Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Kruklankach

Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Kruklankach – rzymskokatolicki kościół parafialny położony we wsi Kruklanki, należący do parafii Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Kruklankach (dekanat Giżycko – św. Krzysztofa diecezji ełckiej).

Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny
w Kruklankach

nr rej. : K/44 z 15.06.1968 oraz A-1023 z 14.02.1995
kościół parafialny
Kościół w Kruklankach
Państwo	Polska
Miejscowość	Kruklanki
Adres	22 lipca 28
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
parafia	Parafia Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Kruklankach
Wezwanie	Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny
Wspomnienie liturgiczne	15 sierpnia
Historia Data zakończenia budowy 1575 Aktualne przeznaczenie świątynia katolicka Data reaktywacji 1962 Poprzednie wyznanie luteranizm
Dane świątyni Styl mieszany Świątynia • materiał bud. • cegła, kamień polny Wieża kościelna • liczba wież • wysokość wież 1 25 m Ołtarz • liczba ołtarzy • wezwania ołtarzy bocznych 3 Matka Boska Częstochowska, Jezus Miłosierny Liczba naw 1 Organy • liczba głosów • liczba manuałów 16 2 Dzwonnica • typ dzwonnicy przystawiona
Położenie na mapie Polski Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Kruklankach
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Kruklankach
Położenie na mapie powiatu giżyckiego Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Kruklankach
Położenie na mapie gminy Kruklanki Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Kruklankach
54°05′22,6″N 21°55′28,2″E

Historia

Kościół parafialny w Kruklankach istniał już w 1479, kiedy proboszczem został Iakobus Engelbrecht – duchowny z diecezji warmińskiej. Jak wynika z dokumentacji kościelnych, nową świątynię zbudowano w 1575. Świątynia była dwa razy przebudowywana: w 1753 i 1874. Od strony wschodniej dobudowano zakrystię, natomiast kruchtę od południa. Dzwonnicę dostawiono od zachodu. Jej cokół najprawdopodobniej z czasów budowy kościoła. Dwie kolejne kondygnacje dobudowano około 1600, a zabudowę szczytową dopiero w 1915

Dzwonnica

Poważnych zniszczeń kościół doznał podczas I wojny światowej, kiedy w okolicy Kruklanek przebiegała linia frontu niemiecko-rosyjskiego. Wtedy to kilka pocisków trafiło w dzwonnicę, z której uczyniono posterunek obserwacyjny rosyjskiej artylerii. Jednak zniszczenia nie były zbyt duże, i usuwano je na bieżąco wykorzystując miejscową białą cegłę.

Ogrzewanie zamontowano dopiero w 1937, a rok później naprawiono dach.

Architektura

Kościół został wzniesiony w stylu późnogotyckim, w późniejszym czasie przestylizowany renesansem i barokiem. Jest to świątynia salowa, orientowana (ołtarz główny ustawiony jest w kierunku wschodu, a wydłużony kształt na osi wschód-zachód), wybudowana z cegły o wątku główkowo-wozówkowym i wypełnieniami z kamienia polnego. Całość otynkowana i pomalowana na żółto (bryła kościoła i wieża), biało (blendy na wieży, wokół witraży i drzwi głównych) i czerwono (podmurówka wieży, dawniej całego kościoła). Wnętrze jednonawowe bez wydzielonego prezbiterium. Nawę główną przykrywa sklepienie kolebkowe, drewniane, natomiast od filarów do ścian strop płaski.

Ołtarz główny wraz z tabernakulum oraz stół ołatrzowy

Dzwonnicę zwieńczają renesansowe sterczyny. Wiszą na niej 3 dzwony.

W 2017 wokół kościoła wyłożono kostkę brukową oraz zamontowano metalową bramę.

Organy

Organy zamontowano dopiero w 1896 na chórze kościelnym. Instrument ten posiada łącznie 16 głosów realnych. Sterowanie tymi organami jest oparte na dwóch klawiaturach ręcznych i jednej pedałowej. Nad manuałami jest zachowana tabliczka zakładu organmistrzowskiego, który wybudował organy: 146. Max Terletzki Königsberg 1/Pr.

• 
  Prospekt organowy
• 
  Stół gry organów kościoła w Kruklankach
• 
  Tabliczka zakładu organmistrzowskiego, który wybudował organy

Przynależność

Po reformacji kościół przeszedł w ręce ewangelików. Od początku XX wieku duchowieństwo podejmowało działania mające na celu ponownego przekazania świątyni katolikom. Od 1910 kapłani z Giżycka, od czasu do czasu, odprawiali tu nabożeństwa katolickie w domu prywatnym. Dopiero po II wojnie światowej, w 1946, kościół powrócił do rzymskich katolików i został wyświęcony ku czci Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny. Parafia została erygowana w 1962.

Ciekawostki

W 1875 podczas wymiany posadzki, po lewej stronie ołtarza odkryto grobowiec szlacheckiego rodu von Gansenów. Na kamiennej płycie było wyryte epitafium w języku łacińskim, który w wolnym tłumaczeniu brzmi:

"Tu spoczywa Anna Maria Gansen z domu Proeken obok swego syna Gotfryda Wilhelma Gansena, ostatniego potomka tego rodu w Prusach. Oboje zmarli we wrześniu 1710 roku z powodu zarazy. Napis wykuł Krystian Nowak, nauczyciel szkoły ludowej przy kościele w Kruklankach."

Po otwarciu trumien stwierdzono zjawisko mumifikacji ciał, które jednak pod wpływem warunków atmosferycznych uległy bardzo szybkiemu zniszczeniu.

Dawniej zamiast obecnego obrazu w ołtarzu głównym przedstawiającego scenę Wniebowzięcia wisiał obraz - podobizna Matki Boskiej Częstochowskiej w sukience brylantowej, który obecnie jest w ołtarzu bocznym (patrz galeria), a samo "Wniebowzięcie" stało na stoliku oparte o ścianę po lewej stronie ołtarza głównego.

Wyposażenie

• Ołtarz główny - zestawiony w 1753 z użyciem zastawy z końca XVII wieku.
• Ambona - drewniana, z 1612
• Organy (patrz wyżej)
• 3 konfesjonały
• Chrzcielnica
• Stacje drogi krzyżowej

Galeria

• 
  Jeden z trzech starych dzwonów oraz jego jarzmo. Obecnie stoi w kruchcie pod schodami na wieżę.
• 
  Prezbiterium
• 
  Ołtarz boczny lewy Matki Boskiej Częstochowskiej
• 
  Ołtarz boczny prawy Jezusa Miłosiernego
• 
  Ołtarz główny Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny z tabernakulum, przed nim ołtarz posoborowy i ambona z 2016
• 
  Zabytkowa, drewniana ambona z 1612