Krążenie pozaustrojowe
Krążenie pozaustrojowe (ang. extracorporeal circulation, ECC; cardiopulmonary bypass, CPB) – zastąpienie funkcji serca i płuc podczas zabiegu kardiochirurgicznego na sercu, możliwe dzięki zastosowaniu sztucznego płuco-serca. W trakcie zabiegu krążenie pozaustrojowe nadzorowane jest przez perfuzjonistę w sposób ściśle skoordynowany z działaniami operatora[1].
W innych, pozakardiochirurgicznych dziedzinach krążenie pozaustrojowe stosuje się w części operacji przeszczepów płuc[2], w niektórych operacjach przeszczepów wątroby, a w medycynie ratunkowej i intensywnej terapii w przypadkach ostrej odwracalnej niewydolności oddechowej jako metoda pozaustrojowego wspomagania układu oddechowego (ECMO)[1].
Historia
edytujKrążenie pozaustrojowe było możliwe między innymi dzięki wynalezieniu heparyny i pompy rolkowej. Po skonstruowaniu przez Johna Gibbona sztucznego płucoserca i wykonanie przez niego pierwszej udanej operacji serca z użyciem płucoserca w 1953 rozpoczęła się era krążenia pozaustrojowego. W początkowym okresie zabiegi były związane z dużą śmiertelnością i dużą liczbą powikłań. Najczęściej były to zatory powietrzne i cząsteczkami stałymi z materiałów użytych do krążenia pozaustrojowego. John W. Kirklin w następnych latach usprawnił stosowanie sztucznego płucoserca i w 1955 przeprowadził serię udanych operacji na otwartym sercu w krążeniu pozaustrojowym. Dalsze prace nad udoskonaleniem technicznym płucoserca, wprowadzenie oksygenatora membranowego, wymiennika ciepła, różnego rodzaju filtrów zmniejszyło ilość powikłań i obniżyło śmiertelność oraz poszerzyło zakres operacji z użyciem sztucznego płucoserca. Dzisiaj jest standardową metodą stosowaną w kardiochirurgii i poza nią, np. wyprowadzanie z hipotermii[3][4].
Przypisy
edytuj- ↑ a b Zbigniew Religa (redakcja): Zarys kardiochirurgii. W: Krążenie pozaustrojowe - Roman Kustosz, Jan Brzozowski, wyd. I, Warszawa: PZWL, 1993, s.18 ISBN 83-200-1732-7
- ↑ Ewa Kucewicz i inni, Leczenie schyłkowej postaci przewlekłej niewydolności układu oddechowego transplantacją płuc – postępowanie śródoperacyjne, „Anestezjologia Intensywna Terapia”, 4, 2006, s. 247–251.
- ↑ Dr D M. Moody MD, M. A. Bell DPhil, V. R. Challa MD at all.: Brain microemboli during cardiac surgery or aortography. Ann Neurol, 1990, 28, 477-486. onlinelibrary.wiley.com. [dostęp 2022-04-09].
- ↑ Aldo Castaneda, Richard Jonas, John Mayer, Frank Hanley. Cardiac Surgery oj the Neonates, W.B. Saunders, London, Toronto, Montreal, Sydney, Tokyo, 1994, s. 23-39, język angielski, ISBN 0-7216-4301-9
