Kristjan Raud
Kristjan Raud (ur. 22 października 1865 w Kirikuküla, zm. 19 maja 1943 w Tallinnie) – estoński rysownik, malarz, i ilustrator.
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Narodowość |
estońska |
| Dziedzina sztuki |
rysunek, malarstwo, ilustracja |
| Ważne dzieła | |
|
Ilustracje do Kalevipoeg | |
Życiorys edytuj
Urodził się 22 października 1865 roku w Kirikuküla, Viru-Jaagupi (gmina Vinni)[1]. Jego brat bliźniak Paul Raud również został artystą[2]. W latach 1892–1897 Kristjan Raud studiował w Akademii Sztuk Pięknych w Petersburgu, po czym kontynuował naukę w Kunstakademie Düsseldorf (1897–1898) w pracowni Petera Janssena i w Akademii Sztuk Pięknych w Monachium (1899–1903) u W. Dietza i Petera Halma[3]. Po zagranicznych studiach powrócił w rodzinne strony[2].
Wraz z Konradem Mägi, Jaanem Koortem i Nikolaiem Triikiem należał do grona pierwszych estońskich artystów, którzy zerwali z tradycją akademizmu[4]. Tematyka większości jego prac została zaczerpnięta z estońskiego folkloru: w swych rysunkach jako pierwszy nadał kształtu stworom, duchom i personifikacjom siły natury znanym z kultury ludowej[2]. Zgodnie z lokalnym folklorem prace są poważne, niewiele w nich lekkich, humorystycznych podtekstów, poza radosnym motywem śpiewającego olbrzyma Kalevipoega, który pojawia się w ponad 40 rysunkach[2].
W latach 1913–1943 Raud wykonał kilkaset rysunków ołówkiem i węglem, a najbardziej spektakularne prace stworzył w latach 30.[2] Malował także sceny ludowe[3]. Pod koniec lat 20. wypracował własny, indywidualny styl charakteryzujący się ciężkimi, graniastymi formami, których ekspresyjność i monumentalizm nawiązywały do estońskiej architektury ludowej i drewnianej ornamentyki[2]. Na prośbę estońskiego towarzystwa literackiego zilustrował narodowy epos Kalevipoeg[3]. Gdy publikacja ukazała się w 1935 roku, trafiła do wielu domostw i przyniosła artyście rozgłos[2]. Ilustracje do Kalevipoeg są do dziś jego najbardziej rozpoznawalnym dziełem[2].
W pierwszych dekadach XX wieku należał do najbardziej aktywnych organizatorów życia kulturalnego w Estonii[3]. W 1914 roku został dyrektorem Estońskiego Muzeum Narodowego[3]. W latach 30. promował ideę narodowego romantyzmu[2].
Zmarł 19 maja 1943 roku[1] w swoim domu w tallińskiej dzielnicy Nõmme. Przyczyną śmierci był krwotok spowodowany ciężką chorobą narządów wewnętrznych[5]. Został pochowany cztery dni później na cmentarzu Rahumäe[6].
Wizerunek Rauda widniał na 1 koronie estońskiej[7][8], która była w obiegu w latach 1992–2011[8].
Galeria edytuj
-
Nõid ja põrsad, 1914 -
Ohver, 1935 -
Kojusõit, data nieznana -
Kalevipoja sõit Põhjamaale, 1935 -
Pesu, 1937
Przypisy edytuj
- ↑ a b Raud, Kristjan [online], Eesti biograafiline andmebaas ISIK [dostęp 2021-05-06].
- ↑ a b c d e f g h i Kristjan Raud, the Last National Romantic Artist of the Nordic Countries [online], Estonian Art, 23 grudnia 1998 [dostęp 2021-05-07] (ang.).
- ↑ a b c d e Raud, Kristjan, [w:] Benezit Dictionary of Artists, Oxford: Oxford University Press, 2011, ISBN 978-0-19-977378-7, OCLC 662407525.
- ↑ Sergey Kuznetsov, Mägi, Konrad, [w:] Grove Art Online, Oxford: Oxford University Press, 2003, ISBN 1-884446-05-1 (ang.).
- ↑ KRISTJAN RAUD †. „Postimees”. 116, s. 2, 1943-05-21. (est.).
- ↑ Kunstnik Kristjan Raud maeti. „Järva Teataja”. 58, s. 1, 1943-05-25. (est.).
- ↑ Estonia [online], European Central Bank, 15 stycznia 2021 [dostęp 2021-05-07] (ang.).
- ↑ a b 1 Estonian Kroon (Kristjan Raud) [online], Leftover Currency [dostęp 2021-05-07] [zarchiwizowane z adresu 2023-06-05] (ang.).