Lawonci Zdaniewicz
Lawonci Uljanawicz Zdaniewicz (biał. Лявонцій Ульянавіч Зданевіч[a], ros. Леонтий Ульянович Зданевич, Leontij Uljanowicz Zdaniewicz; ur. 10 czerwca 1955) – białoruski architekt i polityk, w latach 1990–1996 deputowany do Rady Najwyższej Białoruskiej SRR / Rady Najwyższej Republiki Białorusi XII kadencji; członek Opozycji BNF – frakcji parlamentarnej organizacji Białoruski Front Ludowy (biał. Biełaruski Narodny Front), o charakterze antykomunistycznym i niepodległościowym.
| Data i miejsce urodzenia |
10 czerwca 1955 |
|---|---|
| Deputowany do Rady Najwyższej Republiki Białorusi XII kadencji (do 19 września 1991 – Rady Najwyższej Białoruskiej SRR) | |
| Okres |
od 16 maja 1990 |
| Przynależność polityczna |
Opozycja BNF |
Życiorys edytuj
Ukończył Brzeski Instytut Inżynieryjno-Budowlany. Pracował jako szef grupy architektów instytutu „Biełgosprojekt”[1]. 16 maja 1990 roku został deputowanym ludowym do Rady Najwyższej Białoruskiej SRR XII kadencji[2] (od 19 września 1991 roku – Rady Najwyższej Republiki Białorusi) z Maszerowskiego Okręgu Wyborczego Nr 39 miasta Mińska. Wchodził w skład komisji parlamentarnych: Komisji Rady Najwyższej ds. Architektury, Budownictwa, Produkcji Materiałów Budowlanych i Mieszkalno-Komunalnej Gospodarki Wsi i Miasta, Komisji Rady Najwyższej ds. Edukacji, Kultury i Ochrony Historycznego Dziedzictwa oraz Czasowej Komisji Rady Najwyższej ds. Oceny Działalności Urzędników i Innych Osób Odpowiedzialnych w Związku z Likwidacją Skutków Awarii w Elektrowni Atomowej w Czarnobylu. Od 20 lipca 1990 roku wchodził w skład Komisji Konstytucyjnej[1]. Był również członkiem tzw. Gabinetu Cieni Opozycji BNF[3].
Brał udział w opracowaniu i przyjęciu Deklaracji o Państwowej Suwerenności Białorusi oraz przygotowaniu projektów ustaw na nadzwyczajnej sesji Rady Najwyższej 24–25 sierpnia 1991 roku, w czasie której ogłoszono niepodległość Białorusi[3].
Współautor Koncepcji przejścia Białoruskiej SRR na gospodarkę rynkową (jesień 1990 r.), Koncepcji reformy ekonomicznej w Republice Białorusi (wiosna 1992 r.), Głównych kierunków reform dla wyjścia z kryzysu – przedwyborczej platformy ekonomicznej BFL "Odrodzenie" (wiosna 1995 r.), odpowiedzialny za opracowanie szeregu projektów ustaw dotyczących ziemi (Kodeks Ziemski i in.), przewidujących przekazanie jej na własność obywatelom (październik 1990 r.), a także wielu innych projektów ustaw. Uczestnik głodówki deputowanych Opozycji BNF 11–12 kwietnia 1995 roku w Sali Owalnej parlamentu, ogłoszonej na znak protestu przeciwko zainicjowanemu przez prezydenta Łukaszenkę referendum na temat wprowadzenia języka rosyjskiego jako drugiego języka państwowego, zmiany symboli państwowych Białorusi (biało-czerwono-białej flagi i herbu Pogoni) na symbole nawiązujące do radzieckich, integracji ekonomicznej z Federacją Rosyjską i prawie prezydenta do rozwiązywania parlamentu[3]. W nocy z 11 na 12 kwietnia został razem z innymi protestującymi wywleczony siłą z sali parlamentu przez zamaskowanych funkcjonariuszy wojska i służb specjalnych, pobity, wepchnięty do samochodu, wywieziony, a następnie wyrzucony na ulicy w centrum Mińska[4].
W 2010 roku Zianon Pazniak opisał w swoich wspomnieniach Lawonciego Zdaniewicza z początku lat 90. następująco:
(…) młody architekt, osoba twórcza (…) miał dwa zainteresowania i bez przesady powiem – fascynacje: architekturę i ziemię. Ziemię lubił, znał, rozumiał, uczył się prawodawstwa dotyczącego ziemi, potrafił ją uprawiać, hodował dziwne rośliny, pomidory na pół puda i ogórki jak dom (to oczywiście przesada, ale niewielka). Z miłości do ziemi i mądrego do niej podejścia wynikała też tak głęboka wiedza prawa ziemskiego[5].
Uwagi edytuj
- ↑ Zapis według oficjalnego wariantu języka białoruskiego. Występuje także jako: Лявон Зданевіч (czyt. Lawon Zdaniewicz); forma użyta w Siarhiej Nawumczyk, Zianon Pazniak: Deputaty niezależnaści. s. 279.;
Przypisy edytuj
- ↑ a b Н. Дементей: Постановление Верховного Совета Республики Беларусь от 20 июля 1990 г. №166-XII. bankzakonov.com, 1990-07-20. [dostęp 2017-06-03]. (ros.).
- ↑ Н. Дементей: Постановление Верховного Совета Республики Беларусь от 16 мая 1990 г. №5-XII. pravo.levonevsky.org, 1990-05-16. [dostęp 2018-06-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-06-30)]. (ros.).
- ↑ a b c Навумчык 2010 ↓, s. 241–242
- ↑ Сяргей Навумчык: Зьбіцьцё дэпутатаў БНФ: хроніка, фота, відэа. Radio Swaboda, 2010-04-09. [dostęp 2018-06-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-11-08)]. (biał.).
- ↑ Пазьняк 2010 ↓, s. 274
Bibliografia edytuj
- Сяргей Навумчык: Дэпутаты Апазыцыі БНФ у Вярхоўным савеце ХІІ скліканьня (1990–9.01.1996). W: Сяргей Навумчык, Зянон Пазьняк: Дэпутаты незалежнасьці. Nowy Jork, Wilno, Warszawa: „Biełaruskija Wiedamaści”, Towarzystwo Kultury Białoruskiej na Litwie, 2010, s. 216–270. ISBN 978-9955-578-11-6. (biał.).
- Зянон Пазьняк: Слова пра калег і сяброў. W: Сяргей Навумчык, Зянон Пазьняк: Дэпутаты незалежнасьці. Nowy Jork, Wilno, Warszawa: „Biełaruskija Wiedamaści”, Towarzystwo Kultury Białoruskiej na Litwie, 2010, s. 271–285. ISBN 978-9955-578-11-6. (biał.).