukami[10]. Wśród posągów zdobiących fasadę (przypuszczalnie również dłuta Sebastiana da Lugano) są: Zbawiciel (na szczycie), oraz prorocy Eliasz i Elizeusz, uważani za założycieli zakonu karmelitów[9].

Na Campo Santa Margherita wychodzi prothyron, wzniesiony, podobnie jak pierwotny kościół między końcem XIII, a początkiem XIV wieku. Zdobiące go detale pochodzą z różnych źródeł i są, przynajmniej w części, starsze niż kościół. Rzeźbione tonda nawiązują do sztuki XII i XIII wieku[3].

Kampanila

edytuj

Pierwotna kampanila została zbudowana w 1290 roku. Została zniszczona przez trzęsienia ziemi w 1347, 1410 i 1511 roku. Po tym ostatnim została rozebrana i odbudowana jako wyższa w 1520 roku. W późniejszym czasie zaczęła się przechylać. W 1688 roku została wyprostowana przez Giuseppe Sardiego. W tym czasie była zwieńczona niewielką, ośmioboczną kapliczką z brązowym posągiem Najświętszej Maryi Panny z Góry Karmel. Obecny posąg jest kopią wykonaną w 1982 roku przez Romana Via, ponieważ oryginał został zniszczony w 1756 roku w wyniku uderzenia pioruna. Kampanila ma 66 m wysokości i zestaw dzwonów uruchamianych elektromechanicznie[9].

Krużganek

edytuj

Krużganek byłego klasztoru, który został odbudowany w połowie XVII wieku i zniesiony w 1810 roku, ma wejście na prawo od fasady. Studnia pośrodku pochodzi z 1762 roku i jest ozdobiona herbem karmelitów[9].

Wnętrze

edytuj
 
Wnętrze – widok w kierunku prezbiterium
 
Pomnik nagrobny Jacopa Foscariniego

Kościół jest przykładem gotyckiej trzynawowej bazyliki. Nawę główną od bocznych oddzielają dwa rzędy po dwanaście kolumn, być może nawiązujących symbolicznie do liczby plemion Izraela i apostołów[3].

Prezbiterium oraz kaplice boczne zostały zbudowane w latach 1506–1514 przez Sebastiana da Lugano[4]. Ścianę czołową apsydy przepruwają trzy rzędy okien; dwa dolne z oknami prostokątnymi o orientacji pionowej i górny z oknami zamkniętymi łukowo[6]. Po obu stronach apsydy znajdują się obszerne galerie przeznaczone dla śpiewaków[9].

Na wewnętrznej ścianie fasady znajduje się pomnik nagrobny Jacopa Foscariniego, Capitano da mar, zmarłego w 1602 roku, znanego także jako kolekcjoner starożytności, przechowywanych w jego pałacu w pobliżu kościoła. Inspirację stanowił tu pomnik nagrobny Francesca Veniera dłuta Jacopa Sansovina w kościele San Salvador[6].

Najważniejsze dzieła sztuki

edytuj

W drugim ołtarzu po prawej stronie znajduje się obraz Adoracja Pasterzy Cimy da Conegliano z 1509 roku, który jest jednym z jego najlepszych dzieł. Nad trzecim ołtarzem po prawej stronie, jedynym zwieńczonym kopułą, widnieje fresk przedstawiający dwóch aniołów w locie, pędzla Sebastiana Ricciego. Czwarty ołtarz, Altare dei Compra Vendi Pesce, zdobi obraz Ofiarowanie Jezusa w świątyni Jacopa Tintoretta[9], namalowany w latach 1541–1542[4]. W drugim ołtarzu lewej nawy znajduje się obraz Święty Mikołaj w chwale ze świętymi Janem Chrzcicielem i Łucją, namalowany Lorenza Lotta w 1529 roku dla Scuoli dei Mercanti, oprawiony w oryginalną ramę z kamienia z Istrii. Na prawo od tego obrazu, nad konfesjonałem, wisi niewielki rozmiarami obraz Święta Rodzina z małym Janem Chrzcicielem, wczesne dzieło Paola Veronese, które przedtem znajdowało się w kościele San Barnaba[9].

Z dzieł rzeźbiarskich wyróżniają się dwa posągi: Dziewictwo i Pokora, zrealizowane odpowiednio przez Antonia Corradiniego i Giuseppe Torrittiego[4].

Uwagi

edytuj
  1. ↑ Obecny kościół.

Przypisy

edytuj
  1. ↑ Le ParrocchieMap.it: S. MARIA DEL CARMELO (VULGO CARMINI). www.parrocchiemap.it. [dostęp 2019-03-31]. (wł.).
  2. ↑ Associazione Culturale Aliusmodi: Santa Maria dei Carmini. www.venicethefuture.com. [dostęp 2013-03-31]. (wł.).
  3. ↑ a b c Concina 1995 ↓, s. 209.
  4. ↑ a b c d Venice-Tourism.com: Chiesa di Santa Maria dei Carmini. www.venice-tourism.com. [dostęp 2018-07-31]. (wł.).
  5. ↑ ARTE.it: Chiesa di Santa Maria del Carmelo. www.arte.it. [dostęp 2019-04-01]. (wł.).
  6. ↑ a b c Concina 1995 ↓, s. 210.
  7. ↑ Emma Filipponi: Città e attrezzature pubbliche nella Venezia di Napoleone e degli Asburgo: le rappresentazioni cartografiche. virgo.unive.it. [dostęp 2019-03-31]. (wł.).
  8. ↑ Sistema Informativo Unificato per le Soprintendenze Archivistiche: Parrocchia di Santa Maria Maddalena, Venezia. siusa.archivi.beniculturali.it. [dostęp 2018-07-31]. (wł.).
  9. ↑ a b c d e f g Jeff Cotton: Carmini. www.churchesofvenice.co.uk. [dostęp 2019-03-31]. (ang.).
  10. ↑ Zucchoni 1993 ↓, s. 39.

Bibliografia

edytuj
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Kościół_Santa_Maria_dei_Carmini&oldid=70095048”