Wikipedia

Pirena

międzynarodowe zawody w wyścigu psich zaprzęgów
(Przekierowano z La Pirena)

Pirena (również: kat. La Ruta Blanca dels Pirineus, hiszp. La Ruta Blanca del Pirineo[1], dosłownie: „Biały Szlak Pirenejów”; od 2011: Pirena Advance) – międzynarodowe zawody w wyścigu psich zaprzęgów, rozgrywane w Pirenejach w latach 1991–2012.

Pirena
Pirena Advance
Państwo

 Hiszpania
 Andora
 Francja

Dyscyplina

wyścig psich zaprzęgów

Organizator rozgrywek

Hiszpański Związek Sportów Zimowych
Kataloński Związek Sportów Zimowych

Data założenia

1991

Data rozwiązania

2012

Sponsor tytularny

Infinity Advance

Zwycięzcy
Pierwszy zwycięzca

René Minartz

Najwięcej zwycięstw

Tom Andres (4)

Fumarel Mushing Team na trasie Pireny

Historia edytuj

Pomysłodawcą i późniejszym dyrektorem wyścigów był Josep Parés i Casals[2][3], sprawujący później również funkcję wiceprzewodniczącego Międzynarodowej Federacji Psich Zaprzęgów. Poprzez organizację zawodów chciał on rozpropagować tę dyscyplinę sportu, a celem nadrzędnym była promocja wyścigów, aby możliwe było ich wprowadzenie do kalendarza zimowych igrzysk olimpijskich[4].

Celem wyścigu było jak najszybsze pokonanie trasy, przemierzając Pireneje z zachodu na wschód[5]. Trasa ta przebiegała przez Pireneje na terenie Nawarry, Aragonii i Katalonii w Hiszpanii, a następnie Andory i Francji[6][7]. Zawody organizowane były w styczniu[5], niekiedy na przełomie stycznia i lutego, trwały łącznie 15 dni, a pieczę nad nimi sprawowały Hiszpański i Kataloński Związek Sportów Zimowych. Trasa wyścigu liczyła ponad 300 km, niejednokrotnie nawet ponad 400 km, a niektóre jej odcinki znajdowały się na wysokości 2500 m n.p.m.[8][9][4] Wyścig podzielony był na kilkanaście etapów, z których część odbywała się nocą[9].

Od 1997 roku w ramach Pireny, poza skijöringiem, zaczęto dodatkowo rozgrywać zawody w pulce[4][10]. W 2005 roku przeprowadzono dodatkową rywalizację nordyckich psów zaprzęgowych[11]. W 2007 roku zawody odwołano[12]. Z biegiem lat Pirena zyskała na popularności, a na początku XXI wieku zaczęto ją określać najważniejszymi i najtrudniejszymi wyścigami psich zaprzęgów w Europie Południowej[5][8][13]. W 2011 roku sponsorem wyścigów została firma Infinity Advance, w związku z czym zmieniono nazwę zawodów na Pirena Advance[14].

Od 2013 roku zawody nie są rozgrywane[15]. Przyczyną zaprzestania ich organizacji były problemy finansowe wynikłe z kryzysu gospodarczego[5][16]. Początkowo organizatorzy odwołali jedynie edycję z 2013 roku, rok później poinformowali jednak, że zawody nie będą już więcej organizowane[17]. W 22-letniej historii wyścigów, wzięli w nich udział zawodnicy z ponad 20 państw[18]. W edycji z 2003 roku udział wzięło 56 maszerów i 650 psów z państw całego kontynentu europejskiego[4].

W zawodach jako maszerzy uczestniczyli zarówno mężczyźni, jak i kobiety. Wśród uczestników były również osoby niepełnosprawne[9]. Pierwszą kobietą, która odniosła zwycięstwo w Pirenie, była Norweżka Elisabeth Edland, która triumfowała w 2001 roku[19]. Z kolei najbardziej utytułowanym zawodnikiem był Niemiec Tom Andres, który czterokrotnie wygrał wyścig[20] w latach 2008, 2010, 2011 i 2012[1][21][22][23].

W 2015 roku powstał projekt nowego, inspirowanego Pireną, wyścigu psich zaprzęgów Snow Race Gos Àrtic[24], którego trasę wyznaczono również w Pirenejach[25][26].

Zwycięzcy edytuj

Skijöring edytuj

Rok i miejsce Zwycięzca (maszer) Państwo Źr.
1991 René Minartz   Holandia [27]
1992 Philippe Aroseau   Francja [4]
1993 René Minartz   Holandia [27]
1994 Andreas Kolberger   Austria [4]
1995 Kurt Pichler   Austria [4]
1996 Reijo Jääskeläinen   Finlandia [4]
1997 Reijo Jääskeläinen   Finlandia [4]
1998 Karsten Grønås   Norwegia [4][28]
1999 Tim White   Stany Zjednoczone [4]
2000 Grant Beck   Kanada [4]
2001 Elisabeth Edland   Norwegia [19]
2002 Rudi Ropertz   Niemcy [4]
2003 Rudi Ropertz   Niemcy [29]
2004 Rudi Ropertz   Niemcy [30]
2005 Heinrich Stahl   Niemcy [31]
2006 Josep Domingo Beltran   Hiszpania [32]
2008 Tom Andres   Niemcy [1]
2009 Iker Ozkoidi García   Hiszpania [33]
2010 Tom Andres   Niemcy [21]
2011 Tom Andres   Niemcy [22]
2012 Tom Andres   Niemcy [23]

Pulka edytuj

Rok i miejsce Zwycięzca (maszer) Państwo Źr.
1997 Oskar Espinosa   Hiszpania [4]
1998 Oskar Espinosa   Hiszpania [4]
1999 Patrick Geley   Francja [4]
2000 Patrick Geley   Francja [4]
2002 Alexandre Bégrand   Francja [4]
2003 Patrick Wirz   Szwajcaria [34]
2004 Richard Bárta   Czechy [35]
2005 Jana Porubská   Czechy [36]
2006 Jana Porubská   Czechy [37]
2008 Svein Ivar Moen   Norwegia [1]
2009 Lena Hillestad   Norwegia [38]
2010 Jiří Suchý   Czechy [39]
2011 Jana Porubská   Czechy [40]
2012 Pavel Porubský   Czechy [41]

Nordyckie psy zaprzęgowe edytuj

Rok i miejsce Zwycięzca (maszer) Państwo Źr.
2005 Matteo Bartolini   Włochy [11]

Przypisy edytuj

  1. ↑ a b c d Pirena 2008. Resultado final. Real Federación Española de Deportes de Invierno. [dostęp 2019-08-07]. (hiszp.).
  2. ↑ Iditarod 1925: l’origen de les Pirenes de tot el món. Associació Catalana d'Història de la Veterinària, 29 stycznia 2009. [dostęp 2019-08-07]. (kat.).
  3. ↑ múixing. Enciclopèdia Catalana. [dostęp 2019-08-07]. (kat.).
  4. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r La ruta blanca del Pirineu. La Xarxa, 10 stycznia 2003. [dostęp 2019-08-07]. (kat.).
  5. ↑ a b c d Javier Clavero: Seis eneros sin Pirena. Heraldo, 30 stycznia 2018. [dostęp 2019-08-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-07-23)]. (hiszp.).
  6. ↑ Beata Szoda: Wyścigi psich zaprzęgów. Z Pazurem. [dostęp 2019-08-07].
  7. ↑ Carreras de trineos y esquís tirados por Perros: el Mushing. Travesía Pirenaica, 29 stycznia 2018. [dostęp 2019-08-07]. (hiszp.).
  8. ↑ a b Pirena Advance – prestiżowy wyścig psich zaprzęgów z udziałem Polaka. Prestor, 22 stycznia 2012. [dostęp 2019-08-07].
  9. ↑ a b c Para todos La 2 – Pirena – Entrevista a Pep Parés y Álvaro Bultó. Radio y Televisión Española, 13 lutego 2012. [dostęp 2019-08-07]. (hiszp.).
  10. ↑ Wyciąg z protokołu z zebrania Zarządu PZSPZ dnia 08 września 2006. Polski Związek Sportu Psich Zaprzęgów, 8 września 2006. [dostęp 2019-08-07].
  11. ↑ a b Pirena 2005. General- Acumulada. Pirena P. Nordicos. Real Federación Española de Deportes de Invierno. [dostęp 2019-08-07]. (hiszp.).
  12. ↑ Pirena Edición Suspendida 2007. Real Federación Española de Deportes de Invierno. [dostęp 2019-08-07]. (hiszp.).
  13. ↑ Toni Padilla: "Tenim la segona cursa de trineus de gossos més important a casa". ara.cat, 8 stycznia 2011. [dostęp 2019-08-07]. (kat.).
  14. ↑ Pirena 2011. Nevasport. [dostęp 2019-08-07]. (hiszp.).
  15. ↑ Pirena no se celebrará en 2013 tras 22 años de competición. Marca, 15 listopada 2012. [dostęp 2019-08-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-10-24)]. (hiszp.).
  16. ↑ David Domingo: Neu sense gossos. Diari d'Andorra, 23 października 2013. [dostęp 2019-08-07]. (kat.).
  17. ↑ Joan Solé: Desaparece Pirena, la prueba más importante en Europa de trineos con perros. Lugares de Nieve, 13 września 2013. [dostęp 2019-08-07]. (hiszp.).
  18. ↑ Mushing. Real Federación Española de Deportes de Invierno. [dostęp 2019-08-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-08-06)]. (hiszp.).
  19. ↑ a b A. Ruesta: Los trineos con perros surcan la nieve de Aragón. El Periódico de Aragón, 18 stycznia 2002. [dostęp 2019-08-07]. (hiszp.).
  20. ↑ Rafał Święcki: Husqvarna Tour 2015 – wyścigi psich zaprzęgów na Polanie Jakuszyckiej. Nasze Miasto Jelenia Góra, 6 lutego 2015. [dostęp 2019-08-07].
  21. ↑ a b General Pirena Trineos 2010. Real Federación Española de Deportes de Invierno. [dostęp 2019-08-07]. (hiszp.).
  22. ↑ a b Pirena 2011. La Molina General Trineos. Real Federación Española de Deportes de Invierno. [dostęp 2019-08-07]. (hiszp.).
  23. ↑ a b Pirena 2012. General Trineos. Real Federación Española de Deportes de Invierno. [dostęp 2019-08-07]. (hiszp.).
  24. ↑ Eduard Palomares: El espíritu de Pirena continúa vivo. El Periódico, 21 stycznia 2015. [dostęp 2019-08-07]. (hiszp.).
  25. ↑ La temporada 2019 de Gos Àrtic es viurà amb un esperit 100% Pirena. L'Esportiu de Catalunya, 12 stycznia 2019. [dostęp 2019-08-07]. (kat.).
  26. ↑ La «Snow Race by Gos Àrtic» recuperarà l'esperit de la Pirena. Nació Muntanya, 11 stycznia 2019. [dostęp 2019-08-07]. (kat.).
  27. ↑ a b Ton Reijnaerts: Heerlense Huskyman werkt op het dak van Europa. Parkstad Actueel, 27 grudnia 2017. [dostęp 2019-08-07]. (niderl.).
  28. ↑ About us. Vargevass Siberian Huskies. [dostęp 2019-08-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-02-12)]. (ang.).
  29. ↑ L'alemany Rudi Ropertz guanya la Pirena per segon any consecutiu per davant del català Domingo. Corporació Catalana de Mitjans Audiovisuals, 1 lutego 2003. [dostęp 2019-08-07]. (kat.).
  30. ↑ Pirena 2004. Clasificación General. Categoría Trineos. Real Federación Española de Deportes de Invierno. [dostęp 2019-08-07]. (hiszp.).
  31. ↑ Pirena 2005. General- Acumulada. Pirena Trineos. Real Federación Española de Deportes de Invierno. [dostęp 2019-08-07]. (hiszp.).
  32. ↑ Pirena 2006. Trineo General Final. Real Federación Española de Deportes de Invierno. [dostęp 2019-08-07]. (hiszp.).
  33. ↑ General Pirena Trineos 2009. Real Federación Española de Deportes de Invierno. [dostęp 2019-08-07]. (hiszp.).
  34. ↑ La Pirena muestra su dureza. Marca, 30 stycznia 2010. [dostęp 2019-08-07]. (hiszp.).
  35. ↑ Pirena 2004. Clasificación General. Categoría Skijoring. Real Federación Española de Deportes de Invierno. [dostęp 2019-08-07]. (hiszp.).
  36. ↑ Pirena 2005. General- Acumulada. Pirena Skilloring. Real Federación Española de Deportes de Invierno. [dostęp 2019-08-07]. (hiszp.).
  37. ↑ Pirena 2006. Skijoring General Final. Real Federación Española de Deportes de Invierno. [dostęp 2019-08-07]. (hiszp.).
  38. ↑ General Pirena Skijoring 2009. Real Federación Española de Deportes de Invierno. [dostęp 2019-08-07]. (hiszp.).
  39. ↑ General Pirena Skilloring 2010. Real Federación Española de Deportes de Invierno. [dostęp 2019-08-07]. (hiszp.).
  40. ↑ Pirena 2011. La Molina General Skilloring. Real Federación Española de Deportes de Invierno. [dostęp 2019-08-07]. (hiszp.).
  41. ↑ Pirena 2012. General Skilloring. Real Federación Española de Deportes de Invierno. [dostęp 2019-08-07]. (hiszp.).
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Pirena&oldid=71219393”