Księgi Jakubowe

powieść historyczna Olgi Tokarczuk o Jakubie Franku

Księgi Jakubowe albo Wielka podróż przez siedem granic, pięć języków i trzy duże religie, nie licząc tych małychpowieść historyczna Olgi Tokarczuk, wydana w październiku 2014 nakładem Wydawnictwa Literackiego[1]. W 2015 książka została uhonorowana Nagrodą „Nike”[2], otrzymała również wyróżnienie czytelników przyznawane w ramach tej nagrody[3].

Księgi Jakubowe
Ilustracja
Jakub Frank – żydowski mistyk, główny bohater Ksiąg Jakubowych
Autor

Olga Tokarczuk

Tematyka

historyczna

Typ utworu

powieść

Data powstania

2014

Wydanie oryginalne
Miejsce wydania

Kraków

Język

polski

Data wydania

październik 2014

Wydawca

Wydawnictwo Literackie

Tematyka edytuj

Książka była pisana przez blisko siedem lat[2]. Na 912 stronach[1] autorka przedstawia świat Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Bohaterami powieści są postacie historyczne, m.in. poetka barokowa Elżbieta Drużbacka; kasztelanowa kamieńska Katarzyna Kossakowska; arystokrata Antoni „Moliwda” Kossakowski; autor Nowych Aten, jednej z pierwszych polskich encyklopedii[a] ksiądz Benedykt Chmielowski[1], a przede wszystkim Jakub Lejbowicz Frank, który ogłosił się Mesjaszem i doprowadził do powstania w łonie judaizmu heretyckiej sekty frankistów[4], oraz jego córka i następczyni Ewa[5].

Mimo że akcja książki toczy się m.in. na XVIII-wiecznym Podolu, według Aleksandry Lipczak porusza również tematy aktualne i ważne w XXI wieku[4]. Zdaniem Przemysława Czaplińskiego obraz Rzeczypospolitej Obojga Narodów przedstawiony w Księgach Jakubowych daleki jest od wyidealizowanej wersji, którą znają czytelnicy Trylogii Sienkiewicza[6].

Tłumaczenie książki na język szwedzki, autorstwa Jana Henrika Swahna, nagrodzone zostało w 2016 roku pierwszą międzynarodową nagrodą przyznawaną przez sztokholmską instytucję Kulturhuset Stadsteatern(inne języki)[7].

Podczas laudacji Olgi Tokarczuk z okazji uhonorowania jej literacką Nagrodą Noblą za rok 2018, szwedzki pisarz Per Wästberg określił Księgi Jakubowe jako opus magnum Tokarczuk i „tysiącstronicowy cud”[8]. Książka została też nominowana do nagrody International Booker Prize[9].

W 2019 książka ukazała się w języku niemieckim, w tłumaczeniu Lothara Quinkensteina(inne języki) i Lisy Palmes(inne języki)[10], zaś anglojęzyczne wydanie, w tłumaczeniu Jennifer Croft[11]. Ogółem „Księgi Jakubowe” zostały przełożone na trzynaście języków (stan na 2022) i ukazały się w Stanach Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii, Chorwacji, Czechach, Serbii, Gruzji, Holandii, Izraelu, Niemczech, Słowenii, Szwecji, Ukrainie, Francji i Węgrzech[9].

Książka w angielskim tłumaczeniu znalazła się w zestawieniu 50 najważniejszych powieści 2022 roku dziennika „The Washington Post” oraz na liście The Best Books of 2022 tygodnika „The New Yorker[9].

Adaptacje teatralne edytuj

Uwagi edytuj

  1. Kolejna encyklopedia po Encyclopaedia Natvralis Entis Stanisława Stokowskiego (1637) oraz Inventores rerum Jana Protasowicza (1608).

Przypisy edytuj

  1. a b c Księgi Jakubowe – Olga Tokarczuk. wydawnictwoliterackie.pl. [dostęp 2015-10-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-01-20)].
  2. a b Milena Rachid Chehab: Nagroda Nike 2015 dla Olgi Tokarczuk. „Księgi Jakubowe” książką roku!. gazeta.pl, 2015-10-04. [dostęp 2015-10-07].
  3. Nike 2015 dla Olgi Tokarczuk. nike.org.pl. [dostęp 2015-10-07].
  4. a b Aleksandra Lipczak: Olga Tokarczuk, „Księgi Jakubowe”. culture.pl, 2015-11-04. [dostęp 2015-10-07].
  5. Żydzi uznali go za chrześcijanina, chrześcijanie za Żyda. Kim był Jakub Frank, bohater „Ksiąg Jakubowych”, Newsweek.pl [dostęp 2022-03-05] (pol.).
  6. Przemysław Czapliński: „Księgi Jakubowe”, czyli dwieście lat samotności. Recenzja nowej książki Olgi Tokarczuk. gazeta.pl, 2014-10-21. [dostęp 2015-10-07].
  7. Tłumacze o twórczości Olgi Tokarczuk, Instytut Książki, 15 października 2019.
  8. Laudacja na cześć Tokarczuk: "Księgi Jakubowe" nazwane cudem. Rzeczpospolita. [dostęp 2021-03-24].
  9. a b c Ilona Niebał, "Księgi Jakubowe" Olgi Tokarczuk wśród 50 najważniejszych powieści według "The Washington Post", wyborcza.pl, 29 listopada 2022.
  10. Nobel dla Tokarczuk. Niemieccy krytycy: wspaniała pisarka. Deutsche Welle. [dostęp 2021-03-24].
  11. Opus magnum Olgi Tokarczuk wkrótce po angielsku. „To jak wystrzelenie w kosmos”. euractiv.pl. [dostęp 2021-03-24].
  12. a b c Witold Mrozek, Zadara wystawia Tokarczuk. Odczarował "Księgi Jakubowe" w sposób chwilami bezlitosny dla bohaterów, wyborcza.pl, 14 listopada 2022.