Krystyna Potocka (zm. 1952)
Krystyna Potocka z domu Tyszkiewicz-Łohojska herbu Leliwa (ur. 13 lipca 1866 lub 1869 w Rydze, zm. 22 sierpnia 1952 w Moyale) – polska hrabina, działaczka dobroczynna.
| Krystyna Tyszkiewicz | |
.jpg) Krystyna Potocka (przed 1901) | |
| Rodzina | |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | |
| Data i miejsce śmierci | |
| Ojciec |
Jan Witold Emanuel Tyszkiewicz |
| Matka |
Izabella Julia Maria Tyszkiewicz |
| Mąż | |
| Dzieci |
Katarzyn, Maria, Izabela, Krystyna, Adam, Artur, Zofia, Joanna |
Życiorys edytuj
Urodziła się 13 lipca 1866 w Rydze[1][2] lub w 1869[3]. Wywodziła się z rodu Tyszkiewiczów herbu Leliwa, była córką hr. Jana Witolda Emanuela i Izabelli Julii Marii[2].
Została żoną hr. Andrzeja Kazimierza Potockiego herbu Pilawa (1861-1908), namiestnika Galicji, zamordowanego podczas pełnienia urzędu[2]. Ich dziećmi byli:
- Katarzyna (1890–1977), żona Leona Sapiehy,
- Maria Teresa (ur. 1891), żona Józefa Tyszkiewicza,
- Izabela (1893–1962), żona Franciszka Krasińskiego,
- Krystyna (1894–1963), żona Stanisława Siemieńskiego-Lewińskiego,
- Adam (1896–1966), właściciel Krzeszowic,
- Artur (1899–1941),
- Zofia (1902–1940), żona Władysława Jezierskiego,
- Joanna (1904–1967), żona Stanisława Potockiego[2].
Do końca życia swojego męża pełniła funkcje prezesa Rady Ogólnej Towarzystwa Dobroczynności w Krakowie i protektorki Chrześcijańskiej Ochronki Dla Małych Dzieci we Lwowie[4]. Do 1914 nadal pozostawała na pierwszym z tych stanowisk oraz należała do grona dam opiekunek nad Kolonii Leczniczej im. św. Józefa w Rabce[5]. Została kuratorką założonej w 1911 przez dr. Mikołaja Buzdygana Fundacji im. Andrzeja Potockiego dla dziewczęcych sierot, przebywających w ochronce w Łobzowie[6][7]. Należała do Krakowskiego Towarzystwa Oświaty i Związku Towarzystw Katolickich[1]. Krzewiła polską kulturę i sztukę[1]. Oddała kościół św. Marcina w Krzeszowicach miejscowej parafii i dokonała sprowadzenia do tego miasta Sióstr Miłosierdzia[1]. Podczas wojny polsko-bolszewickiej latem 1920 subskrybowała 8 mln marek pożyczki Odrodzenia, przekazała Naczelnikowi kwotę 1 mln na rzecz wojsk ochotniczych, mimo zwolnienia pałacu „Pod Baranami” w Krakowie z obowiązku pomieszczenia w nim szpitala wojskowego przekazała ten obiekt nieodpłatnie na ten cel, oddała 5% koni folwarcznych, zaś wszystkim urzędnikom i służbie zgłaszającym się ochotniczo do armii zapewniła pobory w tym czasie (i ich rodzinom) oraz posady po powrocie z wojny[8].
Zmarła 18 lutego[2] lub 22 sierpnia 1952[3] w Moyale (Miala) w Kongo Belgijskim w Afryce[2].
Upamiętnienie edytuj
Andrzej i Krystyna Potoccy byli fundatorami kościoła, klasztoru i szkoły w Trzebini-Krystynowie. W stulecie tego faktu, 23 października 1992 w miejscowym kościele św. Barbary w Trzebini przy parafii pod tym wezwaniem ustanowiono upamiętnienie.
Szkoła Podstawowa w Miękini nieopodal Krzeszowic otrzymała imię Krystyny i Andrzeja Potockich[9].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d Sylwetki Krystyny i Andrzeja Potockich. spmiekinia.edupage.org. [dostęp 2022-11-04].
- ↑ a b c d e f hr. Krystyna Potocka (Tyszkiewicz-Łohojska h. Leliwa). geni.com, 2022-04-27. [dostęp 2022-11-04].
- ↑ a b Nekrolog. academica.edu.pl. [dostęp 2022-11-04].
- ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1908. Lwów: 1908, s. 925, 949.
- ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1914. Lwów: 1914, s. 1117, 1122.
- ↑ Humanitarna fundacya. „Nowości Illustrowane”. Nr 16, s. 15, 22 kwietnia 1911.
- ↑ Kronika. Fundacya im. Andrzeja Potockiego. „Gazeta Lwowska”. Nr 30, s. 3, 8 lutego 1912.
- ↑ Ofiarność naszego społeczeństwa na cele narodowe. „Nowości Illustrowane”. Nr 33, s. 10, 14 sierpnia 1920.
- ↑ Nasza szkoła liczy sobie już ponad 100 lat. spmiekinia.edupage.org. [dostęp 2022-11-04].