Kosta Protić (cyr. Коста Протић; ur. 29 września 1831 w Požarevacu, zm. 4 czerwca 1892 w Brestovackiej Banji[1]) – serbski generał i polityk, premier Serbii (1889), minister wojny (1873–1875, 1888–1889).

Kosta Protić
Коста Протић
Ilustracja
Kosta Protić (1889)
Data i miejsce urodzenia

29 września 1831
Požarevac

Data i miejsce śmierci

4 czerwca 1892
Brestovacka Banja

Premier Serbii
Okres

od 19 stycznia 1889
do 7 marca 1889

Poprzednik

Nikola Hristić

Następca

Sava Grujić

Minister wojny
Okres

od 22 października 1873
do 19 sierpnia 1875

Poprzednik

Milojko Lešjanin

Następca

Tihomilj Nikolić

Minister wojny
Okres

od 14 kwietnia 1888
do 22 lutego 1889

Poprzednik

Sava Grujić

Następca

Dimitrije Đurić

Odznaczenia
Order Krzyża Takowy III klasy (Serbia) Cesarski i Królewski Order Świętego Stanisława I klasy (Imperium Rosyjskie) Order Świętej Anny II klasy (Imperium Rosyjskie) Wielki Oficer Orderu Orła Białego (Serbia) Krzyż Wielki Orderu Korony Rumunii Krzyż Wielki Orderu Gwiazdy Rumunii Order Korony Żelaznej III klasy (Austro-Węgry) Krzyż Wielki Orderu Orła Czerwonego (Prusy)

Życiorys

edytuj

Syn kupca Stefana Proticia i Milosavy. Uczył się w gimnazjum w Belgradzie, w 1848 naukę przerwał i wstąpił do armii na ochotnika[1]. W roku 1850 rozpoczął naukę w Akademii Wojskowej, którą ukończył w roku 1855 w stopniu porucznika artylerii. W latach 1855-1857 uczył się w Pruskiej Szkole Artylerii[1]. Po jej ukończeniu służył w batalionie pionierów w Gdańsku. Do Serbii powrócił w roku 1859 i przez dwa lata pracował w administracji wojskowej. W 1861 awansowany na kapitana[1]. W roku 1865 wykładał w szkole wojskowej, a następnie objął dowództwo batalionu pontonowego, stacjonującego w Ćupriji. W 1868 pełnił funkcję adiutanta księcia Michała, aż do jego śmierci. Po zamachu na księcia uniemożliwił przeprowadzenie wojskowego zamachu stanu i aresztował przywódcę spisku kapitana Mrcajlovicia[1].

W 1875, po wybuchu powstania w Hercegowinie, Protić został wysłany przez rząd serbski do Rosji, aby starać się o kredyt na dozbrojenie armii serbskiej[1]. W czasie wizyty w Petersburgu Protić spotkał się osobiście z księżną Marią Aleksandrowną i przyszłym carem Aleksandrem III i dzięki ich wstawiennictwu starania o pożyczkę zakończyły się sukcesem[1].

Protić służył jako oficer w czasie wojny serbsko-tureckiej (1876-1877), a także w czasie wojny rosyjsko-tureckiej (1877-1878). W lipcu 1876 był dowódcą obrony Belgradu. Za zasługi w bitwie pod Šumatovacem (23 sierpnia 1876) awansowany do stopnia generała i szefa sztabu generalnego armii serbskiej. W latach 1880-1883 dowodził Korpusem Morawskim[1]. Po abdykacji Milana I, Protić wszedł w skład rady regencyjnej sprawującej władzę w imieniu małoletniego Aleksandra I. W ostatnim okresie życia cierpiał na reumatyzm, zmarł w czasie pobytu na kuracji w uzdrowisku[1].

Odznaczenia

edytuj

Życie prywatne

edytuj

Był żonaty (żona Mileva z d. Tadić), miał dwoje dzieci (Dragutin, Zorka).

Przypisy

edytuj
  1. a b c d e f g h i Коста Протић. srpskaenciklopedija.org. [dostęp 2021-12-13]. (serb.).

Bibliografia

edytuj